PYTANIE

Jak w świetle obowiązujących przepisów prawnych powinien być sprawowany nadzór dyrektora nad biblioteką szkolną (tzw. hospitacje)?

ODPOWIEDŹ

Zaplanowane obserwacje zajęć, w tym hospitacje, prowadzonych przez nauczycieli zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz innych zajęć i czynności wynikających z działalności statutowej szkoły lub placówki dyrektor szkoły umieszcza w planie nadzoru pedagogicznego.

Zgodnie z § 20 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (DzU z 2009 r. nr 168, poz. 1324) dyrektor szkoły lub placówki publicznej we współpracy z innymi nauczycielami zajmującymi stanowiska kierownicze, w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego:

• prowadzi ewaluację wewnętrzną,

• kontroluje przestrzeganie przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek oraz

• wspomaga nauczycieli w realizacji ich zadań, w szczególności przez motywowanie do doskonalenia i rozwoju zawodowego, organizowanie szkoleń i narad oraz przez przedstawianie nauczycielom wniosków wynikających ze sprawowanego przez dyrektora szkoły lub placówki nadzoru pedagogicznego.

W celu realizacji wyżej wymienionych zadań dyrektor szkoły lub placówki w szczególności obserwuje prowadzone przez nauczycieli zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze oraz inne zajęcia i czynności wynikające z działalności statutowej szkoły lub placówki.

Dyrektor może realizować zadania wynikające ze sprawowania nadzoru pedagogicznego w różnych formach, m.in. z wykorzystaniem obserwacji prowadzonych przez nauczyciela zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz innych zajęć i czynności podejmowanych w celu realizacji zadań statutowych szkoły lub placówki.

Zgodnie z wyjaśnieniami Ministerstwa Edukacji Narodowej dotyczących nadzoru pedagogicznego hospitacja jest w dalszym ciągu jedną z form prowadzenia obserwacji, którą dyrektor szkoły może stosować w zakresie uznanym przez niego za właściwy. Sposób jej dokumentowania nie ulega zmianie i przebiega w sposób dotychczas przyjęty w szkole.

Nie ma obowiązku, aby obserwacja była prowadzona w formie hospitacji.

Rozporządzenie rozszerzyło uprawnienia dyrektora – może on prowadzić obserwacje w każdej, wybranej przez siebie formie (np. obserwacja fragmentów lekcji lub zajęć, obserwację spotkań nauczyciela z rodzicami, uroczystości szkolnych, imprez).

Przepisy obligują dyrektora szkoły lub placówki publicznej do opracowania na każdy rok szkolny planu nadzoru pedagogicznego, który przedstawia radzie pedagogicznej w terminie do dnia 15 września roku szkolnego, którego dotyczy plan, który zawiera:

• cele, przedmiot ewaluacji wewnętrznej oraz jej harmonogram,

• tematykę i terminy przeprowadzania kontroli przestrzegania przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek,

• tematykę szkoleń i narad dla nauczycieli.

Dyrektor szkoły jest zobligowany do przedstawiania radzie pedagogicznej planu obserwacji prowadzonych przez nauczyciela zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz innych zajęć i czynności podejmowanych w celu realizacji zadań statutowych szkoły lub placówki, zawartego w przygotowywanym na dany rok szkolnym planie nadzoru pedagogicznego.

Dariusz Skrzyński – prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy i prawa autorskiego.