PYTANIE

Pracuję w bursie. Jest to nowo utworzona placówka, w której, zgodnie ze statutem, mogą mieszkać tylko i wyłącznie osoby pełnoletnie.

Proszę o odpowiedź na pytanie: Czy do pracy w bursie (nie w internacie szkolnym) nauczyciel powinien posiadać kwalifikacje opiekuńczo-wychowawcze?

ODPOWIEDŹ

Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela-wychowawcy w bursie zorganizowanej przez szkołę będzie posiadała osoba, która ukończyła studia wyższe na kierunku pedagogika w specjalności odpowiadającej prowadzonym zajęciom oraz posiada przygotowanie pedagogiczne lub ukończyła studia wyższe na dowolnym kierunku (specjalności) i studia podyplomowe z zakresu prowadzonych zajęć oraz posiada przygotowanie pedagogiczne.

Uzasadnienie:

Bursa w systemie oświaty jest placówką zapewniającą opiekę i wychowanie młodzieży w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania (art. 2 pkt 7 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty) oraz słuchaczom zakładów kształcenia nauczycieli i kolegiów pracowników służb społecznych, w wieku do 24 lat.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 marca 2005 r. w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach – do uczniów szkół policealnych oraz słuchaczy zakładów kształcenia nauczycieli i kolegiów służb specjalnych nie stosuje się przepisów § 49–52, co oznacza, że nie musi tu działać zespół wychowawczy, nie tworzy się grup wychowawczych, jak również nie jest konieczna opieka nad mieszkańcami bursy w porze nocnej.

Z pytania nie wynika, z jakiego typu instytucją mamy do czynienia (jednostka budżetowa, placówka niepubliczna itp.). Ma to istotne znaczenie, gdyż bursa realizuje swoje zadnia we współpracy ze szkołami, do których uczęszczają mieszkańcy tej placówki. Z rozporządzenia dotyczącego ramowych statutów wynika, że to statut szkoły określa szczegółowo organizację internatu/bursy, jeżeli placówki te zostały przy szkole zorganizowane. Dodatkowo natomiast w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 marca 2005 r. w sprawie ramowych statutów placówek publicznych w paragrafie 5 zapisano: „statut bursy określa zakres zadań pracowników pedagogicznych oraz innych pracowników bursy”.

Uczniowie klas ponadgimnazjalnych już w drugiej klasie przekraczają próg dorosłości.

Bursa może być dla nich nie tylko miejscem zamieszkania ale również ośrodkiem życia społecznego i kulturalnego. Nauczyciele-wychowawcy są uprawnieni do interesowania się osobistymi sprawami wychowanków, ich aktualną sytuacją życiową, problemami. Uzyskują prawo do oddziaływania pedagogicznego chociażby poprzez kontrolę i ocenę zachowania.

Kwalifikacje i zadania nauczycieli oraz innych pracowników tej instytucji powinny wynikać z zapisów zamieszczonych w statucie bursy, regulaminach, a także zaleceniach władz oświatowych i samorządowych (organów prowadzących).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (DzU z 2009 r. nr 50, poz. 400) określa kwalifikacje wymagane od osób zatrudnionych na stanowisku wychowawcy w internacie/bursie.

Zgodnie z § 24 tego rozporządzenia od 1 września 2009 r. kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela-wychowawcy w internacie/bursie zorganizowanym przez szkołę będzie posiadała osoba, która ukończyła studia wyższe na kierunku pedagogika w specjalności odpowiadającej prowadzonym zajęciom oraz posiada przygotowanie pedagogiczne lub ukończyła studia wyższe na dowolnym kierunku (specjalności) i studia podyplomowe z zakresu prowadzonych zajęć oraz posiada przygotowanie pedagogiczne. W przypadku oceny kwalifikacji konkretnego nauczyciela należy pamiętać, że ilekroć w nowych przepisach jest mowa o studiach wyższych bez bliższego określenia, należy przez to rozumieć studia licencjackie, inżynierskie, wyższe zawodowe, drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 7 wrześnią 1991 r. o systemie oświaty.

2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 marca 2005r. w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach.

3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 marca 2005 r. w sprawie ramowych statutów placówek publicznych.

4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół.

5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli.

Lucyna Gromiec – konsultant w Pracowni Doskonalenia Kadry Kierowniczej Oświaty i Doradztwa Metodycznego Świętokrzyskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach; prowadzi szkolenia dla kierowniczej kadry oświatowej, rad pedagogicznych, nauczycieli oraz wychowawców; współautorka projektu edukacji prawnej społeczności szkolnej; nauczyciel akademicki w Wyższej Szkole Administracji Publicznej; ekonomista.