Pytanie:

W naszej szkole od początku roku uczeń klasy I podstawowej terroryzuje dzieci, bije je, dusi, nie wpuszcza na lekcje do klas itp. sytuacja zgłaszana do dyrekcji kilkakrotnie lecz nic w tej sprawie się nie zmienia dopóki nie dojdzie do tragedii. Dzieci się boją chodzą grubkami a nie o to w szkole chyba chodzi tak ? Uczeń ma się czuć bezpiecznie . Czy w takiej sytuacji można coś zrobić ?

Odpowiedź:

Tak. Dyrektor nie może bagatelizować i nie zwracać uwagi na takie zachowanie. Powinien udzielić wsparcia agresywnemu dziecku i jego rodzicom w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, pod warunkiem, że tego chcą. W przypadku braku wsparcia z rodzicami można  zawiadomić sąd rodzinny.

Uzasadnienie:

Dyrektor nie może bagatelizować i nie zwracać uwagi na takie zachowanie. Dyrektor szkoły zgodnie z art. 68 ust. 1 pkt 3 i 6 ustawy Prawo oświatowe sprawuje opiekę nad uczniami oraz stwarza warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania prozdrowotne oraz wykonuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom. Dyrektor z pomocą pedagoga, psychologa szkolnego i innych nauczycieli uczących dziecko powinien rozpoznać sytuację oraz pomóc dziecku i ew. rodzicom jeżeli jest taka potrzeba. Oczywiście pomoc zależeć będzie od nasilenia zachowań agresywnych. Być może istnieją procedury w szkole na taką okoliczność – np. w statucie lub innym wewnątrzszkolnym dokumencie. Jeżeli tak to należy postępować zgodnie z tymi regulacjami.

Warto jeszcze wskazać, że w przypadku uczniów agresywnych sprawa jest skomplikowana, ponieważ szkoła nie ma możliwości podejmowania jakichkolwiek działań bez zgody rodziców czy opiekunów prawnych. Chodzi w tym przypadku o pomoc psychologiczno-pedagogiczną. Zgodnie z § 3 rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach  korzystanie z pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolu, szkole i placówce jest dobrowolne i nieodpłatne.

Szkoła nie posiada legitymacji do zobowiązania rodziców dziecka do korzystania z pomocy psychologiczno-pedagogicznej czy to w warunkach szkolnych, czy udzielanej w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Takiego zobowiązania nie może nałożyć na nich również np. kurator oświaty.

W opisanej sytuacji najlepszym rozwiązaniem będzie zaproszenie rodziców na spotkanie i poinformowanie o możliwościach wsparcia szkoły. Jeżeli wsparcie zapewniane przez placówkę jest niewystarczające, rodzice muszą zadbać o zapewnienie specjalistycznej opieki lub leczenia.

Jeżeli natomiast istnieje podejrzenie, że rodzice nie wykonują w sposób właściwy władzy rodzicielskiej, dyrektor powinien wystąpić do sądu rodzinnego z wnioskiem o wgląd w sytuację rodzinną dziecka (art. 572 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego).

Zaniechania w tym zakresie mogą i powinny być podstawą do zawiadomienia sądu rodzinnego o podejrzeniu niewywiązywania się przez rodziców z obowiązków wynikających ze sprawowanej władzy rodzicielskiej. Zgodnie z art. 95 § 1 i § 3ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw. Władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny.

Jeżeli sąd uzna, że działania rodziców pozostają w sprzeczności z ww. obowiązkami, to może:

• zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, skierować małoletniego do placówki wsparcia dziennego, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej lub skierować rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń;
• określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun;
• poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego;
• skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi;
• zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej albo powierzyć tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin zastępczych, w zakresie niezbędnych szkoleń, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej albo zarządzić umieszczenie małoletniego w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej.

Podstawa prawna:

• 3 rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1280 ze zm.),
• 572 § 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 1805 ze zm.),
• 95 § 1, § 3 ustawy z 5 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).

Opublikowano: 14.01.2022