PYTANIE

Jestem wicedyrektorem. Moja pani dyrektor podczas wakacji i ferii każe mi dyżurować w szkole (w ferie 1 tydzień miałam wolny, a w wakacje 5 tygodni wolnego).

Dyżury te nie wynikały z żadnych działań prowadzonych na terenie szkoły (remonty, inwestycje itp.). Czy dyrektor ma do tego prawo? Czy dyżury w szkole mogą pełnić pracownicy administracyjni − sekretarz szkoły, kierownik administracyjny, księgowa, kadrowa itd.?

ODPOWIEDŹ

Art. 37 ust. 1 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (DzU z 2004 r. nr 256 poz. 2572 z późn. zm.) mówi, iż w szkole lub placówce, w których zgodnie z ramowym statutem może być utworzone stanowisko wicedyrektora i inne stanowiska kierownicze, powierzenia i odwołania z nich dokonuje dyrektor szkoły. Powyższe oznacza, że w szkole, w której funkcjonuje minimum 12 oddziałów, stanowisko wicedyrektora może zostać utworzone.

Zakres obowiązków i uprawnień wicedyrektora może być rozmaicie skonstruowany (szczegółowe zapisy zawierają szkolne statuty), a z reguły zawiera:

Prawa:

1. przydzielanie zadań i wydawanie poleceń służbowych,

2. wnioskowanie do dyrektora w kwestii nagród i kar dla nauczycieli,

3. formułowanie projektów oceny pracy,

4. używanie pieczątki z tytułem: wicedyrektor szkoły (co upoważnia do podpisywania oficjalnych, wychodzących ze szkoły pism).

Obowiązki:

1. realizacja zadań wynikających z planu pracy dydaktyczno-wychowawczej i opiekuńczej,

2. opracowanie tygodniowego planu zajęć dydaktycznych,

3. hospitacje zajęć,

4. kontrola dzienników,

5. organizacja zastępstw za nieobecnych nauczycieli,

6. nadzór nad organizacją wycieczek,

7. prowadzenie ewidencji godzin ponadwymiarowych,

8. zastępowanie dyrektora podczas jego nieobecności.

Punkt 8 obowiązków wynika z przepisów prawa − art. 39 ust. 7 ustawy o systemie oświaty stwierdza, że w przypadku nieobecności dyrektora zastępuje go wicedyrektor, a w szkołach i placówkach, w których nie utworzono stanowiska wicedyrektora − inny nauczyciel tej szkoły lub placówki, wyznaczony przez organ prowadzący.

Zastępowanie ma miejsce w wypadku choroby dyrektora, jego urlopu, czy też wyjazdu na szkolenia lub narady. Ponadto w praktyce w ciągu roku szkolnego obowiązują dyżury dyrektorskie, których czas pokrywa się z godzinami zajęć szkolnych. Dyżury te pełni dyrektor, jego zastępca lub zastępcy, kierownik świetlicy szkolnej.

W okresie wakacyjnym w szkole powinna być również osoba pełniąca dyrektorski dyżur. Niezależnie od tego, czy w szkole są remonty czy inwestycje, pamiętać należy, że organ sprawujący nadzór pedagogiczny oraz organ prowadzący pracują także w czasie wakacji. A zatem mogą zaistnieć sytuacje wymagające na przykład podpisu dyrektora lub osoby go zastępującej na danym dokumencie lub podjęcia służbowej decyzji.

W opisanej sytuacji jeden tydzień wolnego podczas ferii zimowych oraz pięć tygodni w okresie wakacji sugerują, iż czas pełnienia dyrektorskiego dyżuru został przez dyrektora podzielony na połowę. I w związku z faktem, iż wicedyrektor to funkcja, za którą otrzymuje się stosowny dodatek, taki podział wydaje się być sprawiedliwy. Sytuacja oczywiście jest korzystniejsza gdy wicedyrektorów jest dwóch.

Pamiętać przy tym należy o art. 66 ust. 1 Karty Nauczyciela, który brzmi: „Urlop uzupełniający w ciągu roku szkolnego przysługuje również dyrektorowi i wicedyrektorowi szkoły, którzy na polecenie lub za zgodą organu prowadzącego szkołę nie wykorzystali urlopu w czasie ferii szkolnych z powodu wykonywania zadań zleconych przez ten organ lub prowadzenia w szkole inwestycji albo kapitalnych remontów”. Dyrektor (zazwyczaj) i wicedyrektor są nauczycielami i wobec nich także stosuje się art. 64 ust. 1 KN, który stanowi: „Nauczycielowi zatrudnionemu w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie letnie i zimowe, przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze odpowiadającym okresowi ferii i w czasie ich trwania.”. Do tego dochodzi jeszcze prawo nauczyciela do co najmniej czterotygodniowego nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego (w ramach tego, co przysługuje mu w okresie ferii) – art. 66 ust. 4 KN. Dyrektor powinien tak podzielić się pracą z wicedyrektorem, aby prawo do urlopu wypoczynkowego, przynajmniej w minimalnym zakresie wskazanym przez przepisy KN, było przez nich realizowane przede wszystkim w okresie ferii.

Nie wchodzą natomiast w rachubę dyżury pracowników administracji. Pomijając fakt, iż urlopy otrzymują oni według zupełnie innych zasad, to nie maja uprawnień do podejmowania istotnych dla kwestii szkolnych decyzji i do podpisywania oficjalnych dokumentów.

Wojciech Melosik – dyrektor Szkoły Podstawowej nr 62.