PYTANIE

Jestem nauczycielką z 34-letnim stażem pracy, zatrudnioną na podstawie mianowania oraz posiadającą uprawnienia emerytalne. W związku ze zmianami organizacyjnymi powodującymi zmniejszenie oddziałów w szkole dyrektor chce z końcem roku szkolnego rozwiązać ze mną stosunek pracy. Jaka odprawa emerytalna mi przysługuje?

ODPOWIEDŹ

W tym przypadku nauczycielka powinna otrzymać odprawę emerytalną na podstawie art. 87 KN i odprawę z tytułu rozwiązania umowy na podstawie art. 20 KN. Obie odprawy (z tytułu wypowiedzenia umowy o pracę oraz z tytułu przejścia na emeryturę) są niezależnymi od siebie świadczeniami przysługującymi w razie spełnienia odmiennego typu warunków. Jeżeli nauczyciel spełnia warunki do uzyskania dwóch różnych świadczeń, to nabywa do nich prawo.

Zgodnie z art. 87 KN nauczycielowi przyznaje się odprawę w wysokości dwumiesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy, jeśli spełnia warunki uprawniające do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a stosunek pracy tego nauczyciela ustał w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne i jeżeli nie uzyskał z tego tytułu odprawy z tytułu orzeczenia przez lekarza o niezdolności do wykonywania dotychczasowej pracy.

Nauczycielowi, który przepracował w szkole co najmniej 20 lat, przyznaje się odprawę w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia ostatnio pobieranego w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy.

Prawo do tej odprawy przysługuje nauczycielowi bez względu na formę zatrudnienia.

Dla wypłacenia odprawy z art. 87 KN istotne jest ustalenie, czy stosunek pracy został rozwiązany w związku z przejściem na emeryturę, rentę lub świadczenie kompensacyjne.

Nauczyciel może przejść na emeryturę również po rozwiązaniu stosunku pracy na podstawie art. 20 ust. 1 KN. W tej sytuacji będzie mu przysługiwało prawo do otrzymania dwóch odpraw: emerytalnej oraz z tytułu rozwiązania stosunku pracy. Zgodnie bowiem z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2001 r. (wyrok SN z dnia 4 lipca 2001 r., I PKN 565/00) nabycie przez nauczyciela mianowanego prawa do odprawy emerytalnej nie wyłącza uzyskania przez niego odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn organizacyjnych leżących po stronie szkoły.

Nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania w przypadku rozwiązania z nim stosunku pracy w trybie art. 20 KN otrzyma odprawę w wysokości 6-miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Przepisy prawa przewidują także przypadki, gdy nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania w zmniejszonym wymiarze pracy otrzyma odprawę w pełnej wysokości. Sytuacja taka jest możliwa wtedy, gdy rok przed rozwiązaniem stosunku pracy wobec nauczyciela zastosowano ograniczenie zatrudnienia w trybie art. 22 ust. 2 KN. W takim przypadku nauczyciel mający w dniu rozwiązania stosunku pracy wynagrodzenie proporcjonalnie niższe otrzyma odprawę w takiej wysokości, jakby był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (t.j. DzU z 2006 r., nr 97, poz. 674 z późn. zm.).

Dariusz Skrzyński – prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy i prawa autorskiego.