PYTANIE

Czy w szkole może pracować w pełnym wymiarze czasu pracy nauczyciel, który prowadzi działalność gospodarczą i sam jest pracodawcą dla wielu osób, podczas gdy w tej samej szkole nie wystarcza godzin na pełne etaty dla kilku innych nauczycieli? Czy jest prawo, które regulowałoby te kwestie i dawało możliwość pracy osobom, które tej pracy rzeczywiście potrzebują?

ODPOWIEDŹ

Zdarzają się sytuacje, że nauczyciel zatrudniony w danej szkole na cały etat jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą, co nie jest sprzeczne z prawem. Jeżeli ta działalność przynosi profity, to ktoś może uznać, iż nauczyciel ten pracuje w szkole dla przyjemności czy opłat na rzecz ZUS. Nie ma jednak żadnego uregulowania prawnego, które mówiłoby, że pierwszeństwo w zatrudnieniu mają osoby dla których praca w szkole to jedyne źródło dochodu. A zatem, jeśli prowadzący działalność gospodarczą jest nauczycielem mianowanym, zatrudnionym na podstawie mianowania, to ma on prawo do pracy na pełen etat, mimo że dla innego nauczyciela, np. kontraktowego brakuje godzin.

W Karcie Nauczyciela w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. (DzU z 2003 r., Nr 118, poz. 1112
z późniejszymi zmianami), w art. 22 ust. 1 jest mowa o tym, że ograniczenie zatrudnienia nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania do wymiaru nie niższego niż ½ obowiązkowego wymiaru zajęć może – za zgodą nauczyciela – mieć miejsce w sytuacji częściowej likwidacji szkoły lub w razie zmian organizacyjnych uniemożliwiających dalsze zatrudnienie nauczyciela w pełnym wymiarze czasu (art. 20 ust. 2). W wypadku braku zgody dyrektor rozwiązuje z nauczycielem stosunek pracy lub na wniosek nauczyciela przenosi go w stan nieczynny, podczas którego zachowuje on prawo do wynagrodzenia zasadniczego oraz innych świadczeń pracowniczych przez okres sześciu miesięcy. Podsumowując, liczba godzin pracy nauczyciela może zostać zmniejszona, ale tylko w uzasadnionych wypadkach, a takim nie jest fakt, iż ktoś prowadzi działalność gospodarczą.

W artykule 23 KN ustalono, że stosunek pracy z nauczycielem zatrudnionym na podstawie mianowania może ulec rozwiązaniu:

1. na wniosek nauczyciela

2. w razie niezdolności do pracy spowodowanej chorobą w okresie dłuższym niż rok

3. w razie lekarskiego orzeczenia o niezdolności do wykonywania pracy

4. w razie uzyskania negatywnej oceny

5. w razie ukarania karą dyscyplinarną zwolnienia z pracy

6. w razie skazania za przestępstwo

7. z powodu prawomocnego skazania na karę pozbawienia praw publicznych albo prawa wykonywania zawodu

W żadnym akcie prawnym nie ujęto problematycznej tu kwestii dodatkowych dochodów wynikających z prowadzenia działalności gospodarczej, która zapewniałaby pierwszeństwo pracy tym, którzy jej nie prowadzą. Pamiętać również należy, że nauczyciel prowadzący działalność może świetnie radzić sobie z dziećmi i umiejętnie współpracować z rodzicami,

Wojciech Melosik – dyrektor Szkoły Podstawowej nr 62