PYTANIE

Czy dyrektor ma prawo w ramach 19 godziny uznać tylko część godzin opieki sprawowanej nad uczniami, zasłaniając się 40-godzinnym tygodniem pracy nauczyciela?

W danym dniu nauczyciel pracuje 3 godziny, impreza szkolna trwa 7 godzin, a dyrektor pozwala, by w ramach 19 godziny zrealizować tylko dwie, podczas gdy nauczyciel pracował dodatkowo tego dnia cztery godziny. Bardzo proszę o podanie podstawy prawnej, na którą moglibyśmy się powołać, jeśli dyrektor robi to bezprawnie.

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z art. 42 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674, z późn. zm.) czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień. Pamiętać jednak należy, że nie można utożsamiać pensum nauczyciela z tygodniowym obowiązkowym wymiarem godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz.

W ramach 40-godzinnego tygodnia pracy nauczyciel nie tylko realizuje zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, ale również wykonuje inne czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, np. bierze udział w posiedzeniach rady pedagogicznej, przeprowadza wywiadówki z rodzicami, sprawdza prace pisemne uczniów, a także przygotowuje się do prowadzenia zajęć, dokształca we własnym zakresie i doskonali zawodowo. Brak jest możliwości pełnego rozliczenia nauczyciela z 40-godzinnego tygodnia pracy. Zapis, iż czas pracy nauczyciela wynosi 40 godzin na tydzień, nie oznacza, że nauczyciel ma obowiązek przebywać w szkole 40 godzin w tygodniu. W ramach czasu pracy nauczyciel wykonuje bowiem pewne czynności poza terenem szkoły, np. w domu.

Zgodnie z § 2 ust. 5a Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (DzU z 2002 r. nr 15, poz. 142, z późn. zm,) godziny do dyspozycji dyrektora, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b Karty Nauczyciela, to zajęcia zwiększające szanse edukacyjne uczniów przeznaczone na pracę z uczniem zdolnym lub z uczniem mającym trudności w nauce oraz zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów. Zajęcia te powinny zatem wychodzić naprzeciw indywidualnym potrzebom uczniów poprzez udzielanie im pomocy w przezwyciężaniu trudności, rozwijaniu zdolności lub pogłębianiu zainteresowań, a także poprzez sprawowanie nad nimi opieki, zależnie od potrzeb. Wspomagając się tymi godzinami szkoła podstawowa i gimnazjum mogą również wzbogacić ofertę świetlicy. Podjęcie decyzji w kwestii, jakie zajęcia będą realizowane w szkole w ramach godzin, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b Karty Nauczyciela, należy do kompetencji dyrektora szkoły. Godzin tych nie można jednakże przeznaczyć na zajęcia obowiązkowe, opiekę nad uczniami podczas ich dowozu do szkoły, doraźne zastępstwa oraz nauczanie indywidualne, czy opiekę nad uczniami w czasie imprez szkolnych.

Taka opieka może być oczywiście sprawowana w ramach ogólnego, 40-godzinnego czasu pracy nauczyciela, ale nie można na nią przeznaczyć godzin wynikających z art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b Karty Nauczyciela, a więc w roku szkolnym 2009/2010 owej dodatkowej godziny, o której mowa w pytaniu.

Marta Handzlik – prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego, autorka publikacji z zakresu finansów w oświacie.