PYTANIE

Czy istnieje przepis, który zwalnia nauczyciela wychowania fizycznego od obowiązku demonstrowania ćwiczeń, po przekroczeniu przez niego pewnego wieku?

ODPOWIEDŹ

Nie ma przepisu prawa, który bezwzględnie nakazywałby obowiązkowe demonstrowanie ćwiczeń przez nauczyciela wychowania fizycznego. Przepisy jedynie wskazują, że prowadzący zajęcia zapoznaje osoby biorące w nich udział z zasadami bezpiecznego wykonywania ćwiczeń oraz uczestniczenia w grach i zabawach. Wydaje się, że nie jest to zawsze równoznaczne z demonstrowaniem każdych ćwiczeń.

Zasady dotyczące bezpieczeństwa i higieny w szkołach, w tym również zasady bezpieczeństwa obowiązujące w czasie zajęć wychowania fizycznego, określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (DzU z 2003 r. nr 6, poz. 69, z późn. zm.), szczególnie w § 31.

W myśl tych zasad, nauczyciel prowadzący zajęcia wychowania fizycznego ma m.in. obowiązek:

a) dostosować stopień trudności i intensywności ćwiczeń do aktualnej sprawności fizycznej i wydolności ćwiczących;

b) uczestnika zajęć uskarżającego się na dolegliwości zdrowotne zwolnić w danym dniu z wykonywania planowanych ćwiczeń (przy czym należy poinformować o tym jego rodziców lub opiekunów);

c) ćwiczenia prowadzić z zastosowaniem metod i urządzeń zapewniających pełne bezpieczeństwo ćwiczących;

d) sprawdzić stan techniczny urządzeń i sprzętu sportowego przed każdymi zajęciami;

e) zapoznać osoby biorące w nich udział z zasadami bezpiecznego wykonywania ćwiczeń oraz uczestniczenia w grach i zabawach.

Skoro nie ma przepisu, który wprowadzałby obowiązek demonstrowania ćwiczeń, tym samym nie ma przepisu, który zwalniałby z tego obowiązku.

Ponadto należy pamiętać, że nauczyciel wychowania fizycznego, jak każdy inny, powinien mieć stosowne zaświadczenie lekarskie dopuszczające do wykonywania pracy na określonym stanowisku.

Jeżeli jednak dyrektor z jakichś przyczyn zechce skierować takiego nauczyciela na badania kontrolne, to może to zrobić na podstawie art. 23 ust. 5 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674, z późn. zm.). Dyrektor szkoły może skierować nauczyciela mianowanego na badanie okresowe lub kontrolne z własnej inicjatywy w każdym czasie. Przepis ten dotyczy nie tylko nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania, ale także nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony (art. 23 ust. 5 w związku z art. 27 ust. 3 Karty Nauczyciela).

Powyższe uprawnienie – możliwość skierowania nauczyciela na badania kontrolne lub okresowe – dyrektor szkoły może zrealizować w dowolnym czasie, niezależnie od tego, czy nauczyciel posiada aktualne orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na określonym stanowisku, wydane po przeprowadzeniu badań okresowych. W przypadku dwukrotnego nieusprawiedliwionego niezgłoszenia się nauczyciela na badanie może nastąpić rozwiązanie stosunku pracy, z końcem miesiąca, w którym dyrektor otrzymał o tym informację.

Dariusz Skrzyński – prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy i prawa autorskiego.