PYTANIE

Nauczyciel nie przyjął ograniczenia etatu spowodowanego zmniejszeniem godzin (łączenie klas).

O tym fakcie zostały poinformowane związki zawodowe, ale nauczyciel podszedł na L4, a potem na urlop zdrowotny do stycznia 2011 r. Poinformowałam związki, że nie ma godzin do pełnego etatu dla tego nauczyciela, natomiast te wytypowały go do reprezentowania związków na terenie placówki podczas jego fizycznej nieobecności w szkole. Jakie działania należy podjąć?

ODPOWIEDŹ

Jak rozumiem wystąpiła Pani do nauczyciela o wyrażenie zgody na ograniczenie zatrudnienia zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 22 ust. 2 KN z powodu zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów (klas) w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć. Rzeczywiście nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania może wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia do wymiaru nie niższego niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć i proporcjonalnego zmniejszenia wynagrodzenia.

Nauczyciel jednak udzielił, jak rozumiem, odpowiedzi negatywnej, tzn. nie wyraził zgody na ograniczenie zatrudnienia. Konsekwencją braku zgody na ograniczenie zatrudnienia, o którym mowa w art. 22 ust. 2 KN, jest zastosowanie regulacji określonych w art. 20 KN, a więc rozwiązanie stosunku pracy (lub na wniosek nauczyciela przeniesie w stan nieczynny). Zanim jednak zostało wręczone wypowiedzenie umowy, nauczyciel poszedł na zwolnienie lekarskie i urlop dla poratowania zdrowia (był jeszcze zatrudniony w pełnym wymiarze i spełnił, jak rozumiem, pozostałe wymagania z art. 73 KN w zakresie uprawnień do urlopu dla poratowania zdrowia). W przypadku, gdy nauczyciel wystąpi do dyrektora szkoły o udzielenie takiego urlopu – "zapowiedź" ograniczenia zatrudnienia nauczyciela na podstawie art. 22 ust. 2 KN nie stanowi przeszkody w udzieleniu nauczycielowi urlopu.

Ponadto związek zawodowy wytypował tego nauczyciel do reprezentowania organizacji wobec pracodawcy.

W związku z powyższym, gdy nauczyciel wróci z urlopu dla poratowania zdrowia i nadal nie będzie wyrażał zgody na ograniczenie zatrudnienia, wówczas, zgodnie z art. 20 KN, można rozwiązać z nim umowę, za trzymiesięcznym wypowiedzeniem i ze skutkiem na koniec roku szkolnego, bądź na wniosek nauczyciela przenieść go w stan nieczynny. Niestety w omawianym przypadku może to być utrudnione, ponieważ nie można wypowiedzieć stosunku pracy, ani też zmienić jednostronnie warunków zatrudnienia na niekorzyść nauczyciela będącego członkiem zakładowej organizacji związkowej upoważnionym do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy (art. 32 ustawy o związkach zawodowych). W wyroku z dnia 4 kwietnia 1995 r. Sąd Najwyższy potwierdził, że w razie rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem w trybie art. 20 ust. 1 KN nie jest uchylona ochrona wynikająca z art. 32 ust. 1 i ust. 4 ustawy o związkach zawodowych. Oznacza to, że rozwiązanie stosunku pracy z takim nauczycielem może nastąpić jedynie po uprzednim uzyskaniu na to zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej. Ochrona ta jest wyłączona w przypadku całkowitej likwidacji szkoły.

Jeżeli wcześniej nie zostały podjęte kroki w celu ustalenia, czy istnieje możliwość uzupełnienia przez tego nauczyciela tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć w innej szkole, należy to zrobić teraz. W kwestii tej należy zwrócić się do organu prowadzącego szkołę, który może w takim przypadku podjąć działania na podstawie art. 22 ust. 1 KN, czyli nałożyć na nauczyciela obowiązek uzupełniania obowiązkowego wymiaru zajęć w innej szkole.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674, z późn. zm.), art. 20 i 22 ust. 2.

• Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (DzU z 2001 r. nr 79, poz. 854, z późn. zm.), art. 32.

Orzecznictwo:

• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 1995 r., I PRN 7/95 (OSNP 1995/18/230).

Dariusz Skrzyński – prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy i prawa autorskiego.