PYTANIE

Czy dyrektor szkoły może polecić nauczycielowi, aby nieodpłatnie prowadził dodatkowe zajęcia (np. wyrównawcze)? Jakie prawne zapisy to regulują?

ODPOWIEDŹ

Odpowiedź na to pytanie można znaleźć w dwóch artykułach Karty Nauczyciela: art. 35, ust. 2 oraz art. 42.

W artykule 35, ustępie 2 czytamy:

„Przez godzinę ponadwymiarową rozumie się
przydzieloną nauczycielowi godzinę zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych
powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych”.

Zatem każda godzina
przydzielona nauczycielowi powyżej jego pensum dydaktycznego musi być traktowana jako godzina ponadwymiarowa. Przydzielone nauczycielowi przez dyrektora zajęcia wyrównawcze są traktowane jako godziny ponadwymiarowe. Przepis ten dotyczy tylko nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy.

Dyrektorzy szkół bardzo chętnie zobowiązują nauczycieli do prowadzenia różnego rodzaju dodatkowych zajęć, powołując się na artykuł 42 Karty Nauczyciela:

„1. Czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać
40 godzin na tydzień.

2.
W ramach czasu pracy, o którym mowa w ust. 1, oraz ustalonego wynagrodzenia, nauczyciel obowiązany jest realizować:

1) zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym w ust. 3 lub ustalonym na podstawie ust. 4a albo ust. 7; (a więc w wymiarze określonym dla nauczyciela pensum dydaktycznym, np. 18 godzin tygodniowo);

2) inne czynności i zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły, ze szczególnym uwzględnieniem zajęć opiekuńczych i wychowawczych wynikających z potrzeb i zainteresowań uczniów;

3) zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.

Czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze wynosi 40 godzin tygodniowo w tym, zgodnie z ust. 2, pkt. 2 nauczyciel ma wykonywać inne czynności, ale nie wspomina się o prowadzeniu zajęć dydaktycznych (np. wyrównawczych). Należy zatem zwrócić uwagę, że dyrektor może skorzystać z tego obowiązku, aby zobowiązać nauczyciela do pracy z dziećmi, ale tylko
opiekuńczej lub wychowawczej, np. opieka podczas dyskotek, rozgrywek sportowych, konkursów, zawodów itp. Natomiast zajęcia wyrównawcze to zajęcia dydaktyczne z dziećmi, polegające na niwelowaniu braków wynikających z podstawy programowej. Jeżeli zajęcia takie zostały przydzielone nauczycielowi, to powinny być wpisane do arkusza organizacyjnego szkoły, a wszystkie godziny wpisane do arkusza organizacyjnego szkoły stanowią podstawę do zapłaty za ich zrealizowanie.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r., Nr 97, poz.674 z późniejszymi zmianami).

Elżbieta Kaczmarska – edukator samorządowy