PYTANIE

Jakie są przywileje nauczyciela mianowanego ?

ODPOWIEDŹ

Mianowanie jest odrębną od umowy o pracę podstawą nawiązania stosunku pracy, gwarantuje głównie większą stabilność zatrudnienia.

Zgodnie z art. 10 ust. 5 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674, z późn. zm., ostatnie DzU z 2009 r. nr 213, poz. 1650) stosunek pracy z nauczycielem mianowanym nawiązuje się na czas nieokreślony na podstawie mianowania w pełnym wymiarze czasu pracy. Jeśli nie ma możliwości zatrudnienia nauczyciela mianowanego w pełnym wymiarze czasu pracy na czas nieokreślony, wówczas zatrudnić go należy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Zatrudnienie nauczyciela mianowanego na czas określony jest sytuacją dopuszczalną jedynie w przypadku, gdy zaistnieje potrzeba wynikająca z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela.

Zgodnie z art. 18 ww. ustawy nauczyciel mianowany może być przeniesiony na własną prośbę lub z urzędu za jego zgodą na inne stanowisko w tej samej lub innej szkole, w tej samej lub innej miejscowości, na takie same lub inne stanowisko.

W razie przeniesienia nauczyciela z urzędu należy mu, zgodnie z art. 21 Karty Nauczyciela, zapewnić mieszkanie, którego wielkość będzie zależeć od liczby osób w rodzinie nauczyciela, znaleźć pracę dla współmałżonka, jeśli on także jest nauczycielem, oraz zwrócić koszty przeniesienia.

Natomiast przeniesienie nauczyciela mianowanego bez jego zgody obwarowane jest dodatkowymi warunkami, a mianowicie:

- okres przeniesienia nie może być dłuższy niż 3 lata,

- nauczycielowi przysługuje w takim wypadku prawo powrotu na uprzednio zajmowane stanowisko,

- w przypadku przeniesienia do pracy w innej szkole w innej miejscowości nauczycielowi przysługuje:

• czterodniowy tydzień pracy,

• dodatek za uciążliwość pracy w wysokości 20% wynagrodzenia zasadniczego,

• zakwaterowanie w miejscu czasowego zatrudnienia.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt 2 w przypadku częściowej likwidacji szkoły bądź w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole, które uniemożliwiają zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć, nauczyciel mianowany może wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia.

Natomiast jeśli z nauczycielem mianowanym rozwiązany zostanie stosunek pracy z powyższego powodu lub z powodu całkowitej likwidacji szkoły- przysługuje mu odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

Stosunek pracy nawiązany na podstawie mianowania jest stosunkiem szczególnie chronionym przepisami prawa. Poza przypadkiem rozwiązania takiego stosunku na mocy porozumienia stron, bądź na wniosek nauczyciela mianowanego, może on ulec rozwiązaniu jedynie w przypadku:

- czasowej niezdolności nauczyciela do pracy spowodowanej chorobą, jeżeli okres tej niezdolności przekracza 182 dni,

- orzeczenia przez lekarza przeprowadzającego badanie okresowe lub kontrolne o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy,

- ukończenia przez nauczyciela 65 lat życia,

- uzyskania negatywnej oceny pracy,

- cofnięcia skierowania do nauczania religii w szkole.

Ponadto w przypadku, gdy z nauczycielem mianowanym rozwiązano stosunek pracy z powodu orzeczenia przez lekarza przeprowadzającego badanie okresowe lub kontrolne o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy, przysługuje mu odprawa w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego ostatnio pobieranego w czasie trwania stosunku pracy - za każdy pełny rok pracy na stanowisku nauczyciela, nieprzekraczającą jednak sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

Nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania, który wniósł podanie o przeniesienie do miejscowości będącej miejscem stałego zamieszkania współmałżonka, jeżeli podanie o przeniesienie nie może być uwzględnione z powodu niemożności zatrudnienia go w zawodzie nauczycielskim w miejscu stałego zamieszkania współmałżonka, dyrektor szkoły udziela urlopu bezpłatnego, na okres nieprzekraczający 2 lat. Jeżeli w tym okresie nauczyciel nie podjął ponownie pracy, stosunek pracy ulega rozwiązaniu, a nauczycielowi przyznaje się odprawę pieniężną w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego ostatnio pobieranego w czasie trwania stosunku pracy - za każdy pełny rok pracy na stanowisku nauczyciela, nieprzekraczającą jednak:

1) trzymiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, jeżeli okres pracy nauczycielskiej nie przekroczył 10 lat;

2) sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, jeżeli okres pracy nauczycielskiej przekroczył 10 lat.

Ponadto zgodnie z art. 30 ust. 4 ww. ustawy średnie wynagrodzenie nauczycieli mianowanych stanowi 144% kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej i jest niższe tylko od wygrodzenia nauczyciela dyplomowanego.

Marta Handzlik - prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego, autorka publikacji z zakresu finansów w oświacie.