PYTANIE

Czy członkowie Rady Pedagogicznej, którzy wysłali do wielu instytucji pismo-skargę na niezgodne z prawem postępowanie i działanie dyrektora szkoły, mają prawo wglądu do odpowiedzi na to pismo?

„Rada Pedagogiczna mojej szkoły skierowała pismo-skargę na niezgodne z prawem postępowanie i działanie dyrektora szkoły do wielu instytucji. Odpowiedzi przychodzące do szkoły są adresowane na Radę Pedagogiczną ogólnie, bez podania na kopercie i piśmie jakiegokolwiek nazwiska członka RP. Dyrektorka szkoły odczytuje nam pisma, nie dając możliwości fizycznego ich zobaczenia. Pisma są przetrzymywane i z dużym opóźnieniem (przy okazji jakiejś konferencji) odczytywane przez panią dyrektor. Ostatnio doszło do przekłamania. Przyszła odpowiedź z MEN zaadresowana na RP. Przypadkowo przy odbiorze od listonosza korespondencji przez sekretarkę była jedna z nauczycielek. Widziała ten list. Na pytanie; dlaczego pani dyrektor nie chce pokazać tej odpowiedzi RP, usłyszeliśmy, że pismo jest adresowane na jej nazwisko. To oczywiście nieprawda.

Proszę odpowiedzieć, czy członkowie RP, którzy podpisali i wysłali skargi, mają prawo wglądu i kserowania odpowiedzi skierowanej do RP. Co można w tej sprawie zrobić, jak postępować? Nie mając dostępu do tych odpowiedzi, nie możemy na nie odpisywać lub się na podstawie nich odwoływać”.

ODPOWIEDŹ

W tym wypadku warto spojrzeć na system oświaty w wymiarze podmiotowym, tzn. z pozycji adresatów prawa oświatowego, którymi są nie tylko uczniowie, władze szkoły czy rodzice, ale również nauczyciele. Prawa i obowiązki społeczności szkolnej, w tym dyrektora szkoły, wynikają z ustawy o systemie oświaty, Karty Nauczyciela, wielu rozporządzeń, a także prawa wewnątrzszkolnego reprezentowanego przede wszystkim przez statut szkoły.

W art. 39 ust.4 ustawy o systemie oświaty jest napisane:

Dyrektor szkoły lub placówki w wykonywaniu swoich zadań współpracuje z radą szkoły lub placówki, radą pedagogiczną, rodzicami i samorządem uczniowskim.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół, między innymi w Załączniku 2 Ramowego Statutu Publicznej Szkoły Podstawowej w §3 pkt 2 czytamy:

Statut szkoły określa:

1) Szczegółowe kompetencje organów szkoły [...],

2)
Zasady współdziałania organów szkoły oraz sposób rozwiązywania sporów między nimi.

Wynika z tego jednoznacznie, że nauczyciele powinni szukać rozwiązania tego problemu w statucie szkoły, w którym muszą być zawarte propozycje rozwiązywania konfliktów między organami szkoły. Jeżeli jednak statut nie jest dostosowany do wymogów prawa oświatowego, to pamiętajmy, że z inicjatywą wprowadzania zmian w statucie może wyjść także rada pedagogiczna. Wskazane byłoby wypracowanie szczegółowych procedur przyjmowania, rozpatrywania i koordynowania skarg i wniosków, w tym sposobu postępowania w wypadku sporu między dyrektorem szkoły a radą pedagogiczną.

Uwaga! Przy opracowywaniu procedur warto uwzględnić podane niżej zagadnienia:

I. Inne przepisy prawa regulujące omawiane kwestie:

a) Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity, DzU 2000, Nr 98, poz. 1071 z późniejszymi zmianami),

b) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków (DzU 2002, Nr 5, poz. 46).

II. Sposób składania skarg i wniosków (np. wnoszone pisemnie – osoba przyjmująca skargę powinna odnotować m.in. datę wniesienia skargi, imię i nazwisko przyjmującego skargę, warto dodać, że pisemne złożenie skargi rozpoczyna tryb postępowania regulowany kodeksem postępowania administracyjnego – patrz: Dział VIII kpa).

III. Rozpatrywanie skarg bez zbędnej zwłoki, a jeśli konieczne jest postępowanie wyjaśniające, to w terminie:

a) jednego miesiąca od daty wpłynięcia,

b) dwóch miesięcy od wszczęcia postępowania wyjaśniającego, jeśli sprawa jest szczególnie skomplikowana.

IV. Kto udziela odpowiedzi, w jaki sposób sprawa została załatwiona, kto jest organem odwoławczym.

Zapamiętaj!

Skargi składa się do organów właściwych do ich rozpatrzenia. Organem odwoławczym od decyzji dyrektora szkoły jest kurator oświaty. Jeżeli skargi i wnioski nie należą do kompetencji szkoły, to powinny być przekazywane, po uprzednim zarejestrowaniu, do wnoszącego ze wskazaniem właściwego adresata.

Przedstawiony wyżej problem jest zbyt ogólny, aby można było podać konkretną receptę na jego rozwiązanie. Pamiętajmy jednak, że gdy łamane jest prawo oświatowe, to w pierwszej kolejności powinno się powiadomić organ sprawujący nadzór pedagogiczny, który jest zobligowany do kontrolowania przestrzegania prawa oświatowego na terenie szkoły.

Lucyna Gromiec – Konsultant w Pracowni Doskonalenia Kadry Kierowniczej Oświaty i Doradztwa Metodycznego Świętokrzyskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach, prowadzi szkolenia dla kierowniczej kadry oświatowej, rad pedagogicznych, nauczycieli oraz wychowawców, współautorka projektu edukacji prawnej społeczności szkolnej, nauczyciel akademicki w Wyższej Szkole Administracji Publicznej, ekonomista, dyrektor Zespołu Szkół Ekonomicznych Nr 2 w Kielcach.