Obowiązek utworzenia funduszu socjalnego jest regulowany przez ustawę o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Karta Nauczyciela zawiera zaś odrębne regulacje dotyczące wysokości odpisów przekazywanych na fundusz oraz świadczenia urlopowego (tzw. wczasy pod gruszą), które przysługuje nauczycielom na podstawie ustawy.

W szkole funkcjonuje jeden zakładowy fundusz świadczeń socjalnych – jest on wspólny dla nauczycieli i innych pracowników.

Istotne jest, że wypłata świadczeń z funduszu powinna być zależna wyłącznie od sytuacji materialnej bądź życiowej, w której znajduje się osoba ubiegająca się o otrzymanie świadczenia z funduszu.

Zasady działania funduszu określa regulamin. Musi on być uzgodniony przez dyrektora szkoły ze wszystkimi organizacjami związkowymi działającymi w szkole. Jeśli jednak w danej szkole organizacje związkowe nie przedstawią uzgodnionego stanowiska w sprawie regulaminu w terminie 30 dni, to regulamin wprowadza pracodawca – dyrektor szkoły. W wypadku gdy w szkole nie działają związki zawodowe, pracownicy wybierają przedstawiciela do reprezentowania swoich interesów i regulamin jest uzgadniany z nim.

Formalnych wytycznych regulujących zapisy regulaminu nie ma. Niemniej jednak regulamin powinien określać następujące kwestie.

1. Osoby uprawnione do korzystania z funduszu

Fundusz powinien obejmować emerytów i rencistów, dla których szkoła była ostatnim miejscem zatrudnienia. Regulamin powinien też regulować sytuację, gdy w szkole jest zatrudnione małżeństwo (które świadczenia należą się każdemu z małżonków, a które im obojgu), oczywiście pod kątem ich sytuacji życiowej. Regulamin może też wskazać, że świadczenia z funduszu przysługują wszystkim pracownikom.

2.
Przeznaczenie funduszu

Działalność socjalna obejmuje działalność kulturalno-oświatową, wypoczynek, udzielanie rzeczowej lub materialnej pomocy finansowej, pomoc na cele mieszkaniowe. Regulamin powinien precyzować, na co mogą być przeznaczane środki z funduszu.

3. Przesłanki uzyskania świadczeń z funduszu i procedura ubiegania się o taką pomoc Najistotniejszą przesłanką jest sytuacja materialna danego pracownika. Nie ma on jednak obowiązku dla jej wykazania złożenia kopii druków PIT. Regulamin może stanowić, że pracownicy składają oświadczenia o swoich zarobkach. Przy udzielaniu pomocy materialnej na określony cel pracownik może być zobowiązany do przedłożenia stosownych rachunków.

4. Dysponent funduszu

Najczęściej będzie to komisja socjalna, w której skład będą wchodzić dyrektor oraz przedstawiciel organizacji związkowej. Regulamin może także stanowić, że w nagłych wypadkach związanych ze zdarzeniami losowymi decyzję o dysponowaniu środkami będzie mógł podjąć dyrektor samodzielnie.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU 1996 r., Nr 70, poz. 335 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela (tekst jedn. DzU 2006 r., Nr 97, poz. 674 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych (DzU 2001, Nr 70, poz. 854 z późn. zm.)

Katarzyna Gałecka

Kancelaria Radców Prawnych Adamczyk i Spółka

www.kancelaria-adamczyk.pl