PYTANIE

Uczeń ma 14 lat i jest pod opieką kuratora, dokucza innym

(np. pluje gumą do żucia we włosy dziewcząt, używa wulgaryzmów, zachowuje się arogancko wobec nauczycieli, wyłudził obiad ze stołówki, nie płacąc za niego). Zastrasza całą klasę, uczniowie się go boją i nie chcą powiedzieć o nim nic złego. Co można zrobić z takim uczniem, jak się zachować, gdzie zgłosić problem?

ODPOWIEDŹ

Problemy wychowawcze z uczniami uczęszczającymi do gimnazjum nie są łatwe do rozwiązania. Przede wszystkim należy wobec takich uczniów stosować kary przewidziane regulaminem szkoły. Jednakże należy pamiętać, że ze względu na obowiązek szkolny ucznia gimnazjum nie można ze szkoły wyrzucić (można go jedynie przenieść do innej szkoły). Do takich kar możemy zaliczyć: wezwanie rodziców na rozmowę z wychowawcą, naganę udzieloną przez dyrektora szkoły itp. W sytuacji karania uczniów zaleca się stosowanie gradacji kar.

Jednakże opisana sytuacja wskazuje, że mamy tu do czynienia z uczniem już wysoce zdemoralizowanym, dopuszczającym się czynów karalnych. Dlatego moim zdaniem powinny być tutaj zastosowane przepisy Ustawy z dnia 26 października 1982 roku o postępowaniu w sprawach nieletnich (DzU z 2002 r. nr 11, poz. 109.). Zgodnie z art. 4 § 1 przywołanej ustawy, każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego, w szczególności:

- naruszanie zasad współżycia społecznego,

- popełnienie czynu zabronionego,

- systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego,

- używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia,

- uprawianie nierządu,

- włóczęgostwo,

- udział w grupach przestępczych,

ma społeczny obowiązek przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienie o tym rodziców, opiekunów, szkoły, policji, sądu rodzinnego lub innych właściwych organów.

Zgodnie z § 2 art. 4 przywołanej ustawy, każdy dowiedziawszy się o popełnieniu czynu karalnego przez nieletniego, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję.

Natomiast przepis § 3 art. 4 przywołanej wcześniej ustawy stanowi, że instytucje państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swą działalnością dowidziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny lub policję oraz przedsięwziąć czynności niecierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu.

W przedstawionej sytuacji moim zdaniem dyrekcja szkoły powinna wystąpić z zawiadomieniem do sądu rodzinnego lub policji, przedstawiając opisaną sytuację, gdyż uczeń sprawiał wcześniej problemy wychowawcze (posiada dozór kuratorski), łamie normy społecznego zachowania, a jego czynny cechuje postępująca demoralizacja, jak też dopuszcza się czynów zabronionych.

Adam Balicki – pracownik naukowy Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.