Pytanie:

Czy będąc zatrudnioną w pełnym wymiarze godzin w klasach 1–3, muszę spędzać każdą przerwę z wychowankami?

Odpowiedź:

Zasadniczo tak. Jest to obowiązek wynikający wprost z przepisów. Jeżeli jednak w szkole funkcjonuje harmonogram dyżurów, to daje on możliwość rotacji nauczycieli pełniących dyżur na przerwach.

Dyżury nauczycieli podczas przerw między lekcjami są pełnione zgodnie z § 14 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (DzU z 2003 r. nr 6, poz. 69 ze zm.). Z przepisu tego wynika, że uczniowie spędzają przerwy w zajęciach pod nadzorem nauczyciela. Za nadzór nad uczniami oraz zapewnienie im bezpieczeństwa podczas lekcji, przerw między lekcjami i zajęć pozalekcyjnych odpowiadają nauczyciele. Potwierdza to orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 3 stycznia 1974 r. (wyrok SN z dnia 3 stycznia 1974 r. II CR 643/73), z którego wynika, że obowiązkiem administracji szkolnej i nauczycieli są opieka i nadzór zapewniające bezpieczeństwo uczniów na terenie szkoły.

Z reguły nauczyciele klas I–III pełnią stałe dyżury przy swoich klasach. To powinno jednak wynikać z harmonogramu dyżurów. Harmonogram może również uwzględniać pewną rotację nauczycieli, tak aby nie na wszystkich przerwach pełnili dyżur. Na podstawie statutu powinien zostać opracowany regulamin oraz harmonogram dyżurów nauczycieli w czasie przerw między lekcjami, który najczęściej jest zatwierdzany przez radę pedagogiczną.

Harmonogram dyżurów jest opracowywany na podstawie planu lekcji. Rozkład dyżurów powinien też uwzględniać specyfikę szkoły (np. możliwy czas dojścia nauczyciela na dyżur) i zajęcia nauczyciela (np. praca pedagoga szkolnego, bibliotekarza, psychologa jest organizowania inaczej niż praca pozostałych nauczycieli). Dyżur jest integralną częścią procesu dydaktyczno-wychowawczego szkoły i wchodzi w zakres podstawowych obowiązków wszystkich nauczycieli zatrudnionych w szkole.