Pytanie:

Moje pytanie dotyczy oceniania uczniów klas IV–VI z orzeczeniem o nauczaniu indywidualnym. Czy istnieje możliwość, aby w przypadku tych uczniów dokonać oceny bieżącej, śródrocznej i rocznej w formie opisowej, przy założeniu, iż pozostali uczniowie są oceniani wg skali 1–6? Czy istnieje możliwość dwóch form oceniania uczniów, czy też wszystkie osoby z danego etapu edukacyjnego podlegają takim samym formom oceniania?

Odpowiedź:

Nie ma możliwości stosowania dwóch form oceniania, chociaż od IV klasy można w określonych sytuacjach stosować oceny opisowe. Jednak nie można ustalić dwóch form oceniania – opisowej i wg skali – w stosunku do tych samych zajęć edukacyjnych, gdzie stosowanie opisowej lub cyfrowej formy oceny jest uzależnione od tego, czy uczeń jest zakwalifikowany do nauczania indywidualnego, czy nie jest.

Uczeń w trakcie nauki w szkole otrzymuje oceny bieżące oraz klasyfikacyjne (śródroczne i roczne, a w klasie programowo najwyższej także końcowe).

W klasach I–III oceny mogą być opisowe

Od 1 września 2015 r. do ustawy o systemie oświaty wprowadzono zasadę, że w klasach I–III szkoły podstawowej wszystkie oceny – bieżące i klasyfikacyjne (śródroczne i roczne) – mogą mieć formę opisową. Oceny bieżące z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych w klasach I–III szkoły podstawowej są ustalane w sposób określony w statucie szkoły (mogą być cyfrowe i opisowe w zależności od postanowień statutu). Natomiast oceny śródroczne i roczne oceny klasyfikacyjne zawsze są ocenami opisowymi.

Forma opisowa w postaci przekazywanych uczniowi opinii zawierających informacje o tym, co uczeń zrobił dobrze, co i jak powinien poprawić i jak ma się dalej uczyć, pozwala efektywniej wykorzystywać informacje płynące z oceny oraz pozytywnie wpływa na funkcjonowanie ucznia w szkole i jego motywację do nauki. Ocena powinna informować ucznia i jego rodziców o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych, a także pomóc uczniowi pokonać trudności w nauce poprzez wskazanie błędów i sposobów radzenia sobie z nimi.

Oceny opisowe mogą być stosowane także w wyższych klasach szkoły podstawowej

Nowelizacja ustawy o systemie oświaty od 1 września 2015 r. wprowadza także możliwość ustalania ocen bieżących i klasyfikacyjnych w formie opisowej, począwszy od klasy IV szkoły podstawowej. Możliwość ta dotyczy wszystkich lub wybranych zajęć edukacyjnych. Jedynie roczne oceny klasyfikacyjne muszą być zawsze ustalone w skali stopni szkolnych. Również oceny końcowe są ustalane w tej skali.

Zasady oceniania dotyczą również uczniów z nauczaniem indywidualnym

Nie ma przepisów, które stanowiłyby, że uczeń zakwalifikowany do nauczania i wychowania indywidualnego podlega innym przepisom dotyczącym oceniania, klasyfikowania i promowania, niż obowiązują pozostałych uczniów. W związku z tym, że nie ma odrębnych przepisów regulujących warunki i sposób oceniania uczniów, którym przyznano indywidualne nauczanie, należy uznać, że uczeń objęty nauczaniem indywidualnym powinien być oceniany tak samo jak pozostali. Jedynie w przypadku ustalania oceny klasyfikacyjnej zachowania ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia lub inne dysfunkcje rozwojowe, należy uwzględnić wpływ tych zaburzeń lub dysfunkcji na jego zachowanie, m.in. na podstawie orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania.

Podstawa prawna:

• 44e ust. 1, art. 44i, art. 71b ust. 8 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1943 ze zm.),
• 13 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 843).

Dariusz Skrzyński – prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy i prawa autorskiego