Kwestię samorządu uczniowskiego w szkole uregulowano w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, w rozdziale 4 o społecznych organach w systemie oświaty, art. 55 (DzU z 1991 r., Nr 95, poz. 425).

Ustalono w niej, że:

1. samorząd tworzą wszyscy uczniowie szkoły

2. wybór organów samorządu odbywa się w głosowaniu równym, tajnym i powszechnym; samorząd reprezentuje ogół uczniów przy czym struktura organizacyjna zależy od samych uczniów, przepisy prawne nie narzucają tu żadnych ograniczeń; kadencja samorządu trwa rok, co wiąże się z faktem, iż każdego roku jeden rocznik uczniów odchodzi i przychodzą nowi uczniowie

3. samorząd działa według regulaminu, który nie może być sprzeczny ze statutem szkoły i uchwalany jest przez ogół uczniów w głosowaniu tajnym i powszechnym (w praktyce wybrana grupa uczniów pod nadzorem opiekuna układa regulamin, który jest poddawany głosowaniu)

4. samorząd może przedstawiać radzie szkoły, radzie pedagogicznej i dyrektorowi wnioski oraz opinie w sprawach dotyczących realizacji podstawowych praw ucznia, takich jak:

• 
  

  prawo do zapoznania się z programem nauczania, jego treścią, celem i wymaganiami

  
  


• 
  

  prawo do jawnej i umotywowanej oceny

  
  


• 
  

  prawo do organizacji życia szkolnego

  
  


• 
  

  prawo do redagowania i wydawania gazetki szkolnej

  
  


• 
  

  prawo do organizowania działalności kulturalnej, rozrywkowej i sportowej (w porozumieniu z dyrektorem)

  
  


• 
  

  prawo wyboru nauczyciela będącego opiekunem samorządu

  
  

Samorząd nie ma realnych uprawnień, jednak prawo nakazuje dyrektorowi zasięgnięcia jego opinii w pewnych sprawach (np. ocena pracy nauczyciela, program wychowawczy szkoły).

Przykład funkcjonowania Samorządu Uczniowskiego (SU).

We wrześniu każdego roku szkolnego odbywają się wybory do SU. Mogą być one poprzedzone kampanią wyborczą (plakaty kandydatów) lub wiecem wyborczym, podczas którego kandydaci się prezentują. Następnie odbywa się głosowanie. Każdy uczeń oddaje głos na jednego wybranego kandydata. Pięciu uczniów, którzy otrzymają największą liczbę głosów, zasiądzie w składzie Zarządu SU. Osoba, która otrzyma największą liczbę głosów, zostanie przewodniczącym, natomiast druga na liście zastępcą – pozostali są członkami. Opiekun SU ustala harmonogram spotkań zarządu oraz wszystkich uczniów chętnych do pracy. Spotkania mogą się odbywać raz w tygodniu po uprzednim wywieszeniu ogłoszenia na tablicy informacyjnej samorządu. Uczniowie w ramach SU mogą organizować rozmaite imprezy, okolicznościowe (Dzień Edukacji Narodowej, Walentynki), kulturalne (dyskoteki, teatr, kabaret), zbiórki (makulatury, Góra Grosza, pomoc dla schroniska dla zwierząt). SU opiekuje się też sztandarem szkoły. W trakcie roku szkolnego może również występować do rady pedagogicznej czy dyrektora w kwestiach opisanych w punkcie 4 wymienionej ustawy.

Wojciech Melosik – dyrektor Szkoły Podstawowej nr 62