PYTANIE

Pracodawca wysyła nauczyciela na badania kontrolne, podczas gdy badania okresowe są jeszcze ważne (według Karty Nauczyciela ma do tego prawo). Lekarz medycyny pracy najpierw kieruje nauczyciela do psychologa, a później jeszcze do psychiatry.

Badania u psychologa i u psychiatry nie odbywają się w tym samym dniu – odbyły się w odstępie tygodnia (5 kwietnia psycholog, 12 kwietnia psychiatra). W dniu 14 kwietnia nauczyciel otrzymuje pismo o stawieniu się w dniu 15 kwietnia po odbiór zaświadczenia o zdolności do pracy, jednak od tego dnia nauczyciel dostaje zwolnienie lekarskie od lekarza w celu przygotowania do zabiegu. Po zabiegu zwolnienie jest przedłużane, więc łącznie wyjdzie powyżej 30 dni na zwolnieniu. Czy zaświadczenie, które nie zostało odebrane będzie ważne po powrocie nauczyciela do pracy? Czy liczy się data wystawienia, czy data odebrania? Co jeśli w orzeczeniu znalazła się informacja o niezdolności do pracy? Czy pracodawca po powrocie z L4 nadal może zwolnić nauczyciela na podstawie zaświadczenia, którego nie odebrał?

ODPOWIEDŹ

W tym przypadku nałożyły się na siebie dwa przypadki, w których pracownik – nauczyciel jest kierowany na badania kontrolne.

Pierwszy przypadek wynika z przepisów Karty Nauczyciela i nie jest obowiązkowy. Dyrektor może, ale nie musi nauczyciela skierować na badania kontrolne (chyba że badania kontrolne są wykonywane po urlopie dla poratowania zdrowia – wtedy obowiązkowo).

Drugi przypadek wynika z przepisów Kodeksu pracy i w tym przypadku skierowanie i przeprowadzenie badań kontrolnych jest obowiązkowe.

Badania kontrolne z Karty Nauczyciela

Stosownie do przepisu art. 23 ust. 5 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674, z późn. zm.) dyrektor szkoły może skierować nauczyciela mianowanego na badanie okresowe lub kontrolne z własnej inicjatywy w każdym czasie. Przepis ten dotyczy nie tylko nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania, ale także nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony (art. 23 ust. 5 w związku z art. 27 ust. 3 Karty Nauczyciela).

Powyższe uprawnienie, możliwość skierowania nauczyciela na badania kontrolne lub okresowe, dyrektor szkoły może zrealizować w dowolnym czasie, niezależnie od tego, czy nauczyciel posiada aktualne orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na określonym stanowisku, wydane po przeprowadzeniu badań okresowych.

W przypadku dwukrotnego nieusprawiedliwionego niezgłoszenia się nauczyciela na badanie może nastąpić rozwiązanie stosunku pracy, z końcem miesiąca, w którym dyrektor otrzymał o tym informację.

Jak rozumiem z taką sytuacją mamy do czynienia w opisanym stanie faktycznym. Jednak w tym przypadku nauczyciel nie zdążył odebrać zaświadczenia lekarskiego (albo o zdolności do wykonywania pracy, albo o jego braku) z powodu przygotowania do zabiegu. W tym przypadku jest to okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy potwierdzony stosownym zwolnieniem lekarskim. W mojej ocenie, nieodebranie w tym konkretnym przypadku zaświadczenia lekarskiego z powodu zabiegu i rekonwalescencji, nie może być podstawą do zwolnienia nauczyciela.

Jednak w związku z tym, że niezdolność do pracy spowodowana chorobą będzie wynosiła (jak wynika z pytania) powyżej 30 dni, nauczyciel jest obowiązany do wykonania kolejnego kontrolnego badania lekarskiego przed dopuszczeniem go do pracy. Tym razem jest to już bezwzględny obowiązek wynikający z Kodeksu pracy.

Badania kontrolne z Kodeksu pracy

Stosownie do przepisu art. 229 § 2 zdanie drugie Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94, z późn. zm.) w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. Orzeczenie lekarskie w tym przedmiocie wystawia, po przeprowadzeniu badania kontrolnego, lekarz medycyny pracy. Badanie kontrolne, o którym mowa powyżej, przeprowadzane jest na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę i wykonywane jest na koszt pracodawcy.

Wobec powyższego pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy po chorobie trwającej ponad 30 dni powinien skierować pracownika na badania kontrolne do lekarza medycyny pracy. Pracodawca nie może bowiem dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku (art. 229 § 4 Kodeksu pracy).

Dariusz Skrzyński – prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy i prawa autorskiego.