PYTANIE
Czy dyrektor szkoły może nie przyznać dodatku motywacyjnego żadnemu nauczycielowi w placówce, a nawet nie wypłacać tego dodatku już od lat, tłumacząc się tym, że nie otrzymuje środków finansowych? Czy obowiązuje tu jakaś standardowa procedura?

ODPOWIEDŹ
Przepis § 6 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za pracę w dniu wolnym od pracy (DzU z 2014 r. poz. 416 z późn. zm.) określa ogólne warunki przyznawania nauczycielom dodatku motywacyjnego, do których należą:
1) osiągnięcia w realizowanym procesie dydaktycznym,
2) osiągnięcia wychowawczo-opiekuńcze,
3) wprowadzanie innowacji pedagogicznych, skutkujących efektami w procesie kształcenia i wychowania,
4) zaangażowanie w realizację czynności i zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 Karty Nauczyciela,
5) szczególnie efektywne wypełnianie zadań i obowiązków związanych z powierzonym stanowiskiem,
6) realizowanie w szkole zadań edukacyjnych wynikających z przyjętych przez organ prowadzący priorytetów w realizowanej lokalnej polityce oświatowej.

Na podstawie delegacji z art. 30 ust. 6 pkt 1 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (DzU z 2014 r. poz. 191 z późn. zm.) organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego określa w regulaminie wynagradzania nauczycieli wysokość stawek dodatku motywacyjnego oraz szczegółowe warunki przyznawania tego dodatku. Te warunki muszą wynikać z ogólnych warunków określonych w rozporządzeniu.

Dodatek motywacyjny jest dodatkiem fakultatywnym odnoszącym się do jakości świadczonej pracy i wykonywania dodatkowych zadań lub zajęć (wyrok WSA w Olsztynie z 26.08.2008 r., II SA/Ol 365/08; wyrok WSA we Wrocławiu z 25.10.2012 r., IV SA/Wr 714/11).

Uzależnienie wypłaty dodatku motywacyjnego od posiadanych przez gminę środków finansowych jest sprzeczne z art. 30 ust. 1 pkt 2 KN (rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody łódzkiego z 30.10.2000 r., PR 0911/2/2000).  

Środki finansowe na nagrody dla nauczycieli są zabezpieczone w budżetach jednostek samorządu terytorialnego. Na podstawie art. 49 ust. 1 pkt 1 KN w budżetach organów prowadzących szkoły tworzy się specjalny fundusz na nagrody dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze. Fundusz ten, w wysokości co najmniej 1% planowanych rocznych wynagrodzeń, jest przeznaczony na wypłaty nagród organów prowadzących szkoły i dyrektorów szkół. 

Organy prowadzące szkoły ustalają kryteria i tryb przyznawania nagród dla nauczycieli za ich osiągnięcia w zakresie pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, w tym realizacji zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę, oraz realizacji innych zadań statutowych szkoły, uwzględniając w szczególności sposób podziału środków na nagrody organów prowadzących szkoły i dyrektorów szkół, tryb zgłaszania kandydatów do nagród oraz zasadę, że nagroda może być przyznana nauczycielowi po przepracowaniu w szkole co najmniej roku (art. 49 ust. 2). Organ prowadzący będący jednostką samorządu terytorialnego w drodze uchwały ustala kryteria i tryb przyznawania nagród dla nauczycieli. Ponadto na podstawie art. 30 ust. 6 pkt 3 KN organ prowadzący określa w regulaminie wynagradzania nauczycieli wysokość i warunki wypłacania nagród.

Należy jednak pamiętać, że na mocy art. 39 ust. 3 pkt 2 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) przyznawanie nagród nauczycielom stanowi wyłączną kompetencję dyrektora szkoły. Nauczycielowi nie przysługuje roszczenie o nagrodę.