Nowy kanon lektur
04.10.2007
Dnia 23 sierpnia 2007 roku Minister Edukacji Narodowej podpisał rozporządzenie w sprawie nowej listy lektur. Nowy kanon obowiązuje od 1 września 2007 roku.
W nowej podstawie programowej na poziomie
szkoły podstawowej w klasach I–III pojawiły się na liście lektur następujące pozycje:
H.Ch. Andersen – „Baśnie” (wybór),
Władysław Bełza – „Kto ty jesteś? Polak mały!”,
Jan Brzechwa – „Akademia Pana Kleksa”,
Wanda Chotomska – „Legendy polskie”,
Maria Konopnicka – „O krasnoludkach i sierotce Marysi” (fragmenty),
Hugh Lofting – „Doktor Dolittle i jego zwierzęta”,
Astrid Lindgren – „Dzieci z Bullerbyn”,
Kornel Makuszyński – „120 przygód Koziołka Matołka” (księga I),
Alan Aleksander Milne – „Kubuś Puchatek”,
ks. Jan Twardowski – „Patyki i patyczki”,
Julian Tuwim – wiersze dla dzieci: „Lokomotywa”, „Słoń Trąbalski”,
inne wybrane utwory klasycznej literatury dziecięcej polskiej i światowej.
W nowej podstawie programowej na poziomie
szkoły podstawowej w klasach IV–VI pojawiły się na liście lektur konkretne tytuły (w starej podstawie programowej była możliwość wyboru tytułów do przeczytania przez uczniów – w klasie IV miały to być dwa duże teksty literackie, natomiast w klasach V i VI po trzy tytuły):
Carlo Collodi – „Pinokio”,
Wiktor Gomulicki – „Wspomnienia niebieskiego mundurka”,
Irena Jurgielewiczowa – „Ten obcy”,
Rudyard Kipling – „Księga dżungli”,
Józef Ignacy Kraszewski – „Stara baśń”,
C.S. Lewis – „Opowieści z Narnii”, cz. I: „Lew, czarownica i stara szafa”,
Kornel Makuszyński – „Szatan z siódmej klasy”,
Lucy Maud Montgomery – „Ania z Zielonego Wzgórza”,
Edmund Niziurski – „Sposób na Alcybiadesa”,
Henryk Sienkiewicz – „W pustyni i w puszczy”,
Alfred Szklarski – „Tomek w krainie kangurów”;
ks. Jan Twardowski – „Zeszyt w kratkę”,
Mark Twain – „Przygody Tomka Sawyera”,
Juliusz Verne – „W 80 dni dookoła świata”,
Stanisław Lem – „Bajki robotów”
oraz
baśnie, legendy, opowiadania i utwory poetyckie pochodzące z regionu,
inne teksty reprezentatywne dla źródeł kultury europejskiej, wybrane przez uczniów i nauczyciela stosownie do możliwości i potrzeb uczniów utwory prozatorskie i poetyckie wprowadzające w polską tradycję i współczesność literacką, teksty reprezentatywne dla różnych rodzajów, gatunków i form artystycznego wyrazu, ze szczególnym uwzględnieniem utworów epickich, w tym odmian prozy fabularnej, literatury
science fiction,
teksty użytkowe, publicystyczne, popularnonaukowe, przedstawienia teatralne, filmy, słuchawiska radiowe, programy telewizyjne.
W nowej podstawie programowej pojawiły się zmiany na liście lektur do
gimnazjum. Z kanonu usunięto „Mitologię”, natomiast dodano następujące pozycje:
Arkady Fiedler – „Dywizjon 303”,
Melchior Wańkowicz – „Ziele na kraterze”,
Adam Mickiewicz – „Ballady i Romanse”,
Bolesław Prus – „Kamizelka”,
Zofia Kossak-Szczucka – „Bursztyny”,
Paweł Juchniewicz – „Wujek Karol. Kapłańskie lata Papieża”,
Karolina Lanckorońska – „Wspomnienia wojenne”,
Henryk Sienkiewicz – „Krzyżacy”.
Przy niektórych pozycjach (zamiast dowolnego utworu) podano konkretne tytuły:
Biblia – „Pieśń nad pieśniami”, „Hymn św. Pawła o miłości”, „Apokalipsa” (fragmenty),
Antoni Czechow – „Śmierć urzędnika”,
Ernest Hemingway – „Stary człowiek i morze”,
Jan Kochanowski – pieśń „Czego chcesz od nas, Panie…”,
Bolesław Prus – „Kamizelka”.
Reszta utworów pozostała bez zmian:
Homer – „Iliada” lub „Odyseja” (fragmenty),
Sofokles – „Antygona”,
„Pieśń o Rolandzie” (fragmenty),
William Szekspir – „Romeo i Julia”,
Miguel Cervantes – „Don Kichote” (fragmenty),
Karol Dickens – „Opowieść wigilijna”,
Antoine de Saint Exupéry – „Mały Książę”,
Aleksander Kamiński – „Kamienie na szaniec”,
Miron Białoszewski – „Pamiętnik z powstania warszawskiego” (fragmenty),
„Bogurodzica”,
Jan Kochanowski – wybrane fraszki i treny,
Ignacy Krasicki – wybrane bajki i jedna z satyr,
Adam Mickiewicz – „Dziady” cz. II, „Pan Tadeusz” (fragmenty),
Aleksander Fredro – „Zemsta”,
Juliusz Słowacki – „Balladyna”,
Stefan Żeromski – „Syzyfowe prace”,
oraz
wybór liryki XIX wieku, wybór poezji XX wieku (w tym utwory Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Zbigniewa Herberta, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Kazimierza Wierzyńskiego, Jana Lechonia, Tadeusza Różewicza, Wisławy Szymborskiej, Czesława Miłosza, ks. Jana Twardowskiego),
wybór nowelistyki XIX i XX wieku (w tym co najmniej jeden utwór pozytywistyczny),
wybrane utwory współczesnej prozy polskiej i dramatu,
wybrane utwory o dorastaniu, w tym powieści dla młodzieży (np. Małgorzaty Musierowicz lub Ireny Jurgielewiczowej),
przykłady literatury regionalnej, wkład literatury regionalnej do ogólnopolskiej skarbnicy literackiej,
wybrane z czasopism i prasy codziennej teksty publicystyczne, informacyjne, reklamowe.
utwory zaproponowane przez uczniów i nauczyciela, w tym literatura popularna (co najmniej jeden w każdej klasie).
inne składniki kultury (przedstawienia teatralne, filmy, słuchowiska radiowe, programy telewizyjne, przekazy ikoniczne, poezja śpiewana).
W nowej podstawie programowej pojawiły się zmiany na liście lektur do
szkoły ponadgimnazjalnej (zakres podstawowy). Do listy lektur dodano następujące tytuły:
Ignacy Krasicki – pieśń „Hymn do miłości Ojczyzny”,
Adam Mickiewicz – „Konrad Wallenrod”,
Zygmunt Krasiński – „Listy” (wybór),
Piotr Skarga – „Kazania sejmowe” (wybór),
Stanisław Staszic – „Przestrogi dla Polski” (fragmenty),
Jan Paweł II – „Pamięć i tożsamość”,
Henryk Sienkiewicz – „Quo vadis”, „Potop”,
Bruno Schulz – „Sklepy cynamonowe” (wybrane opowiadania),
Ryszard Kapuściński – „Cesarz”,
abp Kazimierz Majdański – „Będziecie moimi świadkami…” lub kardynał Stefan Wyszyński – „Zapiski więzienne”,
Zofia Kossak-Szczucka – „Pożoga”,
Daniel Defoe – „Robinson Crusoe”,
C. S. Lewis – „Listy starego diabła do młodego”,
George Orwell – „Folwark zwierzęcy”.
Przy niektórych pozycjach (zamiast dowolnego utworu) podano konkretne tytuły:
Juliusz Słowacki – „Kordian”,
Zygmunt Krasiński – „Nie-Boska komedia” (wybrane sceny),
Maria Dąbrowska – „Noce i dnie”,
Zofia Nałkowska – „Granica”,
Sławomir Mrożek – „Tango”,
Witold Gombrowicz – „Ferdydurke”,
Sofokles – „Król Edyp”,
Fiodor Dostojewski – „Zbrodnia i kara”,
William Szekspir – „Makbet”,
Molier – „Świętoszek”,
Joseph Conrad – „Lord Jim”.
Bez zmian na liście lektur pozostały następujące utwory:
„Bogurodzica” w kontekście poezji średniowiecznej,
Jan Kochanowski – pieśni, treny (wybór),
poezja baroku (wybór),
Ignacy Krasicki – satyry i liryki (wybór),
Adam Mickiewicz – „Pan Tadeusz”, „Dziady” cz. III,
wybór poezji romantycznej (w tym utwory Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Cypriana Kamila Norwida),
Bolesław Prus – „Lalka”,
Eliza Orzeszkowa – „Nad Niemnem” (fragmenty),
wybór poezji młodopolskiej,
Stanisław Wyspiański – „Wesele”,
Władysław Stanisław Reymont – „Chłopi”, tom I: „Jesień”,
Stefan Żeromski – „Ludzie bezdomni”, „Przedwiośnie”,
Tadeusz Borowski – „Pożegnanie z Marią” (wybrane opowiadania),
Gustaw Herling-Grudziński – „Inny świat”,
Johann Wolfgang von Goethe – „Cierpienia młodego Wertera”,
Horacy – wybór pieśni
oraz
wybór poezji XX wieku (w tym utwory Bolesława Leśmiana, Leopolda Staffa, Juliana Tuwima, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Czesława Miłosza, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Zbigniewa Herberta, Tadeusza Różewicza, Mirona Białoszewskiego, Wisławy Szymborskiej, Stanisława Barańczaka, ks. Jana Twardowskiego),
inne wybrane fragmenty prozy dokumentalnej (reportaż, dziennik, pamiętnik) i eseistycznej,
inne utwory zaproponowane przez uczniów i nauczyciela,
teksty kultury (adaptacje filmowe powieści i inne filmy, spektakle teatralne, utwory muzyczne, obrazy, słuchowiska, programy telewizyjne, teksty prasowe).
W nowej podstawie programowej pojawiły się zmiany na liście lektur do
szkoły ponadgimnazjalnej (zakres rozszerzony). Do listy lektur dodano następujące tytuły:
Henryk Rzewuski – „Pamiątki Soplicy” (wybór),
Hanna Malewska – „Sir Tomasz More odmawia”,
Wiesław Myśliwski – „Kamień na kamieniu” lub Antoni Libera – „Madame”,
wybrany utwór polskich pisarzy emigracyjnych (Andrzeja Bobkowskiego, Witolda Gombrowicza i Józefa Mackiewicza),
Włodzimierz Odojewski – „Zasypie wszystko, zawieje”,
Święty Augustyn – „Wyznania” (fragmenty),
Platon – „Obrona Sokratesa”.
Bez zmian na liście lektur pozostały następujące utwory:
Jan Kochanowski – „Treny”,
wybrany utwór romantyczny Juliusza Słowackiego lub Zygmunta Krasińskiego,
Stanisław Ignacy Witkiewicz – „Szewcy” (fragmenty),
Maria Kuncewiczowa – „Cudzoziemka”,
Dante Alighieri – „Boska Komedia” (fragmenty Piekła),
Franz Kafka – „Proces”,
Michaił Bułhakow – „Mistrz i Małgorzata”
oraz
zaproponowany przez uczniów i nauczyciela utwór literatury polskiej, europejskiej lub światowej.
Brak komentarzy