PYTANIE

Czy okres urlopu dla poratowania zdrowia jest wliczany do okresu pracy nauczyciela wymaganego do przejścia na emeryturę, o której mowa w art. 88 Karty Nauczyciela?

ODPOWIEDŹ

Odpowiedź na pytanie, czy urlop dla poratowania zdrowia wlicza się do okresu pracy nauczyciela w rozumieniu przepisu art. 88 ustawy Karta Nauczyciela,
wymaga analizy przepisów ubezpieczeniowych. Zgodnie z przepisem art. 88 Karty Nauczyciela na emeryturę mogą przejść nauczyciele mający trzydziestoletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze. Przepis ten jednak nie wyjaśnia, co należy rozumieć pod pojęciem „pracy w szczególnym charakterze”, ani również nie rozstrzyga, czy do niego można zaliczyć także przerwy w świadczeniu tej pracy, za którą uznać należy urlop dla poratowania zdrowia. Zatem przy interpretacji pojęcia „pracy w szczególnym charakterze”, do której zalicza się okres pracy nauczyciela („przy tablicy”),
należy odwołać się do przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a ściślej do art. 32 ust. 1a tej ustawy, który był kilkakrotnie nowelizowany.
Można tu wyróżnić dwa okresy.

Pierwszy –
do dnia wejścia w życie noweli z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS (DzU z dnia 31 maja 2004 r., Nr 121, poz. 1264), która weszła w życie w dniu 1 lipca 2004 r. (nowelizacja ta wprowadziła do ustawy art. 32 ust. 1a). W okresie przed wejściem w życie przepisu art. 32 ust. 1a w orzecznictwie Sądu Najwyższego przeważał pogląd, iż
okres urlopu dla poratowania zdrowia powinien być zaliczony do pracy w szczególnym charakterze (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 lipca 2003 r. II UK 323/02, OSNP 2004, nr 11, poz. 197; z dnia 5 maja 2005 r., II UK 219/2004). W ostatnim z tych wyroków Sąd Najwyższy stwierdził, iż do okresu pracy w szczególnym charakterze wlicza się okresy niezdolności do pracy z powodu choroby i macierzyństwa oraz okresy urlopu udzielanego dla poratowania zdrowia sprzed 1 lipca 2004 r., to jest sprzed dnia wejścia w życie art. 32 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, dodanego ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw (DzU z dnia 31 maja 2004 r., Nr 121, poz. 1264).

Drugi –
od dnia 1 lipca 2004 r. Od tego czasu obowiązuje przepis art. 32 ust. 1a w następującym brzmieniu: „przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnych charakterze
nie uwzględnia się: 1) okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa; 2) okresów, w których z mocy przepisów szczególnych pracownik został zwolniony ze świadczenia pracy, z wyjątkiem okresu urlopu wypoczynkowego. Oczywiście przepis ten nie miał zastosowania do stanów powstałych przed jego wejściem życie. A zatem od dnia 1 lipca 2004 r. ze względu na wyłączenie zawarte w art. 32 ust. 1a pkt 2 ustawy
urlop dla poratowania zdrowia nie może być wliczany do okresu zatrudnienia w szczególnym charakterze.

Podsumowując,
odpowiedź na pytanie, czy do okresu pracy nauczyciela wlicza się okres urlopu dla poratowania zdrowia, zależy od uprzedniego ustalenia, w którym z wyżej wymienionych okresów, urlop ten został wykorzystany. Jeżeli bowiem urlop dla poratowania zdrowia został wykorzystany w okresie do dnia 1 lipca 2004 r., nie ma podstaw, aby odmówić wliczenia okresu tego urlopu do okresu pracy nauczyciela, od którego zależą uprawnienia emerytalne na podstawie przepisu art. 88 ustawy Karta Nauczyciela.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jednolity DzU z dnia 8 czerwca 2006 r., Nr 97, poz. 674),

2. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z dnia 30 grudnia 1998 r., Nr 162, poz. 1118, z późniejszymi zmianami),

Dominik Bońkowski

radca prawny