PYTANIE

Od 2 lat prowadzę z inną osobą w formie spółki cywilne jszkołę publiczną – jako osoba fizyczna. A od 1 września jestem organem prowadzącym dla drugiej szkoły w innej gminie.

Wójt tej gminy dostał informację z kuratorium (od znajomej), że skoro nasza szkoła jest publiczna, to musimy płacić wynagrodzenia nauczycielom zgodnie z Kartą Nauczyciela, a co za tym idzie – będzie musiał dalej utrzymywać tę szkołę z takimi samymi wydatkami jak budżetową. Próba wyjaśnienia wójtowi sytuacji okazała się bezskuteczna –powołałam się na ustawę o systemie oświaty art. 79–80, ale bez efektu. Proszę opotwierdzenie, że nie jestem w błędzie.

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z zapisem art. 3 pkt 5 ustawy zdnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr256, poz. 2572 z późn. zm.) - dalej u.s.o., ilekroć w przepisach ustawy mowajest o organie prowadzącym szkołę – należy przez to rozumieć jednostkęsamorządu terytorialnego, inne osoby prawne i fizyczne. Szkoła i placówka możebyć szkołą lub placówką publiczną lub niepubliczną.

Doszkół publicznych prowadzonych przez osoby prawne lub fizyczne stosuje sięprzepisy u.s.o. dotyczące szkół publicznych, chyba żewskazane w przepisach u.s.o. kwestie zostały potraktowane przez ustawodawcęodrębnie – np. zapis art. 80 u.s.o. regulujący zasady finansowania tego typuszkół, bądź też wyłączone wprost na gruncie konkretnych przepisów.

W szczególności należy podkreślić, żeszkoła publiczna prowadzona przez osobę prawną lub fizyczną musi spełniaćwarunki określone w art. 7 ust. 1 u.s.o., a zatem powinna:

1) zapewnić bezpłatne nauczanie wzakresie ramowych planów nauczania,

2) przeprowadzać rekrutację uczniów woparciu o zasadę powszechnej dostępności,

3) zatrudniać nauczycieli posiadającychkwalifikacje określone w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycielioraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieliniemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenianauczycieli (DzU z 2009 r. nr 50, poz. 400 z późn. zm.).

4) realizować:

a) programy nauczania uwzględniającepodstawę programową kształcenia ogólnego, w przypadku liceum profilowanego –również podstawę programową kształcenia w profilach kształceniaogólnozawodowego, a w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe –również podstawę programową kształcenia w danym zawodzie,

b) ramowe plany nauczania,

5) realizować ustalone przez ministrawłaściwego do spraw oświaty i wychowania zasady oceniania, klasyfikowania ipromowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów.

Jeżeli zaś chodzi o wyłączeniestosowania niektórych przepisów u.s.o. do szkół publicznych, o których mowa, towskazać należy w szczególności art. 36a ust. 3 u.s.o., w świetle któregostanowisko dyrektora takiej szkoły nie musi być powierzone po przeprowadzeniukonkursu, a także art. 58 ust. 2a u.s.o., stanowiący o wyłączeniu obowiązkuustalenia obwodu tym szkołom.

Należy podkreślić również, że do nauczycieli zatrudnionych w szkołachpublicznych prowadzonych przez osoby prawne lub fizyczne w ograniczonymzakresie stosuje się przepisy Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – KartaNauczyciela (t.j. DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm. – dalej KN).Zakres ten został określony w art. 91b ust. 2 pkt 1–3 KN, w świetle któregonauczyciele zatrudnieni w wymienionych wyżej szkołach, w wymiarze co najmniej połowyobowiązkowego wymiaru zajęć, w tym nauczyciele zatrudnieni na stanowiskudyrektora, objęci są Kartą Nauczyciela w następujących zakresach:

1) art. 6 – obowiązki nauczyciela,

2) art. 9 – wymagania kwalifikacyjne,

3) art. 9a–9i – awans zawodowynauczycieli,

4) art. 22 ust. 3 i 4 – uprawnienianauczyciela zatrudnionego w kilku szkołach, którego łączny wymiar zajęć stanowico najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć dla danego stanowiska,

5) art. 26 – wygaśnięcie stosunku pracy,

6) art. 49 ust. 1 pkt 2 i 3 – specjalnyfundusz nagród dla nauczycieli,

7) art. 51 – nadawanie „Medalu KomisjiEdukacji Narodowej”,

8) art. 70a ust. 3, 4 i 6 – finansowaniedokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli,

9) art. 75–85 – odpowiedzialnośćdyscyplinarna,

10) art. 86, 88 i 90 – uprawnieniaemerytalne.

Ponadto, do nauczycieli zatrudnionych wszkołach publicznych prowadzonych przez osoby prawne lub fizyczne zastosowaniema art. 11a KN dotyczący legitymacji służbowej wystawianej nauczycielowi orazart. 63 KN dotyczący objęcia nauczyciela podczas lub w związku z pełnieniemobowiązków służbowych ochroną przewidzianą jak dla funkcjonariuszy publicznych.

W zakresie nieuregulowanym przepisami KNdo stosunku pracy wymienionych nauczycieli znajdują zastosowanie przepisyKodeksu pracy. Zatem stosunek pracy ztymi nauczycielami nawiązuje się na zasadach określonych w Kodeksie pracy.Ponadto, do tej grupy nauczycieli stosuje się przepisy k.p. dotyczące międzyinnymi zasad ustalania wynagradzania, czasu pracy, urlopów wypoczynkowych,obowiązków pracodawcy i pracownika.

Istotna jest również kwestiafinansowania szkoły publicznej założonej przez osobę fizyczną lub osobę prawnąinną niż jednostka samorządu terytorialnego. Zgodnie z art. 80 ust. 1 u.s.o. szkoły publiczne prowadzone przez osobyprawne lub fizyczne prowadzą gospodarkę finansową według zasad określonychprzez organ lub podmiot prowadzący szkołę. W świetle ust. 3 u.s.o. szkołyte otrzymują na każdego ucznia dotację z budżetu jednostki samorząduterytorialnego obowiązanej do prowadzenia odpowiedniego typu i rodzaju szkół wwysokości równej wydatkom bieżącym przewidzianym na jednego ucznia w szkołachtego samego typu i rodzaju prowadzonych przez tę jednostkę samorząduterytorialnego, nie niższej jednak niż kwota przewidziana na jednego uczniaszkoły danego typu i rodzaju w części oświatowej subwencji ogólnej dlajednostek samorządu terytorialnego. W przypadku nieprowadzenia przez jednostkęsamorządu terytorialnego szkoły tego samego typu i rodzaju podstawą ustaleniawysokości dotacji jest kwota przewidziana na jednego ucznia szkoły publicznejdanego typu i rodzaju w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednosteksamorządu terytorialnego.

Zuwagi na powyższe oraz w świetle przestawionego stanu faktycznego szkołapubliczna prowadzona przez osobę fizyczną lub prawną nie jest zobowiązana dorespektowania przepisów dotyczących wynagrodzenia nauczycieli,w szczególności Rozporządzenia MinistraEdukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokościminimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunkówprzyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracęw dniu wolnym od pracy (DzU nr 22, poz. 181 z późn. zm.). Tylko wynagrodzenianauczycieli w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego sąregulowane expressis verbis przezustawę, a wysokość najniższej pensji zasadniczej zależy od stopnia awansuzawodowego nauczyciela, jego kwalifikacji oraz realizowanego wymiaruobowiązkowych zajęć. Nauczyciele w szkołach publicznych prowadzonych przezosoby fizyczne i prawne mogą być zatrudniani na umowę o pracę, gdzie warunkitej umowy dyktuje osoba prowadząca. Dotyczy to nie tylko wynagrodzenia, alerównież czasu pracy.

DariuszSkrzyński – prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego,prawa pracy i prawa autorskiego.