Pytanie:

Chciałem prosić o sprecyzowanie jednego zagadnienia z zakresu prawa dzieci do korzystania ze stołówki szkolnej. W szkole mojej córki jedna dziewczynka przynosi własne posiłki, ze względu na jej preferencji żywieniowe. Ostatnio spotkała się z bardzo przykrą sytuacją wyproszenia ze stołówki. Argument był dość niejasny. Pani intendentka stwierdziła, ze jej się myli jak przychodzą dzieci z własnym posiłkiem, bo nie wie ile posiłków ma wydać. Efekt jest taki, że dziewczynka w trakcie przerwy obiadowej gdy wszystkie dzieci jedzą w stołówce szkolnej, jest wysyłana do świetlicy, gdzie nie ma miejsca do jedzenia. Je albo na szafce albo na stojąco.

Pomijając już to jak podłe i beznadziejne jest zachowanie pani w kuchni, mam nadzieję na znalezienie jakiegoś punktu w zasadach korzystania ze stołówki, że szkoła ma obowiązek zapewnić dziecku takie miejsce, lub, że nie mają prawa jej do tej stołówki nie wpuszczać. Podejrzewam, że dotyczy to nie tylko tej jednej dziewczynki. I bardzo mi zależy, żeby te dzieci nie były dyskryminowane, i skoro w szkole jest miejsce na posiłki i cała klasa tam się stołuje, to żeby wszystkie dzieci mogły z tej stołówki korzystać. Bardzo proszę o odpowiedź. 

Odpowiedź:

Rzeczywiście działanie intendentki nie było prawidłowe.

Szkoła ma obowiązek zapewnienia pomieszczenia służącego wyłącznie do spożycia posiłków podczas pobytu uczniów w szkole. Nie ma możliwości spożywania posiłku przez uczniów w pomieszczeniach przeznaczonych do nauki (czyli potocznie w  klasach szkolnych, świetlicy).

Zgodnie z art. 103 ust. 1 pkt 7 Prawa oświatowego szkoła zapewnia uczniom możliwość korzystania z pomieszczenia umożliwiającego bezpieczne i higieniczne spożycie posiłków podczas pobytu w szkole - w przypadku szkoły podstawowej oraz szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej.

Przepis ten staje się niezwykle istotnym, gdyż od 1 września 2022 r. szkoły podstawowe, poprzez wprowadzenie do Prawa Oświatowego art. 106a, są zobowiązane do zapewnienia uczniom jednego gorącego posiłku w ciągu dnia i stwarza im możliwość jego spożycia w czasie pobytu w szkole. To prowadzi do obowiązku organizacji pomieszczenia, o którym mowa w art. 103 ust. 1 pkt 7.

Z treści art. 103 ust. 1 pkt 7 nie wynikają żadne szczególne warunki dla pomieszczenia poza ogólnym obowiązkiem zapewnienia bezpieczeństwa i higieny przy spożywaniu posiłków. Ale trzeba zwrócić uwagę na art. 100 ustawy o zmianie ustawy - Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z tym przepisem do 31 sierpnia 2022 r. w przypadku gdy szkoła nie ma możliwości zapewnienia pomieszczenia przeznaczonego wyłącznie do spożycia posiłków podczas pobytu w szkole, o którym mowa w art. 103 ust. 1 pkt 7 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, szkoła w inny sposób umożliwia uczniom bezpieczne i higieniczne spożycie posiłków.

Wynika z tego, że od 1 września 2022 r. kończy się możliwość "innego sposobu" zapewnienia bezpiecznego i higienicznego spożywania posiłków niż organizacja pomieszczenia przeznaczonego wyłącznie do spożycia posiłków podczas pobytu w szkole. Zatem od tego czasu szkoły powinny posiadać osobne pomieszczenie do tego przeznaczone.

Jeżeli w szkole nie zostanie zorganizowane od 1 września 2022 r. odrębne pomieszczenie do spożywania przez uczniów gorącego posiłku, dyrektor szkoły może narazić się na zarzut niewykonania obowiązku ustawowego.

Warto zwrócić uwagę, że nawet prze 1 września 2022 r. dyrektor miał obowiązek zapewnić uczniom „bezpieczne i higieniczne spożycie posiłków”. Zatem jeżeli szkoła przed 1 września posiadała stołówkę to tam uczniowie powinni spożywać własny  posiłek. Dyrektor powinien tak zorganizować działanie stołówki aby mogli w niej spożywać pożywienie równocześnie uczniowie otrzymujący posiłek ze szkoły, jak i ci którzy korzystają z posiłku przyniesionego z domu.

Podstawa prawna:

• 103 ust. 1 pkt 7, art. 106a ustawy z 14 grudnia 2016r. Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 1082 ze zm.),
• 100 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2245).