PYTANIE

Czy w szkole specjalnej dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym może istnieć klasa w której czworo uczniów jest nauczanych w szkole

( nie występuje u nich sprzężenie upośledzenia), a dwóch uczniów jest nauczanych indywidualnie w domu. Razem w dzienniku lekcyjnym jest zapisanych sześcioro uczniów. Z góry dziękuję za odpowiedź.

ODPOWIEDŹ

W szkole specjalnej dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym może istnieć oddział w którym uczy się taka liczba uczniów. Wynika to z zapisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (DzU z 2001 r. nr 61, poz. 624 z późn. zm.). Wymogi dotyczące liczby uczniów w oddziałach reguluje § 5 załącznika nr 5f do rozporządzenia w którym czytamy, że podstawową jednostką organizacyjną szkoły specjalnej jest oddział. Liczba uczniów w oddziale szkoły specjalnej wynosi od 6 do 8. W przypadku gdy, co najmniej u jednego ucznia w oddziale występują niepełnosprawności sprzężone, liczbę uczniów w oddziale można obniżyć o 2. W uzasadnionych przypadkach, za zgodą organu prowadzącego szkołę specjalną, liczba uczniów w oddziale może być niższa od liczby określonej wyżej. Do obowiązków jednostek samorządu terytorialnego prowadzących szkoły specjalne należy ustalenie w porozumieniu z dyrektorami szkół liczby oddziałów klas pierwszych oraz liczby uczniów przyjmowanych do klas pierwszych szkół specjalnych. Warto zaznaczyć, że ramowe statuty stanowią zakres minimum i pod względem formalnym są przepisami prawa powszechnie obowiązującego. Często w nich pojawiają się zapisy: "powinno wynosić", "mogą być", "można obniżyć".

Obowiązkiem szkół i placówek prowadzących kształcenie specjalne jest uwzględnianie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz predyspozycji dzieci i młodzieży wymagających kształcenia specjalnego. W każdym przypadku kształceniem specjalnym obejmuje się wyłącznie te dzieci i młodzież, które z uwagi na niepełnosprawność lub niedostosowanie społeczne nie są zdolne do udziału w procesie kształcenia organizowanym na zwykłych zasadach. W szkołach specjalnych uczą się dzieci posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Jeżeli uczniowie posiadają orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania wówczas dyrektor szkoły, do której oni uczęszczają jest zobowiązany do zorganizowania nauczania indywidualnego, zgodnie z zaleceniami wynikającymi z w/w orzeczeń poradni.

Uzasadnienie:

Zgodnie z art. 71b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej oraz niedostosowanej społecznie organizuje się kształcenie i wychowanie w zależności od rodzaju niepełnosprawności, w tym stopnia upośledzenia umysłowego. Ramy prawne dotyczące kształcenia specjalnego znajdują się nie tylko w wymienionej wyżej ustawie ale także w aktach wykonawczych wydawanych do tej ustawy tj. :

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (DzU z 2008 r. nr 173, poz. 1072). Nowością jest to, że zespół orzekający wskazuje wszystkie najkorzystniejsze dla dziecka zalecane formy kształcenia specjalnego. To rodzice dziecka decydują w jakiej formie ich dziecko będzie kształcone.

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 stycznia 2005r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach (DzU z 2005 r. nr 19, poz.166).

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (DzU z 2001 r. nr 61, poz.624 z późn. zm.) określa regulacje dotyczące także szkół specjalnych w zakresie: nazwy jednostki, jej zadań, wymogów dotyczących liczby uczniów w oddziałach oraz wymogów dotyczących zatrudniania nauczycieli w tego tupu szkołach.

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych (DzU z 2004 r. nr 26, poz.232 z późn.zm.) określa warunki przyjmowania uczniów również do szkół specjalnych. Dzieci przyjmowane są na wniosek rodziców lub prawnych opiekunów pod warunkiem posiadania przez nie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12lutego 2002r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (DzU z 2002 r. nr 15, poz.142 z późn. zm.).

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (DzU z 2009r. nr 4, poz.17) określa m.in. podstawę programową kształcenia ogólnego dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym.

Lucyna Gromiec – konsultant w Pracowni Doskonalenia Kadry Kierowniczej Oświaty i Doradztwa Metodycznego Świętokrzyskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach; prowadzi szkolenia dla kierowniczej kadry oświatowej, rad pedagogicznych, nauczycieli oraz wychowawców; współautorka projektu edukacji prawnej społeczności szkolnej; nauczyciel akademicki w Wyższej Szkole Administracji Publicznej; ekonomista.