PYTANIE
Czy nauczycielowi przysługują godziny lub dni wolne na wizytę u lekarza specjalisty? Nie chodzi o badania okresowe, ale wizytę u lekarza, której nie da się zsynchronizować z planem pracy.

ODPOWIEDŹ
Nauczyciel może w razie niezdolności do pracy otrzymać zwolnienie od pracy od lekarza specjalisty. W innym przypadku powinien usprawiedliwić swoją nieobecność w inny sposób, a za nieprzepracowane godziny nie otrzyma wynagrodzenia.

Na podstawie postanowień Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (t.j.: Dz.U. z 2014 r., poz. 1632) – można wyróżnić dwie grupy przyczyn usprawiedliwiających nieobecność pracownika w pracy.

Pierwszą grupę stanowią zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie (np. choroba pracownika, konieczność sprawowania opieki nad dzieckiem, imienne wezwanie pracownika do osobistego stawiennictwa wystosowane przez właściwy organ). Mieszczące się w tej grupie przyczyny usprawiedliwiające nieobecność pracownika w pracy zostały wymienione w przepisach prawa.

Drugą grupę stanowią inne przypadki niemożności wykonywania pracy, tj. przypadki niewymienione w przepisach, wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy. W tych przypadkach dyrektor może, ale nie musi, uznać wystąpienie powoływanych przez nauczyciela okoliczności jako usprawiedliwiających nieobecność w pracy.

Nauczyciel może w razie niezdolności do pracy otrzymać zwolnienie od pracy od lekarza specjalisty. Wtedy dowodem usprawiedliwiającym nieobecność jest zaświadczenie lekarskie.W innym przypadku powinien usprawiedliwić swoją nieobecność w inny sposób. Jeżeli tego nie zrobi będzie to nieobecność nieusprawiedliwiona.

Na podstawie wskazanego rozporządzenia, dyrektor, mając na uwadze przedstawione przez pracownika okoliczności sprawy, może usprawiedliwić jego nieobecność w pracy w dniu, w którym pracownik korzystał z porady lekarza specjalisty.

Za nieprzestrzeganie przyjętego (w regulaminie pracy) sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania absencji w pracy dyrektor może udzielić pracownikowi upomnienia lub nagany. Natomiast za opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia grozi kara pieniężna.

Jeżeli chodzi o wynagrodzenie za ten dzień, to wskazać trzeba, iż zasadą jest, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, natomiast za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią – art. 80 Kodeksu pracy. Przepisy nie przewidują jednak, by nauczyciel zachowywał prawo do wynagrodzenia za czas nieobecności w pracy spowodowanej korzystaniem z porady lekarskiej (nawet u specjalisty), w wyniku której nie zostało wydane orzeczenie o czasowej niezdolności do pracy na dany dzień.

Dariusz Skrzyński – prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy i prawa autorskiego.