PYTANIE
Czy w świetle prawa jest dopuszczalne branie udziału w szkoleniu służbowym w godzinach pracy, jeśli dyrektor wyrazi na to zgodę i nie zakłóci to realizacji podstawy programowej? Przeprowadzana w naszej szkole kontrola sugeruje, że nie powinno się to odbywać kosztem lekcji. Jednak są sprawy, których nie da się inaczej zrealizować, np. dłuższe szkolenia, rozpoczynające się już w piątek.

ODPOWIEDŹ
Zgodnie z przepisem art. 39 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. DzU z 2004, nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) do zadań dyrektora szkoły należy kierowanie jej działalnością. Jednym z najważniejszych obowiązków szkoły jest właściwa realizacja jej funkcji dydaktycznej, tj. realizacja podstawy programowej. Odpowiedzialność za to spoczywa na każdym nauczycielu, ale przede wszystkim na dyrektorze szkoły, który jest zobowiązany do zorganizowania zajęć w podległej sobie szkole lub placówce w taki sposób, aby była możliwość pełnej realizacji podstawy programowej zawartej w przepisach Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (DzU 2012, poz. 977 z późn. zm.). Do kompetencji dyrektora szkoły należy przydzielanie zajęć edukacyjnych nauczycielom oraz sprawowanie wewnętrznego nadzoru pedagogicznego, który obejmuje m.in. monitorowanie realizacji podstawy programowej oraz prawidłowości procesu dydaktycznego, który ma miejsce w podległej dyrektorowi szkole lub placówce.

Zgodnie z przepisem art. 6 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (t.j. DzU 2014, poz. 191) nauczyciel zobowiązany jest: – rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;– wspierać każdego ucznia w jego rozwoju;– dążyć do pełni własnego rozwoju osobowego;– kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji RP, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka;– dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów.

Z powyższego wynika, że do obowiązków nauczyciela należy m.in. podnoszenie swojej wiedzy i umiejętności, a co za tym idzie – udział w różnych formach doskonalenia. Ponadto zgodnie z przepisem art. 42c ust. 1 KN nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć obowiązuje pięciodniowy tydzień pracy. Wobec powyższego może zdarzyć się sytuacja, w której chociażby ze względów szkoleniowych nauczyciel nie będzie mógł realizować zajęć edukacyjnych. Takie sytuacje powinny być absolutnie wyjątkowe.

W mojej opinii nie ma przepisu prawa, który bezwzględnie zabraniałby brania udziału w szkoleniu służbowym nauczycielowi w czasie lekcji. Jednakże w takiej sytuacji dyrektor powinien zapewnić zastępstwo za nieobecnego nauczyciela.

Dr Adam Balicki – pracownik naukowy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Autor publikacji z zakresu prawa oświatowego.