PYTANIE

Mam kwalifikacje do nauczania przedmiotów w klasach I−III oraz IV–VI. Jako nauczyciel nauczania początkowego pracowałam 15 lat, ale teraz od ponad 10 lat prowadzę zajęcia w klasach starszych szkoły podstawowej.

Odchodzący dyrektor poinformował mnie na radzie pedagogicznej, że w roku szkolnym 2009/2010 moje godziny pozostają bez zmian. Jednak nowy dyrektor bez rozmowy ze mną przydzielił mi etat w klasie I informację o tym miałam uzyskać w sierpniu. Czy mogę nie wyrazić zgody na taką zmianę? Na jaką podstawę prawną mogę się powołać? Może na art. 18 KN?

ODPOWIEDŹ

Status zawodowy nauczyciela reguluje Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela. Tu znajdziemy regulacje dotyczące nawiązania, zmiany i rozwiązania stosunku pracy. W pytaniu jest mowa o zmianie warunków zatrudnienia (nie mylić z przeniesieniem na inne stanowisko regulowanym art. 18). Przepisy ustawy nie przewidują możliwości dokonywania
dowolnych zmian w warunkach zatrudnienia w odniesieniu do nauczycieli zatrudnionych na czas nieokreślony lub na podstawie mianowania. Zmiana dotychczasowych warunków zatrudnienia byłaby w tym konkretnym wypadku możliwa tylko wtedy, gdyby obie strony potraktowały ją jako propozycję do rozważenia jeszcze w maju i byłaby na nią zgoda nauczyciela. W przeciwnym wypadku dyrektor szkoły powinien dążyć do tego, aby nauczyciel kontynuował zatrudnienie na stanowisku wynikającym z umowy o pracę (tj. na konkretnym stanowisku jakie nauczyciel dotychczas zajmował). Pracodawca
może dokonać zmiany w warunkach zatrudnienia tylko wówczas, gdy wystąpią ku temu ważne powody. Wspomina o nich ustawa – Karta Nauczyciela w art. 20 − brak warunków do zatrudnienia nauczyciela na danym stanowisku w pełnym wymiarze zajęć z przyczyn wynikających ze zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnienie nauczyciela. W takiej sytuacji pracodawca może rozwiązać z nauczycielem stosunek pracy lub na wniosek nauczyciela przenieść go w stan nieczynny. Rozwiązanie stosunku pracy następuje z końcem roku szkolnego za 3 miesięcznym wypowiedzeniem.

Z treści pytania nie wynika jakoby w tej szkole istniały powody dokonywania zmian w warunkach zatrudnienia (nauczyciel wspomina o gwarantowanej liczbie godzin przez poprzednika). Tak więc decyzja nowego dyrektora o dokonaniu zmian w warunkach zatrudnienia (dot. nauczyciela kontraktowego, mianowanego, dyplomowanego) podjęta w sierpniu jest nie do zaakceptowania.

Przypomnijmy, że ruch kadrowy w szkole odbywa się w maju. W tym miesiącu dyrektor jako pracodawca zobowiązany jest przeprowadzić rozmowy z nauczycielami,
którym nie może zagwarantować w nowym roku szkolnym dotychczasowych warunków zatrudnienia. Nauczyciel może wyrazić pisemną zgodę na inny zakres obowiązków lub na ograniczenie zatrudnienia (z przyczyn ww.) co zostanie odnotowane w opracowanym do końca maja arkuszu organizacyjnym szkoły.

Brak zgody nauczyciela na zmianę warunków zatrudnienia (w sytuacji kiedy nie występują ku temu powody ujęte w ustawie) obliguje dyrektora do zapewnienia pracownikowi miejsca pracy na niezmienionych warunkach.

O bezpodstawnych zmianach w warunkach zatrudnienia warto powiadomić reprezentującą nauczyciela organizację związkową.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr. 97, poz. 674)

Lucyna Gromiec – konsultant w Pracowni Doskonalenia Kadry Kierowniczej Oświaty i Doradztwa Metodycznego Świętokrzyskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach; prowadzi szkolenia dla kierowniczej kadry oświatowej, rad pedagogicznych, nauczycieli oraz wychowawców; współautorka projektu edukacji prawnej społeczności szkolnej; nauczyciel akademicki w Wyższej Szkole Administracji Publicznej; ekonomista.