PYTANIE

Mam pytanie dotyczące zatrudnienia nowego nauczyciela w szkole. Czy dyrektor szkoły może zatrudnić nowego nauczyciela od września, jeśli zatrudnionych 5 nauczycieli danego przedmiotu nie będzie miało pełnego etatu?

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z przepisem art. 39 ust 3 Ustawy o systemie oświaty (DzU z 2004 r. nr 256, z późn. zm.) – dyrektor szkoły jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole nauczycieli i pracowników niebędących nauczycielami. Może on samodzielnie dokonywać wszelkich czynności z zakresu prawa pracy, a więc zawierać umowy o pracę, decydować o wymiarze zatrudnienia itp. Zgodnie z przepisem art. 3 kodeksu pracy (t.j. DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.)– pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, jeżeli zatrudnia pracowników. Ten warunek z pewnością spełnia szkoła. Przepisy prawa nie nakładają więc na dyrektora szkoły jakichkolwiek ograniczeń związanych z koniecznością zawierania z nauczycielami umów o pracę w pełnym wymiarze godzin. Chyba, że działania dyrektora będą miały znamiona dyskryminacji, zgodnie z art. 113 kodeksu pracy lub będą naruszały zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, zgodnie z przepisem art. 183a przywołanej ustawy.

Przy rozstrzygnięciu zagadnienia, którego dotyczy pytanie, ważne jest na jakiej podstawie zatrudnieni są dotychczasowi nauczyciele i jaki posiadają stopień awansu zawodowego. Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 5 pkt 6 Karty Nauczyciela (t.j. DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674, z późn. zm.) stosunek pracy z nauczycielem mianowanym lub dyplomowanym nawiązuje się na podstawie mianowania jeżeli istnieją w szkole warunki do zatrudnienia nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony. Zgodnie z art. 10 ust. 5a pkt 2 przywołanej ustawy – stosunek pracy nawiązany na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony przekształca się w stosunek pracy na podstawie mianowania z pierwszym dniem miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym: w przypadku nauczyciela mianowanego i dyplomowanego w czasie trwania umowy o pracę zostały spełnione warunki, o których mowa w art. 10 ust. 5 przywołanej ustawy (również warunku wskazanego wcześniej, a więc możliwości zatrudnienia nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć). Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 6 Karty Nauczyciela, w przypadku braku warunków do zatrudnienia nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego w pełnym wymiarze zajęć zatrudnia się go na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w niepełnym wymiarze zajęć (z wyjątkiem sytuacji wskazanych w art. 10 ust. 7, kiedy to można zatrudnić nauczyciela dyplomowanego lub mianowanego na czas określony. Będą to sytuacje wynikające z organizacji nauczania lub zastępstwo za nieobecnego nauczyciela. Umowę o pracę na czas określony zawiera się również z osobą rozpoczynającą pracę w szkole.). Należy więc założyć, że jeżeli wśród nauczycieli wskazanych w pytaniu jest nauczyciel (bądź nauczyciele) mianowany lub dyplomowany zatrudniony w niepełnym wymiarze godzin, to powinien on mieć pierwszeństwo w zatrudnieniu w pełnym wymiarze godzin, przed zatrudnieniem nowego nauczyciela.

Mając na uwadze powyższe to dyrektor szkoły, jako kierownik zakładu pracy, ma swobodę co do wymiaru zatrudnienia nauczycieli, a więc może zatrudniać również ich w niepełnym wymiarze godzin. Wyjątkiem są sytuacje, kiedy to nauczycielowi przysługują uprawnienia wynikające z posiadanego stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego.

dr Adam Balicki – pracownik naukowy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Autor publikacji z zakresu prawa oświatowego