Pytanie:

Jestem zatrudniona na pełen etat, czas nieokreślony nauczyciel kontraktowy. Obecnie korzystam z urlopu wychowawczego. Mieszkam z rodziną w Belgii. Dzieci i ja jesteśmy zameldowani w Polsce także. Syn urodził się 13. 06.2017 rok. Od września syn rozpoczyna obowiązkową edukację przedszkolną w Belgii w godzinach 8,45-12.20 oraz 13.25-15.15. W związku z powyższa sytuacja, czy mogę skorzystać z urlopu wychowawczego w roku szkolnym 2022/2023? Jeśli tak, to do kiedy będzie trwał urlop? Dziękuję za interpretacje obowiązującego prawa.

Odpowiedź:

Z pytania nie wynika ile już wykorzystała Pani urlopu wychowawczego, ale to jest kluczowe do udzielenia odpowiedzi, szczególnie w oświacie gdzie termin zakończenia urlopu wychowawczego jest ściśle określony. Formalnie urlop wychowawczy wynosi 35 miesięcy i przysługuje do końca roku kalendarzowego w którym dziecko kończy 6 lat. W opisanej sytuacji do 31 grudnia 2023 roku. Jednak termin zakończenia urlopu wychowawczego w placówce oświatowej całości albo części powinien przypadać na 31 sierpnia. W takim przypadku termin udzielonego urlopu ulega odpowiedniemu skróceniu, a na wniosek nauczyciela - odpowiedniemu przedłużeniu. Wyjątkowo nauczycielowi, który w związku z rozpoczęciem urlopu wychowawczego nie mógł wykorzystać przypadającego w okresie letnich ferii szkolnych urlopu wypoczynkowego, do którego nabył prawo - termin zakończenia urlopu wychowawczego powinien przypadać na koniec zajęć szkolnych (art. 67c ust. 2 Karty Nauczyciela).

Zatem w opisanym przypadku formalnie może Pani wnioskować o kolejną cześć urlopu wychowawczego na rok 2022/2023.

Ponadto fakt korzystania przez dziecko z przedszkola i to za granica nie pozbawia praw do urlopu wychowawczego nauczyciela.

Zgodnie z treścią art. 186 § 1–3 Kodeksu pracy pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Podstawowym celem każdego urlopu wychowawczego jest zapewnienie stałego, możliwie nieprzerwanego kontaktu danego rodzica ze swoim dzieckiem.

W razie ustalenia, że pracownik trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, pracodawca wzywa go do stawienia się do pracy w terminie przez siebie wskazanym, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od dnia powzięcia takiej wiadomości i nie wcześniej niż po upływie 3 dni od dnia wezwania.

Możliwość posłania dziecka do żłobka lub przedszkola w czasie wykorzystywania urlopu wychowawczego jest więc uzależniona od okoliczności danej sprawy. Ocena, czy w konkretnym przypadku należy odebrać taki urlop, należy zawsze do pracodawcy. Pomocna może być jednak opinia wydana przez Departament Prawa Pracy w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (pismo Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 18 stycznia 2019 roku). Zdaniem Departamentu kilkugodzinne przebywanie dziecka w przedszkolu nie stoi w sprzeczności ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem. Sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem nie oznacza, że kontakt z dzieckiem musi być ciągły, nieprzerwany, że sprawująca taką opiekę osoba nie może zostać zastąpiona w wykonywaniu czynności opiekuńczych przez domowników czy inne osoby przez krótsze okresy. Sprawowania opieki osobiście nie można utożsamiać z  dwudziestoczterogodzinnym i nieprzerwanym przebywaniem z dzieckiem.

Warto również wskazać, że w orzecznictwie utrwalił się pogląd, że nie ma podstaw do przerwania urlopu wychowawczego pracownicy, która przebywa wraz z dzieckiem za granicą. Ponieważ bez znaczenia jest miejsce, w jakim sprawowana jest opieka nad dzieckiem. Pozostaje to bez wpływu na prawo do urlopu.

Podstawa prawna:

• 186-186^8a ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1320 ze. zm.),
• 67c ust. 2 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 1762).