PYTANIE

Czy nauczycielowi, który przebywa na urlopie dla poratowania zdrowia, przysługuje podwyższenie wynagrodzenia zasadniczego?

ODPOWIEDŹ

Ustawodawca w art. 73 ust. 5 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r., Nr 97, poz. 674 ze zmianami) użył określenia, że
nauczyciel w czasie urlopu dla poratowania zdrowia zachowuje prawo do wynagrodzenia zasadniczego.
Nie oznacza to, że wynagrodzenie to nie może ulec zmianie w czasie trwania tego urlopu, jeżeli istnieją podstawy do takiej zmiany. Ustawodawca w wielu innych aktach prawnych użył takiego samego określenia dla wyrażenia woli, że pracownikowi w niektórych sytuacjach niewykonywania pracy przysługuje wynagrodzenie.

Dla przykładu: w art. 80 Kodeksu pracy w zdaniu drugim napisano, że w czasie niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią.

W myśl art. 31 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (DzU z 2001 r., Nr 79, poz. 854 ze zmianami) w zależności od wniosku zarządu zakładowej organizacji związkowej udzielane są zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia lub bezpłatnie.

Z żadnej takiej regulacji nie wynika, że w określonych sytuacjach niewykonywania pracy pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie oraz, że wynagrodzenie to nie może być podwyższane.

W niektórych sytuacjach przepis szczególny stanowi nawet, że wynagrodzenie to może być podwyższone – par. 6 ust. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 1996 r. w sprawie trybu udzielania urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy pracownikom pełniącym z wyboru funkcje w związkach zawodowych (DzU z 1996 r., Nr 71, poz. 336) stanowi, że
„wynagrodzenie ustala się ponownie w razie zmiany zasad wynagradzania ogółu pracowników lub grupy zawodowej, którymi pracownik byłby objęty, gdyby nie korzystał ze zwolnienia od pracy”.

Art. 30 ust. 5 Karty Nauczyciela, stanowiący o tym, że Minister Edukacji Narodowej określa corocznie stawki wynagrodzenia zasadniczego dla nauczycieli realizujących tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć, także nie zawiera przeciwwskazań w tym zakresie. Przepis ten oznacza jedynie, że Minister Edukacji Narodowej jest upoważniony do określania wysokości stawek wynagrodzenia zasadniczego – zarówno dla nauczycieli realizujących normalny, tygodniowy, obowiązkowy wymiar zajęć, określony w art. 42 ust. 3 Karty Nauczyciela, jak i zwiększony wymiar zajęć ustalany w trybie art. 42 ust. 7 Karty Nauczyciela – i takie stawki określa w wydawanych przez siebie corocznie rozporządzeniach. Twierdzenie, że ustalane w tym trybie stawki wynagrodzenia zasadniczego mają zastosowanie tylko w wypadku, gdy nauczyciele realizują tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć jest nielogiczne.

W świetle określenia zawartego w art. 73 ust. 5 Karty Nauczyciela, że nauczyciel w czasie urlopu dla poratowania zdrowia zachowuje prawo do wynagrodzenia, nie wynika żadne przeciwwskazanie do podwyższania mu stawki wynagrodzenia zasadniczego, przysługującego corocznie ogółowi nauczycieli.

Na pytanie, czy występują w tym zakresie przesłanki pozytywne, należy odpowiedzieć twierdząco.

Zgodnie z art. 30 ust. 11 Karty Nauczyciela podwyższenie wynagrodzeń dla nauczycieli następuje nie później niż w ciągu 3 miesięcy po ogłoszeniu ustawy budżetowej, z wyrównaniem od dnia 1 stycznia danego roku.

Żaden przepis nie wyklucza możliwości otrzymania podwyżki przez nauczycieli przebywających na urlopie dla poratowania zdrowia. Nie ulega wątpliwości, że
jeżeli nauczyciel w czasie urlopu dla poratowania zdrowia osiągnie staż pracy uprawniający do wyższego dodatku za wysługę lat, to na pewno od tego czasu będzie mu taki dodatek przysługiwał, pomimo, że art. 73 ust. 5 Karty Nauczyciela stanowi, iż nauczyciel w tym czasie zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Podobnie jest, jeżeli nauczyciel przebywający na urlopie zdrowotnym uzyska kolejny stopień awansu zawodowego, wtedy w trybie art. 9b ust. 3a Karty Nauczyciela nastąpi zmiana wynagrodzenia z dniem 1 stycznia danego roku następującego po roku kalendarzowym, w którym nauczyciel uzyskał wyższy stopień awansu.

Wynagrodzenie nauczyciela, także przebywającego na urlopie zdrowotnym, jest pochodną od kwoty bazowej określanej corocznie dla nauczycieli w ustawie budżetowej (art. 30 ust. 3 Karty Nauczyciela) i w razie zmiany tej kwoty bazowej w następnym roku kalendarzowym następuje odpowiednie podwyższenie wysokości stawek wynagrodzenia zasadniczego.

Podsumowując, należy stwierdzić, że nauczycielowi przebywającemu na urlopie dla poratowania zdrowia przysługuje podwyższenie stawki wynagrodzenia zasadniczego wprowadzanej corocznie dla ogółu nauczycieli.

Bogumił Soczyński

radca prawny