PYTANIE

Dostałam pismo od dyrektora z propozycją zmniejszenia mi etatu z 18/18 na 15/18 i zmiany umowy, ale dokument był nieważny – bez podpisu dyrektora.

Zawiadomiłam szefa listownie za potwierdzeniem odbioru (bo pan z ZNP powiedział, że termin nagli i trzeba to jak najszybciej załatwić). Do dziś nie otrzymałam odpowiedzi ani nowego pisma. W protokole rady z kwietnia jest punkt zatytułowany arkusz organizacyjny, ale nie ma jego treści. Chciałabym wiedzieć, do kiedy dyrektor ma czas na dopisanie aneksu do tej rady pedagogicznej?

ODPOWIEDŹ

Odpowiedź na powyższe pytanie jest trudna bez analizy dokumentów oraz dodatkowych danych dotyczących statusu pracowniczego zainteresowanej. Jestem przekonany, że w pytaniu w gruncie rzeczy nie chodzi o możliwość dopisania aneksu do protokołu z posiedzenia rady pedagogicznej (co nawiasem mówiąc, wydaje się niedopuszczalne post factum), lecz o to, czy pismo dyrektora szkoły, wypowiadające dotychczasowe warunki pracy i płacy nauczycielowi, obarczone wadą w postaci brak podpisu na dokumencie, wywołuje skutki prawne, czy też nie.

Warto odnotować, że Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674, z późn. zm.) nie reguluje kwestii zachowania przez dyrektora szkoły określonej formy dla dokonania wypowiedzenia zmieniającego. Nie oznacza to jednak, że taka forma może być dowolna. Zgodnie bowiem z art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela w zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy, nieuregulowanych przepisami ustawy, mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy. Art. 30 § 3 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (DzU 1998 r. nr 21, poz. 94, z późn. zm.) stanowi natomiast, że oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie. Nie ulega więc dyskusji konieczność zachowania przez dyrektora formy pisemnej w wypowiedzeniu zmieniającym, której dochowanie należy uznać dopiero w sytuacji złożenia przez niego na dokumencie własnoręcznego podpisu (lub przez inną osobę uprawnioną do podejmowania tego rodzaju czynności w imieniu pracodawcy). Wymóg formy pisemnej został jednak zastrzeżony wyłącznie dla celów dowodowych (brak w przepisie sankcji nieważności, w razie niezachowania formy pisemnej), co oznacza, że w przedstawionej sytuacji wypowiedzenie, choć wadliwe, można uznać za skuteczne, a jego skuteczność nauczyciel może kwestionować właściwie tylko przed sądem pracy – wtedy wystarczy dla uznania roszczenia nauczyciela ustalenie przez sąd faktu naruszenia wymogu formy pisemnej przez dyrektora szkoły. Zachowanie pracodawcy w analizowanym przypadku, może być ocenione jako takie, które w sposób dostateczny ujawnia wolę wypowiedzenia dotychczasowego stosunku pracy. Tego rodzaju czynności nazywa się w doktrynie prawa czynnościami konkludentnymi (dorozumianymi), za pośrednictwem których może zostać złożone oświadczenie woli. Warto w tym miejscu przywołać art. 60 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 1964 r. nr 16, poz. 93, z późn. zm.): „Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).”. Ponadto, na podstawie przedstawionych w pytaniu informacji nie można także wykluczyć, że wcześniej nauczyciel był ustnie informowany o propozycji dyrektora w kwestii zmniejszenia wymiaru etatu – również wówczas nauczyciel może żądać przed sądem pracy uznania wypowiedzenia za bezskuteczne.

Tomasz Lewicki – prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego i prawa pracy, pracownik oświaty w samorządzie terytorialnym, nauczyciel przedmiotów prawniczych w zaocznej szkole policealnej.