PYTANIE

Czy w wyborach społecznego inspektora pracy mogą brać udział nauczyciele przebywający na urlopach zdrowotnych, wypoczynkowych, L4, urlopach bezpłatnych itp?

ODPOWIEDŹ

Kwestie dotyczące ogólnych zasad wyboru, odwołania i sprawowania funkcji społecznych inspektorów pracy reguluje Ustawa z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy (DzU z 1983 r. nr 35, poz. 163, z późn. zm.). Przewiduje ona, że społecznych inspektorów pracy wybierają i odwołują pracownicy zakładu pracy (ogólne zebranie pracowników zakładu pracy), a wybory przeprowadzają zakładowe organizacje związkowe na podstawie uchwalonych przez siebie regulaminów wyborów. Inspektorów wybiera się na okres 4 lat. Zatem, szczegółowych informacji, należy szukać w stosownym regulaminie. To on powinien określać, miedzy innymi czynne i bierne prawo wyborcze pracowników, formę i zasady głosowania.

Niemniej jednak ustawa określa, że inspektorów wybierają wszyscy pracownicy danego zakładu pracy. Oznacza to, że prawa wyborczego nie mają osoby, które świadczą pracę na podstawie umowy innej niż stosunek pracy, na przykład na podstawie umowy zlecenia. Ustawa nie uzależnia czynnego prawa wyborczego od spełnienia dodatkowych wymagań, na przykład ze względu na rodzaj zawartej umowy o pracę czy staż pracy. Wynika to z tego, że społeczna inspekcja pracy ma na celu zapewnienie przez zakład pracy bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz ochronę uprawnień pracowniczych, określonych w przepisach prawa pracy. Umożliwia wszystkim pracownikom zabezpieczenie tej ochrony przez ich udział w wyborze społecznego inspektora pracy, który reprezentuje ich interesy.

W wypadku szkół i placówek oświatowych czynne prawo wyborcze mają wszyscy nauczyciele i pracownicy niepedagogiczni, bez względu na to czy w danej chwili znajdują się na urlopach zdrowotnych, wypoczynkowych, bezpłatnych, czy są nieobecni w pracy z powodu choroby. W dalszym ciągu są pracownikami tego zakładu pracy. Nie tracą tego charakteru na skutek przemijających okoliczności. Oczywiście udział w wyborach nie jest obowiązkiem, lecz prawem pracownika. Zatem jeżeli pracownik, w tym nauczyciel, nie weźmie udziału w głosowaniu, to i tak wybory są ważne. Decyzja pracowników, co do wyboru społecznego inspektora pracy, podjęta na należycie zwołanym zebraniu, jest ostateczna i nie podlega kontroli przez jakiekolwiek organy zewnętrzne.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy (DzU z 1983 r. nr 35, poz. 163, z późn. zm.), art. 1- 3 i art. 6.

Dariusz Skrzyński – prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy i prawa autorskiego.