PYTANIE

Jak w praktyce rozumieć sformułowanie, że grupa świetlicowa ma liczyć 25 osób?

W mojej szkole mimo takiego zapisu w statucie są dwie grupy świetlicowe, a każda liczy ponad 40 dzieci. Czy możliwe są sytuacje, aby do grupy świetlicowej liczącej w godzinach szczytu około 30 osób mogła dołączyć klasa na przykład IV, czyli około 25 osób − w ramach zastępstwa za nieobecnego nauczyciela?

ODPOWIEDŹ

Zapewnienie uczniom możliwości korzystania ze świetlicy jest zadaniem statutowym szkoły. Stanowi o tym art. 67 ust. 1 pkt.3 Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (DzU z 2004 nr 256 poz. 2572 ze zm.).

Świetlica ma służyć uczniom, którzy muszą dłużej przebywać w szkole ze względu na czas pracy ich rodziców (prawnych opiekunów), organizację dojazdu do szkoły lub inne okoliczności wymagające zapewnienia uczniowi opieki w szkole. Określa to § 7 załącznika nr 2 ( “Ramowy statut publicznej szkoły podstawowej”) do rozporządzenia MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (DzU z 2001 r. nr 61, poz. 624). Reguluje on także wielkość grupy wychowawczej na zajęciach świetlicowych, wskazując liczbę 25 jako górną granicę liczbę uczniów w takiej grupie.

Praca świetlicy szkolnej musi być dokumentowana. Zgodnie z § 10 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (DzU z 2002 r. nr 23, poz. 225 ze zm.), szkoła prowadzi dziennik zajęć świetlicowych, do którego wpisuje się między innymi w porządku alfabetycznym nazwiska i imiona odpowiednio uczniów lub wychowanków oraz ich obecność na zajęciach. Na tej podstawie łatwo sprawdzić, jak liczna w danej szkole jest grupa dzieci, która powinna przebywać na świetlicy.

Zapisy rozporządzeń powinny być respektowane w statucie szkoły i przestrzegane w praktyce. Najczęstszą przyczyną przebywania na świetlicy większej liczby dzieci, niż wynikałoby to z regulacji prawnych, jest zapewne trudność pogodzenia konieczności zapewnienia wszystkim uczniom bezpieczeństwa w czasie z zapisami a aktów prawnych. Taki obowiązek na dyrektora szkoły nakładają art. 39 ust. 1 pkt 5a Ustawy o systemie oświaty oraz art. 7 ust. 2 pkt. 6 Karta Nauczyciela.

Przypadki opisane w pytaniu („ godziny szczytu” i „zastępstwa za nieobecnego nauczyciela” ) są typowymi przykładami sytuacji, które powinny być w każdej szkole przedmiotem wnikliwej analizy, po to, aby znaleźć optymalne, realne rozwiązania organizacyjne uwzględniające specyfikę pracy konkretnej szkoły. Ustalenia te muszą się znaleźć w jej statucie (§11i 16 załącznika nr 2 do Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r.

Pomocą w rozwiązaniu tych problemów będą zapewne regulacje zawarte w art. 42 ust.2 pkt 2 lit. a Karty Nauczyciela nakładające od 1 września 2009 roku na nauczycieli szkół podstawowych i gimnazjów obowiązek prowadzenia − w ramach 40 godzinnego tygodnia pracy – między innymi zajęć opieki świetlicowej w wymiarze 2 godzin w tygodniu.

Zapewnienie uczniom bezpieczeństwa w szkole jest priorytetem dla wszystkich jej pracowników. Na nauczyciela nakłada go art. 6 Ustawy Karta Nauczyciela. Wiadomo, że nie da się przewidzieć wszystkich sytuacji. Ze względu na bezpieczeństwo uczniów właśnie nie wolno akceptować rozdźwięku między prawem a rzeczywistością. Jeśli tak jest w danej szkole, nauczyciel powinien najpierw poinformować (na piśmie) dyrektora szkoły o niemożliwości zapewnienia bezpieczeństwa uczniom w określonych sytuacjach. Kolejnym krokiem będzie przekazanie tej informacji organowi prowadzącemu szkołę i organowi sprawującemu nadzór pedagogiczny (art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy o systemie oświaty).

Bożena Kula – nauczyciel konsultant Pracowni Doskonalenia Kadry Kierowniczej i Doradztwa Metodycznego w Świętokrzyskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach.