PYTANIE

W ubiegłym roku w mojej szkole (gimnazjum) odbył się konkurs na dyrektora. Wziął w nim udział poprzedni dyrektor i nauczyciel tej szkoły. Konkurs był nierozstrzygnięty. Pani wójt wybrała poprzedniego dyrektora.

Warto wspomnieć, że dyrektor jest nauczycielem szkoły podstawowej z pobliskiej miejscowości. Do naszej szkoły został oddelegowany na czas pełnienia funkcji dyrektora na 3 lata. W październiku dyrektor zrezygnował z funkcji. Pytanie moje wiąże się z tym, czy powinien pracować w gimnazjum przez okres 3 lat (czyli na czas powierzenia), czy powinien wrócić na stanowisko do macierzystej szkoły?

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z art. 36 ust. 1 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) szkołą lub placówką kieruje nauczyciel mianowany lub dyplomowany, któremu powierzono stanowisko dyrektora. W myśl art. 10 ust. 1 KN stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się w szkole na podstawie umowy o pracę lub mianowania. Dyrektor szkoły jest równocześnie nauczycielem zatrudnionym w tej szkole. Pragmatyka nauczycielska nie czyni żadnych wyjątków w stosunku do nauczycieli zajmujących stanowisko kierownicze w szkole.

Przepisy KN przewidują dwa sposoby zmiany miejsca zatrudnienia nauczyciela: za jego zgodą lub bez takiej zgody.

Pierwszy przypadek został uregulowany w art. 18 KN, natomiast kwestie związane z przeniesieniem nauczyciela bez jego zgody określa art. 19 KN. Oba przypadki dotyczą wyłącznie nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania.

Zatem sedno odpowiedzi kryje się w sformułowaniu podanym w pytaniu: „został oddelegowany na czas pełnienia funkcji dyrektora na 3 lata” – czy przeniesienie nastąpiło na podstawie art. 18 czy 19 KN.

Zmiana miejsca pracy przez nauczyciela mianowanego w obu przypadkach (tzn. i na podstawie art. 18 i 19 KN) nie realizuje się przez zawarcie nowego stosunku pracy, lecz tylko w drodze przeniesienia na inne stanowisko w tej samej lub innej szkole, w tej samej lub innej miejscowości, na takie samo lub inne stanowisko. Po przeniesieniu nauczyciela mianowanego jego stosunek pracy na nowym stanowisku stanowi kontynuację poprzedniego, a tym samym jest stosunkiem pracy z mianowania. Przeniesienia z art. 18 KN dokonuje ustępujący dyrektor w tym przypadku, a z art. 19 KN – organ prowadzący.

W mojej ocenie fakt rezygnacji ze stanowiska dyrektora w opisanym przypadku nie powoduje automatycznego cofnięcia przeniesienia. W dalszym ciągu powinien on zajmować stanowisko nauczyciela w szkole, do której został przeniesiony.

Żeby nauczyciel mógł ponownie powrócić do szkoły macierzystej przed upływem okresu, na jaki został przeniesiony, powinno nastąpić cofnięcie przeniesienia – w stosunku do przeniesienia z art. 18 – przez nowego dyrektora lub wicedyrektora, ewentualnie nauczyciela, któremu powierzono pełnienie obowiązków dyrektora do czasu jego wyboru, a w stosunku do przeniesienia z art. 19 KN – przez organ prowadzący. Organ prowadzący powinien monitorować, czy przyczyna przeniesienia nauczyciela w trybie art. 19 KN jest nadal aktualna. Jeżeli już po przeniesieniu nauczyciela zmienią się okoliczności i warunek „konieczności” nie będzie aktualny, to wydaje się, że podmiot, który przeniósł nauczyciela, nie tylko może, ale powinien rozpatrzyć możliwość skrócenia wyznaczonego okresu przeniesienia.

W innym przypadku nauczyciel w dalszym ciągu powinien pracować w szkole, do której został przeniesiony.

Dariusz Skrzyński – prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy i prawa autorskiego.