PYTANIE
Dzień dobry, Tutaj: http://oswiataiprawo.pl/porady/ukladanie-planu-dyzurw/ Pan ekspert napisał, że układanie planu lekcji i dyżurów są to czynności, które wykraczają poza wskazane w art. 42 ust. 2 Karty Nauczyciela obowiązki nauczyciela, jakie zobowiązany jest on wykonywać w ramach tygodniowego czasu pracy, jak też ustalonego wynagrodzenia Natomiast tutaj http://oswiataiprawo.pl/porady/dodatkowe-obowiazki-zlecane-nauczycielowi-przez-dyrektora/ , gdzie padło pytanie m.in. o układanie planu lekcji (ten sam) pan ekspert napisał "Wymienione przez Panią czynności w mojej opinii można zakwalifikować jako mieszczące się w zakresie obowiązków nauczyciela." (??) Proszę o wyjaśnienie tych sprzecznych opinii. Ponadto chciałem zapytać o granice (że tak powiem jakościowe a nie ilościowe - 40g) pracy n-la tj. czy te zadania (strona www, bip i aktualizowanie treści na nich ) to nie są czynności administracyjne i/lub czy nie powinny należeć do obowiązków informatyka szkolnego, czy mogą być obowiązkiem nauczyciela? Analogicznie - czy w takim razie ekonomiście, nauczycielowi np. podstaw przedsiębiorczości można zlecić zadanie prowadzenia księgowości szkoły albo np rozliczania nadgodzin jakie wypracowali nauczyciele? (jeżeli zmieści się to w 40 godzinach w tygodniu)? A np.: 1) administrowanie dziennikiem elektronicznym szkoły - czyj to obowiązek i czy można go zlecić nauczycielowi? 2) rekrutacja (przyjmowanie dokumentów kandydatów, wprowadzanie danych do systemu rekrutacyjnego) - czy też ją można powierzyć nauczycielom, czy tez jest to czynność administracyjna, którą ma/powininna wykonywać administracja szkoły (serketariat?) Uprzejmie proszę o wyjaśnienia, fachową odpowiedź jak to wygląda formalno-prawnie?

ODPOWIEDŹ

Zgadzam się, że w pytaniu pojawia się pewna nieścisłość co do zakresu prac na stanowisku nauczyciela. Z drugiej strony autor wskazuje że jest jego opinia, z którą można się nie zgodzić.

Jedno jest pewne, i z tym się zgadzam, jak czytamy w jednej ze wskazanych odpowiedzi:

„Tygodniowy czas pracy nauczyciela, jak też zakres czynności, jakie nauczyciel zobowiązany jest w tym czasie wykonywać został określony w art. 42 ust. 1 i 2 Karty Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674, z późn. zm.). Zgodnie z przywołaną regulacją tygodniowy czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekroczyć 40 godzin tygodniowo. W tym czasie nauczyciel zobowiązany jest do odbycia: zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami lub na ich rzecz (zgodnie z określonym pensum), innych zajęć i czynności wynikających z zadań statutowych szkoły, w tym zajęć opiekuńczych i wychowawczych uwzględniających potrzeby i zainteresowania uczniów (z uwzględnieniem art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b Karty Nauczyciela), zajęć i czynności związanych z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym. Jak można zauważyć do obowiązków nauczyciela, które musi on wykonywać w ramach tygodniowego czasu pracy, poza realizacją zajęć dydaktycznych, należy również udział w zebraniach, wywiadówkach, posiedzeniach rady pedagogicznej, szkoleniach itp. Czynności te nastawione są na realizację procesu dydaktycznego, opiekę nad uczniami, jak też doskonalenie zawodowe.

Układanie planu dyżurów dla nauczycieli oraz planu zajęć dydaktycznych należy do czynności związanych z kierowaniem szkołą. Dlatego, wspomniane czynności wykraczają poza wskazane w art. 42 ust. 2 Karty Nauczyciela obowiązki nauczyciela, jakie zobowiązany jest on wykonywać w ramach tygodniowego czasu pracy, jak też ustalonego wynagrodzenia.”

Co do innych prac, które może wykonywać nauczyciel należy sprawę rozpatrywać indywidulanie mając na uwadze przepisy dotyczące obowiązków nauczycieli - art. 6 Karty Nauczyciela, obowiązków pracowniczych - art. 100 Kodeksu pracy. Pewne wskazówki co do zakresu prac daje nam również art. 64 ust. 2 Karty Nauczyciela, który wskazuje jakie czynności nauczyciel może wykonywać w wakacje na rzecz szkoły (w okresie swojego urlopu, gdy do tego zobowiąże go dyrektor) są to np. czynności przeprowadzania egzaminów; prac związanych z zakończeniem roku szkolnego i przygotowaniem nowego roku szkolnego; opracowywania szkolnego zestawu programów oraz uczestniczenia w doskonaleniu zawodowym w określonej formie.

Z powyższego wynika, że zadania, jakie zleca dyrektor muszą mieścić się w zakresie obowiązków nauczyciela wskazanych w Karcie Nauczyciela, Kodeksie pracy i umowie.

Dyrektor przydzielając dodatkowe zadania dla nauczycieli podlega pod art. 100 Kodeksu pracy, zgodnie z którym pracownik jest zobowiązany do stosowania się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Jeżeli obowiązki będą dotyczyły czynności zupełnie niezwiązanych ze stanowiskiem nauczyciela – nauczyciel może odmówić ich wykonania.

Poniżej zamieszczam przykładowy wykaz taki zadań, oczywiście oprócz realizowania pensum (zadania są również uzależnione od typu placówki):

• koła zainteresowań, zajęcia wyrównawcze, zajęcia sportowe, przygotowanie do imprez, uroczystości, świąt, przygotowanie uczniów do konkursów, zawodów, olimpiad, opieka nad uczniami na wycieczkach, wyjściach poza teren szkoły, olimpiadach, konkursach, zawodach,
• praca w zespołach nauczycielskich specjalistycznych i przedmiotowych,
• opracowywanie i prowadzenie warsztatów dla rodziców i nauczycieli,
• współpraca z organizacjami i instytucjami działającymi na rzecz dzieci i młodzieży,
• udział w projektach realizowanych przez placówkę,
• opieka nad uczniami podczas dni wolnych od zajęć dydaktycznych,
• organizacja konkursów, realizacja akcji szkolnych i programów edukacyjnych,
• realizacja innowacji,
• przygotowanie sal na rozpoczęcie roku szkolnego (zakończenie roku szkolnego), dekoracji, pomocy dydaktycznych,
• udział w dniach otwartych dla rodziców i uczniów,
• współpraca z organizacjami i instytucjami działającymi na rzecz dzieci i młodzieży.

Czynności te nastawione są na realizację procesu dydaktycznego, opiekę nad uczniami, jak też doskonalenie zawodowe.

Opisane zadania jak prowadzenie stronny www, BIP, administrowanie dziennikiem elektronicznym szkoły, czynności związane z rekrutacją w mojej ocenie nie mieszczą się w zakresie zadań nauczyciela. Zwracam jednak uwagę, że jest to moja opinia. Zdaje sobie sprawę że w obiegu funkcjonują inne. Wynika to przede wszystkim z tego, ze nie ma wykazu konkretnych zadań nauczyciela i za każdym razem trzeba dokonywać analizy przez pryzmat przepisów i postanowień umownych.

Podstawa prawna:

• art. 6, art. 42, art. 64 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 967 ze zm.),

• 100 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. 2019 r., poz. 1040).

Dariusz Skrzyński