Nowelizacja statutu szkoły
21.09.2009
Determinantami nowelizacji statutu szkoły są najczęściej zmiany w przepisach prawa
(w szczególności oświatowego), zalecenia pokontrolne organów uprawnionych do kontrolowania działalności szkoły, utworzenie zespołu szkół, czy też inne potrzeby, jak chociażby nadanie szkole imienia.
Kto może proponować zmiany w statucie?
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.), zwana dalej ustawą o oświacie, przewiduje możliwość wnoszenia propozycji zmian do statutu szkoły z inicjatywy:
1. Rady pedagogicznej (art. 42 ust. 1 ustawy o oświacie) , w tym:
dyrektora szkoły jako przewodniczącego rady pedagogicznej
lub jej poszczególnych członków.
2. Rady rodziców (art. 54 ust. 1 ustawy o oświacie) – nie dotyczy szkół, w których rozporządzenie nie przewiduje ich tworzenia (Rozporządzenie MEN z dnia 28 sierpnia 2007 r. w sprawie rodzajów szkół i placówek, w których nie tworzy się rad rodziców (DzU nr 157, poz. 1101) − między innymi szkół dla dorosłych, policealnych dla młodzieży i innych.
3. Rady szkoły (art. 50 ust. 2 pkt 1 ustawy o oświacie).
4. Samorządu uczniowskiego (art. 55 ust. 5 ustawy o oświacie).
W wypadku szkół niepublicznych −
Z inicjatywy osób fizycznych lub prawnych zakładające szkołę niepubliczną na podstawie art. 82 ustawy o oświacie (zwaną dalej osobą prowadzącą szkołę).
Zarówno za zaprojektowanie statutu albo jego zmian i przedstawienie go do uchwalenia odpowiedzialna jest rada pedagogiczna (art. 42 ust. 1 ustawy o oświacie), która powinna:
– po zapoznaniu się ze zmianami w przepisach prawnych determinujących zmiany w statucie przygotować projekt nowego statutu albo jego zmian;
– przedstawić do uchwalenia radzie szkoły (w szkołach gdzie nie została ona utworzona jej zadania wykonuje rada pedagogiczna);
– przesłać znowelizowany statut do organu prowadzącego oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny celem sprawdzenia zgodności zapisów statutowych z prawem.
W wypadku szkół publicznych, gdzie organ prowadzący nadaje pierwszy statut, nowelizowanie statutu jest przypisane radzie szkoły, która otrzymuje projekt statutu albo jego zmian od rady pedagogicznej (art. 42 ust. 1 ustawy o oświacie). Jeżeli w szkole nie powołano rady, to jej zadania zgodnie z art. 52 ust. 2 ustawy o oświacie przejmuje rada pedagogiczna. Jeżeli po przedstawieniu znowelizowanego statutu właściwemu organowi nadzoru okaże się, że jego zapisy są w całości albo w części sprzeczne z prawem, to wówczas kurator oświaty (dla szkół i placówek artystycznych minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego) może uchylić albo cały znowelizowany statut, albo niektóre z jego postanowień. Następuje to w drodze decyzji administracyjnej, od której organowi nadającemu statut przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania w terminie 2 tygodni poprzez kuratora oświaty. W wypadku podtrzymania niekorzystnej decyzji przez ministra można jeszcze skorzystać z prawa zaskarżenia decyzji do sądu administracyjnego.
W wypadku szkół i placówek niepublicznych,
które powstają po uzyskaniu wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego obowiązaną do prowadzenia odpowiedniego typu publicznych szkół i placówek , statut nadaje osoba prowadząca szkołę (art. 84 ust. 1 ustawy o oświacie). Ponadto osoba prowadząca szkołę lub placówkę jest obowiązana zgłosić do organu dokonującego wpisu, w ciągu 14 dni, zmiany w danych zawartych w zgłoszeniu, powstałe po wpisie do ewidencji a zatem również zmiany w statucie (art. 82 ust. 2 pkt 4 oraz art. 82 ust. 5 ustawy o oświacie). W wypadku stwierdzenia w trybie nadzoru pedagogicznego, że działalność szkoły lub placówki jest sprzeczna z przepisami ustawy lub statutem, wpis do ewidencji podlega wykreśleniu. Wykreślenie to następuje w drodze decyzji i w terminie w niej określonym i jest równoznaczne z likwidacją szkoły lub placówki (art. 83 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2 ustawy o oświacie).
Polski porządek prawny przewiduje szczegółowe wytyczne jeśli chodzi o nowelizację aktów prawa powszechnie obowiązujących to jest ustawy i rozporządzenia. Zasady te zostały określone w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 roku w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”. Niestety brak jest uregulowań prawnych dotyczących aktów wewnętrznie obowiązujących, jak na przykład regulaminów pracy czy też statuty szkół. Niemniej jednak nic nie stoi na przeszkodzie, by podczas pracy nad nowelizacją aktów wewnętrznych, wzorować się na wytycznych właściwych dla aktów prawa powszechnie obowiązującego.
Zgodnie z § 82 wspomnianego rozporządzenia zmiana (nowelizacja) polega na uchyleniu niektórych przepisów, zastąpieniu niektórych przepisów przepisami o innej treści lub brzmieniu albo na dodaniu do aktu prawnego nowych przepisów.
Jeżeli zmiany wprowadzane w akcie prawnym miałyby być liczne albo miałyby naruszać jego konstrukcję lub spójność, albo gdy akt prawny był poprzednio wielokrotnie nowelizowany, lepiej opracować nowy projekt ( § 84 rozporządzenia) .
Zmieniany przepis przytacza się w pełnym brzmieniu, choćby zastępowano w nim, dodawano albo eliminowano tylko jeden wyraz (§87 ust. 1 Rozporządzenia).
Jeżeli do tekstu statutu dodaje się nowe paragrafy, to należy zachować dotychczasową numerację, dodając do numeru nowego paragrafu małą literę alfabetu łacińskiego (z wyłączeniem liter polskich), zachowując ciągłość alfabetyczną, na przykład „Po § 2 dodaje się § 2a w brzmieniu...”. Zasada ta ma zastosowanie również wtedy, gdy chcemy dodać w obrębie paragrafu kolejny ustęp, w obrębie ustępu nowy punkt, a w obrębie punktu nową literę.
Jeżeli uchylamy tylko jeden przepis, to przepisowi uchylającemu nadaje się brzmienie na przykład „W statucie szkoły (nazwa szkoły) uchyla się § 2”.
Jeżeli zmieniamy treść lub brzmienie tylko jednego przepisu to przepisowi zmieniającemu nadaje się brzmienie na przykład „W statucie (nazwa szkoły)
Jak już wcześniej wspomniano, projekt zmian do statutu przygotowuje rada pedagogiczna i przedstawia do uchwalenia radzie szkoły. Przy opracowywaniu uchwał zastosowanie mają również przepisy dotyczące zasad techniki prawodawczej:
uchwała powinna być oznaczona numerem i datą,
należy wskazać podstawę(y) prawną(e) podjęcia uchwały ,
pierwszemu paragrafowi uchwały zmieniającej nadaje się brzmienie: „W statucie
(nazwa szkoły)wprowadza się następujące zmiany...”,
każdą zmianę numeruje się liczbą arabską z nawiasem po prawej stronie,
nowe brzmienie przepisu umieszcza się w cudzysłowie,
umieszcza się zapis uchylający poprzednią uchwałę w sprawie statutu, jeżeli obecna dotyczy nowego statutu,
podaje się datę obowiązywania zmian, wejścia w życie uchwały,
umieszcza się zapis zobowiązujący dyrektora szkoły (przewodniczącego rady pedagogicznej) do opracowania tekstu ujednoliconego statutu.
Poniżej przedstawiono dwa wzory uchwał. W pierwszym wypadku uchwalano nowy statut w drugim − zmiany w statucie już istniejącym.
WZÓR 2
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (DzU nr 61, poz. 624 ze zmianami w: 2002 r. nr 10, poz. 96; 2003 r. nr 146, poz. 1416; 2004 r. nr 66, poz. 606; 2005 r. nr 10, poz. 75; 2007 r. nr 35, poz. 222).
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej (DzU nr 100, poz. 908).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2007 r. w sprawie rodzajów szkół i placówek, w których nie tworzy się rad rodziców.
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( DzU z 2004 r. nr 256,
poz. 2572 ze zmianami w: 2004 r. nr 69, poz. 624, nr 109, poz. 1161, nr 273, poz. 2703 i nr 281, poz. 2781; 2005 r. nr 17, poz. 141, nr 94, poz. 788, nr 122, poz.1020, nr 131, poz.1091, nr 167, poz. 1400 i nr 249, poz. 2104; 2006 r. nr 144, poz. 1043, nr 208, poz. 1532 i nr 227, poz. 1658; 2007 r. nr 42, poz. 273, nr 80, poz. 542, nr 115, poz. 791 i nr 120, poz. 818, poz. 1280 i nr 181, poz. 1292).
Joanna Oczkowicz – Centrum Usług Edukacyjnych „Prymus” Nowy Sącz.
Brak komentarzy