PYTANIE

Nauczyciela obowiązuje tajemnica rady pedagogicznej. Czy ta tajemnica obowiązuje w stosunku do urzędnika – tj. dyrektora wydziału oświaty w starostwie powiatowym (starostwo jest organem prowadzącym szkołę) czy kuratora oświaty?

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z art. 43 ust. 3 ustawy o systemie oświaty osoby biorące udział w zebraniu rady pedagogicznej są obowiązane do nieujawniania spraw poruszanych na zebraniu rady pedagogicznej, które mogą naruszać dobra osobiste uczniów lub ich rodziców, a także nauczycieli i innych pracowników szkoły lub placówki.

W przepisie jest mowa o tzw. tajemnicy rady pedagogicznej. W istocie dotyczy ona nie tylko nauczycieli, ale wszystkich osób, które brały udział w zebraniu rady, w trakcie którego ujawniono określone informacje.

Tajemnica rady pedagogicznej nie obejmuje wszystkich dyskutowanych kwestii. Nauczyciele (a odpowiednio także inni uczestnicy zebrania) nie mają za to prawa ujawniać spraw, które mogą naruszać dobro osobiste określonych w treści przepisu osób, tj.:

1) uczniów (wychowanków) lub ich rodziców (prawnych opiekunów),

2) nauczycieli,

3) innych pracowników szkoły.

Co do pojęcia „dóbr osobistych”, odwołać się należy do treści art. 23 Kodeksu cywilnego. Przepis jedynie przykładowo wymienia jako dobro osobiste: zdrowie, wolność, cześć, swobodę sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnicę korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukową, artystyczną, wynalazczą i racjonalizatorską. W aspekcie tajemnicy rady pedagogicznej najistotniejsza wydaje się ochrona czci, swobody sumienia oraz nazwiska.

Chodzi zatem o to, aby nauczyciele, dowiadując się na zebraniu rady o kwestiach związanych na przykład z sytuacją rodzinną ucznia, który ma ponieść karę dyscyplinarną lub został negatywnie oceniony pod względem zachowania, nie wykorzystywali następnie tej wiedzy w sposób nieuprawniony. Ujawnianie na forum klasy na przykład informacji o tym, że ojciec danego ucznia jest alkoholikiem, może dla tej osoby być uwłaczające i stanowić dodatkową karę, tym bardziej dotkliwą, że nieprzewidzianą statutem i odczuwaną jako poniżenie. Podobnie negatywnie należy ocenić wzajemne wykorzystywanie tajnych informacji przez pracowników.

Ujawnianie spraw, które mogą naruszać dobro osobiste wskazanych wyżej osób, dotyczy ujawniania komukolwiek. Oznacza to zakaz ujawnienia tych informacji również dla dyrektora wydziału oświaty czy kuratora oświaty, jeżeli ich ujawnienie może uwłaczać dobrom osobistym tych osób. Przy czym nie ma znaczenia czy rzeczywiście dobro to naruszyło, istotne jest nawet potencjalne naruszenie. Ujawnienie innych informacji nie jest zabronione.

Za naruszenie tajemnicy obrad rady pedagogicznej nauczyciel może być pociągnięty do odpowiedzialności cywilnej przez osobę, której dobro zostało naruszenie na podstawie art. 24 Kodeksu cywilnego. Niezależnie od odpowiedzialności cywilnoprawnej, osoba dopuszczająca się ujawnienia tajemnicy rady pedagogicznej może także podlegać odpowiedzialności dyscyplinarnej zgodnie z art. 75 i nast. Karty Nauczyciela.

Dariusz Skrzyński – prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy i prawa autorskiego.