Kwestii nagród jubileuszowych poświęcony został przepis art. 47 Karty Nauczyciela, zgodnie z którym za wieloletnią pracę nauczyciel otrzymuje nagrodę jubileuszową w wysokości:

a) za 20 lat pracy – 75% wynagrodzenia miesięcznego,

b) za 25 lat pracy – 100% wynagrodzenia miesięcznego,

c) za 30 lat pracy – 150% wynagrodzenia miesięcznego,

d) za 35 lat pracy – 200% wynagrodzenia miesięcznego,

e) za 40 lat pracy – 250% wynagrodzenia miesięcznego.

Na podstawie art. 47 ust. 2 Karty Nauczyciela wydane zostało rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 października 2001 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających nauczyciela do nagrody jubileuszowej oraz szczegółowych zasad jej obliczania i wypłacania (DzU z dnia 9 listopada 2001 roku, Nr 128, poz. 1418).

Jeżeli chodzi o zakres podmiotowy nagrody jubileuszowej,
przysługuje ona nauczycielom objętym wszystkimi przepisami Karty Nauczyciela, bez względu na wymiar ich zatrudnienia. Przepisów art. 47 nie stosuje się natomiast do grupy nauczycieli objętych przepisami Karty Nauczyciela w ograniczonym zakresie (art. 1 ust. 2), z wyjątkiem jednak nauczycieli mianowanych lub dyplomowanych mających na mocy art. 91a ust. 2 prawo do nagród określonych w omawianym przepisie i przechodzących do pracy w Centralnej Komisji Egzaminacyjnej lub okręgowych komisjach egzaminacyjnych albo do specjalistycznej jednostki nadzoru na stanowiska wymagające kwalifikacji pedagogicznych.

Tym samym
prawa do nagrody jubileuszowej określonej w art. 47 Karty Nauczyciela
będą pozbawieni m.in.: nauczyciele zatrudnieni w przedszkolach publicznych, szkołach i placówkach prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne nie będące jednostkami samorządu terytorialnego, a także nauczyciele zatrudnieni w przedszkolach niepublicznych oraz szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych. Osoby zatrudnione w tych instytucjach będą miały prawo do nagrody tylko wtedy, gdy właściwe przepisy płacowe wprowadzą ten rodzaj wynagrodzenia. Na podstawie samych przepisów Karty Nauczyciela nie można przyznać im tego uprawnienia.

Określenie

wieloletnia praca

użyte w art. 47 ust. 1 Karty Nauczyciela obejmuje nie tylko pracę nauczycielską, ale również inne okresy zatrudnienia (w innym charakterze). Zatrudnienie w charakterze nauczyciela wymagane jest jedynie w momencie nabycia prawa do nagrody.

Do okresu pracy uprawniającego nauczyciela do nagrody jubileuszowej zalicza się bowiem wszystkie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli na mocy odrębnych przepisów podlegają one zaliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. W wypadku równoczesnego pozostawania więcej niż w jednym stosunku pracy do okresu pracy uprawniającego do nagrody zalicza się jeden z tych okresów (§ 1 ust. 1 i 2 rozporządzenia).

Nauczyciel nabywa prawo do nagrody jubileuszowej w szkole zatrudniającej go w dniu upływu okresu uprawniającego do nagrody (§ 2 ust. 1 rozporządzenia). Jedyny przypadek, w którym nagrodę jubileuszową wypłaca się przed dniem nabycia prawa do niej, przewiduje § 4 rozporządzenia. Otóż, w razie rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, nauczycielowi, któremu do nabycia prawa brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy, nagrodę tę wypłaca się w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Podstawę ustalenia prawa nauczyciela do nagrody w określonej wysokości stanowią dokumenty zgromadzone w jego aktach osobowych. Jeżeli w aktach osobowych brak jest odpowiedniej dokumentacji, nauczyciel jest obowiązany udokumentować swoje prawo (§ 2 ust. 2 rozporządzenia).

Podstawę obliczenia nagrody jubileuszowej
stanowi wynagrodzenie miesięczne przysługujące nauczycielowi w dniu nabycia prawa do nagrody, a jeżeli jest to dla nauczyciela korzystniejsze – wynagrodzenie przysługujące mu w dniu jej wypłaty.
Nagrodę oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, co reguluje z kolei rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2001 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy nauczycieli (DzU z dnia 10 lipca 2001 roku, Nr 71, poz. 737).

W wypadku gdy nauczyciel nabył prawa do nagrody jubileuszowej, będąc zatrudniony w innym tygodniowym, obowiązkowym wymiarze godzin niż w dniu jej wypłaty, podstawę obliczenia nagrody stanowi wynagrodzenie przysługujące nauczycielowi w dniu nabycia prawa do nagrody (§ 3 ust. 2 rozporządzenia).

Nagrody jubileuszowe podlegają opodatkowaniu jako przychód ze stosunku pracy (art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych – DzU z 3 marca 2000 roku, Nr 14, poz. 176). Należy zatem odliczyć od nich zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Nagrody jubileuszowe nie stanowią jednak podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jeśli według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat. Wynika to z § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe tych osób (DzU z dnia 29 grudnia 1998 roku, Nr 161, poz. 1106).

Skoro nagroda nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, nie stanowi ona również podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, gdyż zgodnie z art. 81 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z dnia 27 września 2004 roku, Nr 210, poz. 2135) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne między innymi pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Podstawa prawna:

1. 
   

   Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 roku – Karta Nauczyciela (tekst jednolity DzU z 2006 roku, Nr 97, poz. 674).

   
   


2. 
   

   Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 października 2001 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających nauczyciela do nagrody jubileuszowej oraz szczegółowych zasad jej obliczania i wypłacania (DzU z dnia 9 listopada 2001 roku, Nr 128, poz. 1418).

   
   

Dominik Bońkowski

radca prawny