PYTANIE

Otrzymałem od lekarza (03.06.2011) orzeczenie o potrzebie udzielenia mi rocznego urlopu dla poratowania zdrowia.

Orzeczenie dostarczyłem do szkoły 04.06.2011. Lekarz zalecił urlop od 04.06.2011 do 03.06.2012. Dyrektor stwierdził, że będzie się od tej decyzji odwoływał i tak też zrobił. W tym czasie chodziłem normalnie do pracy. Nagle dyrektor zrezygnował z procedury odwoławczej, wysyłając do mojego lekarza stosowne pismo. Udzielił mi urlopu od dnia 24.06.2011 do dnia 03.06.2012. Twierdzi, że postępuje właściwie, bo na orzeczeniu widnieje data zakończenia urlopu w dniu 03.06.2012. Odebrał mi w ten sposób 20 dni. Przecież nie z mojej winy urlop zaczął się później, to dlaczego ma trwać krócej? Czy dyrektor miał takie prawo? Jeżeli natomiast nie ma prawa skracać mi rocznego urlopu, co w takim razie powinienem zrobić?

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z przepisem art. 73 ust. 1 Karty Nauczyciela (t.j. DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674, z późn. zm.) – nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu co najmniej 7 lat w szkole, dyrektor szkoły udziela urlopu dla poratowania zdrowia, w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia, w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo jednego roku. Zgodnie z przepisem art. 73 ust. 10 przywołanej ustawy o potrzebie udzielenia nauczycielowi wspomnianego urlopu orzeka lekarz ubezpieczenia zdrowotnego leczący nauczyciela. Tryb orzekania o potrzebie udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia, procedurę odwoławczą, jak też sposób prowadzenia dokumentacji z nim związanej reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 października 2005 r. w sprawie orzekania o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia (DzU nr 233, poz. 1991). Jak wynika z przytoczonych przepisów wspomnianego urlopu udziela dyrektor szkoły, jednakże przepisy ustawy, jak też wspomnianego rozporządzenia nie dają mu luzu decyzyjnego w tym przypadku. Jeżeli nauczyciel spełnia wymagania ustawowe oraz posiada orzeczenie lekarskie o potrzebie udzielenia wspomnianego urlopu dyrektor musi go udzielić. § 4 ust. 1 przywołanego rozporządzenia umożliwia dyrektorowi szkoły zatrudniającej nauczyciela (również nauczycielowi) wniesienie odwołania od treści orzeczenia lekarskiego do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy właściwego ze względu na miejsce wydania orzeczenia. Odwołanie takie wnosi się w ciągu 14 dni od dnia jego otrzymania i powinno ono zawierać uzasadnienie.

Wymiar urlopu zależny jest od lekarza, który zlecając odpowiednią kurację, przewiduje na jej przeprowadzenie odpowiednią ilość czasu (nie dłużej jednak niż jednorazowo rok). Wzór zaświadczenia orzeczenia lekarskiego wystawianego na okoliczność urlopu dla poratowania zdrowia (załącznik nr 1 do przywołanego rozporządzenia) określa datę rozpoczęcia urlopu oraz jego zakończenia, którą zaleca lekarz na podstawie przeprowadzonego badania zdrowia nauczyciela. Wprawdzie wspomniany formularz nie wskazuje wprost ilości dni (tygodni, miesięcy), na jakie powinien być udzielony urlop, ale zawiera określenie dnia jego rozpoczęcia i zakończenia, mając to na uwadze należy odczytać jego długość. Również należy uważać, że zalecona przez lekarza kuracja powinna trwać właśnie przez taki okres czasu. Dlatego, moim zdaniem, dyrektor szkoły udzielając Panu urlopu dla poratowania zdrowia, powinien uwzględnić czas w jakim Pan z tego świadczenia nie korzystał i wydłużyć okres urlopu o ten czas.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 2006 roku (I PK 47/06, „Rzeczpospolita” 2006, nr 258, s. C2) urlop dla poratowania zdrowia jest udzielany wyłącznie na wniosek nauczyciela. W opisanej sytuacji, może Pan zwrócić się więc z wnioskiem do dyrektora szkoły o wydłużenie urlopu, wskazując przesłanki medyczne. Najlepiej byłoby, gdyby taki wniosek był poparty opinią lekarską wskazującą konieczność odbycia kuracji właśnie w okresie jednego roku, a nie krótszym. Należy również zwrócić uwagę na fakt, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 19 września 1996 roku (I PRN 70/96, OSNP 1997, nr 7, poz. 113) udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia nauczycielowi zgodnie z treścią orzeczenia lekarskiego stanowi przedmiot roszczenia pracowniczego, które w przypadku bezprawnej odmowy jego udzielenia przez pracodawcę może być dochodzone na drodze sądowej.

dr Adam Balicki – pracownik naukowy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Autor publikacji z zakresu prawa oświatowego