PYTANIE

Czy pedagog szkolny pełniący obecnie funkcję dyrektora szkoły, który nigdy nie pracował w systemie lekcyjnym, jest w rozumieniu prawa oświatowego traktowany jako nauczyciel?

ODPOWIEDŹ

Pedagog szkolny niezależnie od pełnionej funkcji w rozumieniu prawa oświatowego traktowany jest jako nauczyciel i podlega przepisom Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.). Pedagog szkolny podlega również pod procedurę awansu zawodowego (nauczyciel stażysta, kontraktowy, mianowany, dyplomowany).

Uzasadnienie:

W Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 6 maja 2003 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze, w poszczególnych typach szkół i placówek (DzU z 2003 r. nr 89, poz. 826 z późn. zm.) wymienia się wymagania, jakim powinien odpowiadać nauczyciel zajmujący stanowisko dyrektora szkoły. Wymagania spełnia nauczyciel, który:

1. jest nauczycielem mianowanym lub dyplomowanym;

2. ukończył studia wyższe magisterskie i posiada przygotowanie pedagogiczne oraz kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym przedszkolu, szkole lub placówce;

3. ukończył studia wyższe lub studia podyplomowe z zakresu zarządzania albo kurs kwalifikacyjny z zakresu zarządzania oświatą, prowadzony zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli;

4. posiada co najmniej pięcioletni staż pracy pedagogicznej na stanowisku nauczyciela lub pięcioletni staż pracy dydaktycznej na stanowisku nauczyciela akademickiego;

5. w okresie pięciu lat bezpośrednio przed powierzeniem stanowiska dyrektora uzyskał co najmniej dobrą ocenę pracy w przedszkolu, szkole lub placówce, a w przypadku nauczyciela akademickiego – pozytywną ocenę pracy w okresie ostatnich czterech lat pracy w szkole wyższej, jeżeli stanowisko dyrektora obejmuje bezpośrednio po ustaniu zatrudnienia w szkole wyższej, albo w okresie roku bezpośrednio przed przystąpieniem do konkursu na stanowisko dyrektora uzyskał pozytywną ocenę dorobku zawodowego;

6. posiada zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowniczym;

7. nie był karany karą dyscyplinarną oraz nie toczy się przeciwko niemu postępowanie dyscyplinarne;

8. nie był karany za przestępstwo popełnione umyślnie oraz nie toczy się przeciwko niemu postępowanie karne;

9. nie był karany zakazem pełnienia funkcji kierowniczych związanych z dysponowaniem środkami publicznymi.

Uwaga!

Można obniżyć wymagania, co do poziomu wykształcenia dyrektorom przedszkola, szkoły

podstawowej i gimnazjum. W tego typu placówkach dyrektorem może zostać osoba mająca

ukończone:

– studia wyższe zawodowe i posiada przygotowanie pedagogiczne lub kolegium nauczycielskie albo nauczycielskie kolegium języków obcych (przedszkola, szkoły podstawowe),

– studia wyższe zawodowe i posiada przygotowanie pedagogiczne (gimnazja).

Jak wynika z ww. zapisów kandydat na dyrektora musi spełnić szereg warunków – jednak

podstawowym jest posiadanie odpowiedniego wykształcenia i kwalifikacji do zajmowania

stanowiska nauczyciela w danej szkole.

Z pytania wnioskuj, że osoba zajmująca stanowisko dyrektora ma przygotowanie pedagogiczne, zapewne w zakresie pedagogiki opiekuńczo wychowawczej. W ustawie Karta Nauczyciela w
art. 94 ust. 1 czytamy:
„Nauczycieli zatrudnionych w szkołach lub organach administracji rządowej na stanowiskach wymagających kwalifikacji pedagogicznych w dniu wejścia w życie ustawy, którzy uzyskali na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów kwalifikacje naukowe i pedagogiczne do nauczania lub prowadzenia zajęć wychowawczych w szkołach określonego rodzaju i stopnia, uważa się za posiadających kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela lub wychowawcy w tych szkołach”.

Szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (DzU z 2002 r. nr 155, poz. 1288 z późn. zm.). Rozporządzenie to obowiązuje do 31.08.2009 r. Z dniem 1.09.2009 r. zostanie zastąpione przez nowe Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (DzU z 2009 r. nr 50, poz. 400).

Dodatkowo regulacje dotyczące pedagoga szkoły jako nauczyciela znajdziemy w art. 42 ust 7 pkt 3 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela. Zgodnie z jej zapisami:

· tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć pedagogów, psychologów (a więc
nauczycieli, dla których ustalony plan zajęć jest różny w poszczególnych okresach roku szkolnego)
określa organ prowadzący szkołę lub placówkę po uzyskaniu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny, z reguły wymiar ten wynosi 20 godzin na tydzień.

Natomiast ustalony na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (DzU z 2001 r. nr 61, poz. 624 z późn. zm.) czas trwania godziny zajęć pedagoga szkolnego,
psychologa szkolnego powinien być liczony
według godzin zegarowych.

Reasumując,
pedagog zajmujący stanowisko dyrektora szkoły jest z punktu widzenia prawa oświatowego nauczycielem, gdyż dyrektorem danej szkoły może zostać nauczyciel tej szkoły, co oznacza, że najpierw musi być zatrudniony na stanowisku nauczyciela tej szkoły, a dopiero później można mu powierzyć stanowisko dyrektora.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.).

2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 6 maja 2003 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze, w poszczególnych typach szkół i placówek (DzU z 2003 r. nr 89, poz. 826 z późn. zm.).

3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół. (DzU z 2001 r. nr 61, poz.624 z późn. zm.).

4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (DzU z 2002 r. nr 155, poz. 1288 z późn. zm.). 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (DzU z 2009 r. nr 50, poz. 400).

Lucyna Gromiec – konsultant w Pracowni Doskonalenia Kadry Kierowniczej Oświaty i Doradztwa Metodycznego Świętokrzyskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach; prowadzi szkolenia dla kierowniczej kadry oświatowej, rad pedagogicznych, nauczycieli oraz wychowawców; współautorka projektu edukacji prawnej społeczności szkolnej; nauczyciel akademicki w Wyższej Szkole Administracji Publicznej; ekonomista.