Pytanie:

 am pytanie odnośnie tzw. \"okienka\", które ma uczeń między zajęciami lekcyjnymi, tzn. nie ma na danej godzinie żadnej lekcji, co wynika z planu lekcji. Czy uczeń taki może w tym czasie opuścić teren szkoły (w rozumieniu wyjść na miasto, nie na boisko, czy podwórko szkolne)? Jeśli tak, to czy rodzic powinien napisać wcześniej wiadomość, że wyraża zgodę na opuszczenie szkoły i bierze za dziecko odpowiedzialność w tym czasie (mimo, że rodzic mieszka w zupełnie innej miejscowości i wiadome jest, że nie będzie w czasie tej jednej godziny przy dziecku). Czy taka zgoda rodzica wystarcza i chroni szkołę / nauczycieli w razie ewentualnego wypadku ucznia podczas \"okienka\", kiedy nie ma go na terenie szkoły? Jak powinny być rozwiązane takie sytuacje, aby nie naruszać niczyich praw, ale też nie ponieść konsekwencji w razie wypadku ucznia? Pytanie dotyczy uczniów szkoły średniej, a więc mających 15-18 lat.

Odpowiedź:

W czasie, kiedy odbywają się zajęcia w szkole uczniowie pozostają pod jej opieką. Przepisy nie wskazują, by obowiązek sprawowania opieki nad uczniami kończył się z uzyskaniem przez nich pełnoletności. Do obowiązków dyrektora oraz nauczycieli należy zapewnienie bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez w szkołę i to oni ponoszą za nich odpowiedzialność aż do zakończenia zajęć.

Zatem dyrektor może wprowadzić zakaz opuszczania terenu szkoły będzie zasadne i zgodne z prawem, ponieważ to on odpowiada za bezpieczeństwo uczniów w czasie trwania zajęć. Wobec uczniów, którzy nie stosują się do obowiązujących w szkole zasad i nie wykonują właściwie swoich obowiązków szkoła powinna zastosować kary przewidziane w statucie (art. 98 ust. 1 pkt 19 oraz art. 99 pkt 1 Prawa oświatowego).

Jeżeli chodzi o pełnoletniego ucznia i to czy może opuszczać teren szkoły w czasie przerw zależy od zapisów statutu, w którym powinny być zawarte prawa i obowiązki tych uczniów oraz zakres spraw, w jakich możliwe jest samodzielne podejmowanie przez nich decyzji (art. 98 Prawa oświatowego). Przepisy wewnątrzszkolne dotyczące uczniów pełnoletnich nie powinny być sprzeczne m .in. z Kodeksem cywilnym (art. 10 i 11 Kodeksu cywilnego). Decyzje szkoły dotyczące praw i obowiązków uczniów pełnoletnich nie mogą nadmiernie ingerować w ich wolność, ale powinny być podyktowana względami bezpieczeństwa.

Osoba pełnoletnia, jeśli uczęszcza do szkoły, jest nadal uczniem, którego obowiązują przepisy prawa wewnętrznego. Szkoła, do której uczęszczają uczniowie pełnoletni powinna określić, w jakim zakresie, jako osoby dorosłe mają możliwość decydowania samodzielnie w swoich sprawach. Prawa i obowiązki ucznia pełnoletniego powinien regulować statut szkoły. Uczeń powinien przestrzegać zawartych w nim postanowień oraz stosować się do ustalonych w szkole reguł i zasad.

Podstawa prawna:

• 98, art. 99 ustawy z 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 1082 ze zm.),
• 10, art. 11 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.),
• rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2020 r. poz. 1604 ze zm.).