Pytanie:

Jestem jedynym mianowanym nauczycielem języka angielskiego w szkole. Aktualnie przebywam na zwolnieniu lekarskim z powodu niezdolności do pracy związanej z ciążą. Od września na moje zastępstwo został zatrudniony nowy nauczyciel pracujący w innej szkole. W związku z powyższą sytuacją mam kilka pytań:

• Czy przebywając na zwolnieniu, mogę podjąć inną pracę zarobkową niezagrażającą ciąży (np. umowa-zlecenie, chałupnictwo lub praca jako copywriter)?
• Czy aby podjąć pracę, wystarczy zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania takiego zawodu?
• Planuję wykorzystać roczny urlop macierzyński oraz rodzicielski. Czy w trakcie trwania urlopu rodzicielskiego mogę podjąć pracę w innym zakładzie pracy na pełny etat?
• Czy po wykorzystaniu urlopu rodzicielskiego (ewentualnie wychowawczego) będę miała gwarancję etatu w szkole?

Odpowiedź:

Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 159) ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Również w wyroku z dnia 5 kwietnia 2005 roku Sąd Najwyższy (I UK 370/0) wskazał, że kobieta w ciąży w okresie zwolnienia od pracy na etacie nie może wykonywać pracy zarobkowej (w tym wypadku chodziło o wykonywanie pozarolniczej działalności gospodarczej). Z powyższego wynika, że kobieta korzystająca ze zwolnienia lekarskiego podczas ciąży nie może podejmować żadnej działalności zarobkowej, gdyż skutkowałoby to utratą prawa do zasiłku. Dotyczy to również podejmowania działalności zarobkowej na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Zgodnie z przepisem art. 182¹ § 5 Kodeksu pracy (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 1502 z późn. zm.) pracownik może łączyć korzystanie z dodatkowego urlopu macierzyńskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. W takim wypadku dodatkowego urlopu macierzyńskiego udziela się na pozostałą część wymiaru czasu pracy. Wówczas wysokość zasiłku macierzyńskiego jest pomniejszana proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Przepisy prawa nie zakazują podjęcia osobie korzystającej z urlopu rodzicielskiego pracy u innego pracodawcy na pełny etat. W tym wypadku nie spowoduje to utraty prawa do pełnego zasiłku macierzyńskiego.

Przepisy Kodeksu pracy gwarantują powrót do pracy po zakończeniu urlopu – zarówno rodzicielskiego, jak i wychowawczego. Po zakończeniu urlopu rodzicielskiego pracodawca, zgodnie z przepisem art. 183² Kodeksu pracy, musi dopuścić do pracy pracownika korzystającego z takiego urlopu. Gwarancja powrotu do pracy dotyczy również pracownika, który zakończył urlop wychowawczy.

Zgodnie z przepisem art. 186¹ Kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia przez pracodawcę upadłości lub likwidacji, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.