Funkcjonowanie uczniowskiego klubu sportowego regulują:

1) Ustawa o kulturze fizycznej z dnia 18 stycznia 1996 r. (DzU z 2001 r., Nr 81, poz. 889 z późn. zm.).

2) Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 roku – Prawo o stowarzyszeniach (DzU z 2001 r., Nr 79, poz. 855 z późn. zm.).

Art. 7 pierwszej z ustaw stanowi (w ust. 1–5), że:

1) szczególnym rodzajem klubu sportowego jest uczniowski klub sportowy,

2) uczniowski klub sportowy działa na zasadach przewidzianych w ustawie – Prawo o stowarzyszeniach,

3) członkami uczniowskiego klubu sportowego mogą być uczniowie, rodzice i nauczyciele,

4) uczniowskie kluby sportowe podlegają wpisowi do ewidencji prowadzonej przez określony wydział urzędu miasta właściwego ze względu na siedzibę klubu,

5) uczniowskie kluby sportowe uzyskują osobowość prawną z chwilą wpisania do ewidencji, o której mowa w ust. 4.

A zatem podstawy działania uczniowskiego klubu sportowego (dalej: UKS) zawiera ustawa o kulturze fizycznej, natomiast zasady jego działania określa ustawa – Prawo o stowarzyszeniach.

Ustawa o stowarzyszeniach stanowi, że
minimalna liczba osób tworzących stowarzyszenie to 15. Muszą być to dorosłe osoby, które uchwalają statut oraz wybierają komitet założycielski.

Ponadto, jak każde stowarzyszenie
UKS musi posiadać:

– numer statystyczny Regon,

– numer identyfikacji podatkowej,

– konto bankowe.

Z inicjatywą utworzenia UKS może wyjść uczeń, nauczyciel lub rodzic. Aby założyć w szkole uczniowski klub sportowy, należy więc zebrać 15 dorosłych osób (np. rodziców, nauczycieli, działacza sportowego) i przeprowadzić zebranie założycielskie.

Na zebraniu następuje:

1) zapoznanie z treścią statutu oraz dyskusja nad nim,

2) podjęcie uchwał:

– o założeniu UKS pod nazwą ……………………..……... ,

– o uchwaleniu statutu,

– o wyborze komitetu założycielskiego i upoważnieniu go do wykonania czynności zmierzających do wpisania UKS do ewidencji prowadzonej przez Wydział Kultury Fizycznej i Turystyki Urzędu Miasta w ………………. ,

– o wyborze zarządu klubu.

Następnie składa się wniosek komitetu założycielskiego o wpis do ewidencji (wraz z załącznikami: protokół z zebrania założycielskiego, lista obecności na zebraniu założycielskim, statut, lista założycieli), po czym otrzymuje się wypis z ewidencji stowarzyszeń kultury fizycznej nieprowadzących działalności gospodarczej urzędu miasta. I od tego momentu, zgodnie z ust. 5 art. 7 ustawy o kulturze fizycznej, UKS otrzymuje osobowość prawną.

W związku z faktem, że UKS działa zazwyczaj przy szkole i jest instytucją niezależną, aby korzystać ze szkolnych obiektów, musi podpisać stosowną umowę z dyrektorem szkoły o użytkowaniu lub dzierżawieniu sali gimnastycznej czy boiska.

Całokształt funkcjonowania UKS reguluje jego statut, który winien zawierać:

– nazwę,

– teren działania,

– cele i zadania oraz sposoby ich realizacji,

– sposoby nabywania i utraty członkostwa,

– prawa i obowiązki członków, władze, tryb ich wyboru i kompetencje,

– sposób reprezentowania,

– sposób uzyskiwania środków majątkowych, ustanawianie składek członkowskich,

– warunki ważności uchwał, zasady dokonywania zmian w statucie,

– sposób rozwiązania stowarzyszenia.

W związku z faktem, że UKS to instytucja wspierająca rozwój sportu młodzieżowego, jego
głównymi celami są:

– planowanie i organizowanie pozalekcyjnego życia sportowego uczniów,

– zachęcanie wszystkich uczniów do różnorodnych form aktywności ruchowej, gier i zabaw dostosowanych do wieku,

– uczestniczenie w imprezach sportowych organizowanych na terenie jednostki samorządu terytorialnego,

– organizowanie działalności sportowej z uwzględnieniem funkcji zdrowotnych,

– organizowanie wszystkim uczniom różnorodnych form współzawodnictwa sportowego,

– integrowanie środowisk uczniowskich, nauczycielskich i rodzicielskich.

Powyższe cele są realizowane przez:

– wspomaganie realizacji szkolnych zajęć wychowania fizycznego,

– organizowanie aktywnego spędzania czasu wolnego i sportowych zajęć pozalekcyjnych,

– organizowanie różnorodnych form współzawodnictwa sportowego,

– współdziałanie z dyrektorem szkoły, klubami sportowymi, władzami samorządowymi,

– działalność społeczną wszystkich swoich członków i działaczy oraz pomocy rodziców uczniów.

Każda prowadzona działalność wymaga podbudowy finansowej.
UKS środki finansowe może uzyskiwać:

– ze składek członkowskich,

– z darowizn, zapisów i spadków,

– z dotacji.

O te ostatnie można występować do władz miejskich czy też związków sportowych poszczególnych dyscyplin sportowych.

Statut nie określa szczegółowo, jakimi dyscyplinami UKS będzie się zajmował. Pozostaje to w gestii prowadzących zajęcia. Opiekę nad UKS sprawują trenerzy lub nauczyciele wychowania fizycznego, którzy doskonale się orientują. na jakie dyscypliny jest największe zapotrzebowanie. UKS może zajmować się jedną (np. piłką nożną) bądź kilkoma dyscyplinami sportu (tenis stołowy, ziemny, piłka koszykowa, ręczna).

Wojciech Melosik – dyrektor Szkoły Podstawowej nr 62.