PYTANIE

Pracuję w szkole średniej, gdzie młodzież kończy lekcje po 7-8 godzinach i nikt nie zachce uczestniczyć w dodatkowych zajęciach, co jest to zrozumiałe, gdyż większość osób to osoby dojeżdżające.

Mam jechać z klasą w sobotę na pielgrzymkę maturzystów, więc pomyślałam, że w ten sposób wypracuję część dodatkowych godzin wynikających z KN. Dyrektor nie wyraził na to zgody, powiedział, że tych godzin nie można w taki sposób realizować. Skoro nie mam tych lekcji w zakresie obowiązków, mam 3 okienka, a dyrektor nie ma pomysłu jak je wykorzystać, to jak mogę wypracować dodatkowe godziny?

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z art. 42 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674, z późn. zm.) czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień.

W ramach czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować:

1) zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz;

2) inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, z tym, że w ramach tych zajęć:

a) nauczyciel szkoły podstawowej i gimnazjum, w tym specjalnych, jest obowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 2 godzin w tygodniu (w roku szkolnym 2009/2010 w wymiarze 1 godziny),

b) nauczyciel szkoły ponadgimnazjalnej, w tym specjalnej, jest obowiązany prowadzić zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 1 godziny w tygodniu;

3) zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.

Dodatkowa godzina wynikająca z art. 42 ust. 2 pkt 2 Karty Nauczyciela może być przeznaczona: 1) w szkołach podstawowych i gimnazjach - na zajęcia świetlicowe lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły (z wyjątkiem godzin przeznaczanych na zwiększenie pensum),2) w szkołach ponadgimnazjalnych - na zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły (z wyjątkiem godzin przeznaczanych na zwiększenie pensum).

Natomiast godziny do dyspozycji dyrektora szkoły przeznacza się na: 1) realizację dodatkowych zajęć edukacyjnych, dla których nie została ustalona podstawa programowa, ale program nauczania tych zajęć został włączony do szkolnego zestawu programów nauczania, dodatkowych zajęć z języka obcego, języka mniejszości narodowej, etnicznej, języka regionalnego, nieujętych w ramowym planie nauczania,

2) realizację ścieżek edukacyjnych,

3) zorganizowanie zajęć dla uczniów z uwzględnieniem ich potrzeb, w tym zajęć dydaktyczno-wyrównawczych i ruchowych o charakterze korekcyjnym,

4) nauczanie historii i geografii kraju pochodzenia mniejszości narodowych i dziedzictwa kulturowego mniejszości etnicznych,

5) zajęć zwiększających szanse edukacyjne uczniów: na pracę z uczniem zdolnym lub mającym trudności w nauce,

6) zajęć rozwijających zainteresowania uczniów.

W ramach dodatkowych godzin powinny być realizowane przede wszystkim zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów.

Należy przy tym podkreślić, że to dyrektor szkoły odpowiada za prawidłową realizację procesu dydaktyczno-wychowawczego w szkole. Do jego więc kompetencji należy ustalenie zasad realizacji przez nauczycieli dodatkowych zajęć. Ponadto jest on zobligowany do prowadzenia ewidencji czasu pracy nauczycieli w zakresie wymienionych dodatkowych zajęć. Zajęcia dodatkowe powinny być rejestrowane i rozliczane w dziennikach zajęć pozalekcyjnych w okresach półrocznych.

Jednoczenie, zgodnie z art. 7 ust. 2 Karty Nauczyciela, dyrektor szkoły odpowiedzialny jest m.in. za zapewnienie pomocy nauczycielom w realizacji ich zadań oraz zapewnienie w miarę możliwości odpowiednich warunków organizacyjnych do realizacji zadań dydaktycznych i opiekuńczo-wychowawczych.

Natomiast zgodnie z art. 6 ustawy Karta Nauczyciela nauczyciel obowiązany jest między innymi rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę.

Jednym z zadań nauczyciela jest prowadzenie dokumentacji przeprowadzonych zajęć, która jednocześnie jest podstawą do rozliczenia nauczyciela z przepracowanych godzin. Przepisy prawa nie są kazuistyczne, więc nie ma konkretnego określenia, co grozi nauczycielowi za niedokładne prowadzenie dokumentacji bądź jej brak, ale niewywiązywanie się ze swoich obowiązków może być przyczyną negatywnej oceny, której nauczyciel podlega. Ponadto za nieprzestrzeganie obowiązków, o których mowa w art. 6 Karty Nauczyciela nauczyciel mianowany i dyplomowany podlegać może karze dyscyplinarnej przewidzianej przez Kartę Nauczyciela.

Marta Handzlik- prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego, autorka publikacji z zakresu finansów w oświacie.