Pytanie:

Jestem nauczycielem internatu zatrudnionym na pół etatu 15/30. Mój grafik to niedziela co drugi tydzień od 21:00 - 7:00 rano czyli w tym 2 godziny dzienne oraz środy co tydzień od 21:00 do 7:00. Czy ja mam obowiązek być na nie swoim dyżurze niezgodnym z moim grafikiem dnia 3 maja. Kierownik uzasadnia to tym, że miałam wolne ze środy na czwartek przed Wielkanocą, ponieważ nie było dzieci oraz, że znowu będę miała wolny dyżur ze środy na czwartek przed Bożym Ciałem i powinnam to odrobić. Mam płaconą pensję usłyszałam. A co z innymi pracownikami? Też mieli wolne i co z tymi co mają rzeczywiście dyżury w grafiku, ale jest święto. Będę wdzięczna za odpowiedź.

Odpowiedź:

Z przepisów nie wynika obowiązek odpracowania godzin w opisanej sytuacji. Ewidentnie naruszone są przepisy prawa pracy w stosunku do nauczyciela.  Nauczyciel nie powinien w tym przypadku wykonywać pracy na nie swoim dyżurze. To nie wina nauczyciela, że w dniu pracy nauczyciela (dyżuru) nie było dzieci. Oznacza to, że nauczyciel może domagać się dodatkowego wynagrodzenia za te dyżury które realizował dodatkowo poza swoim grafikiem. Zobowiązując nauczyciela do pozostania poza godzinami pracy w internacie należy mieć na uwadze, czy zadania wykonywane w ramach tego czasu pracy to nie są zadania realizowane w ramach pensum. W takim przypadku mamy bowiem do czynienia z godzinami ponadwymiarowymi, (których w zasadzie nie powinno być w internacie) lub godzinami doraźnych zastępstw, (jeśli realizowane są w zastępstwie nieobecnego nauczyciela). Tak czy innej w obu przypadkach są to godziny dodatkowo płatne.

Uzasadnienie:

Czas pracy nauczyciela pełnozatrudnionego wynosi do 40 godzin rozłożonych na pięciodniowy tydzień pracy. W przypadku nauczyciela zatrudnionego na pół etatu – 20 godzin.  Jeśli internat działa przez wszystkie dni tygodnia to zgodnie z art. 42c ust. 2 KN wychowawca internatu korzysta co najmniej raz na dwa tygodnie z dwu kolejnych dni wolnych od pracy, z których jeden musi przypadać w niedzielę. Za zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze, wykonywane w dniu wolnym od pracy, nauczyciel otrzymuje inny dzień wolny od pracy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach zamiast dnia wolnego nauczyciel otrzymuje odrębne wynagrodzenie (art. 42c ust. 3 KN). Dzień wolny lub wynagrodzenie będzie przysługiwać nauczycielowi jeśli praca w dany dzień nie była przewidziana w harmonogramie pracy, czyli gdy wystąpiła konieczność polecenia pracy w dzień wolny od pracy wynikający z harmonogramu pracy nauczyciela w danym tygodniu. Ustalając harmonogram pracy nauczyciela należy ponadto pamiętać o zapewnieniu odpowiedniego okresu odpoczynku dobowego, tygodniowego oraz po pracy w porze nocnej. Natomiast za pracę w porze nocnej nauczycielowi będzie przysługiwać dodatek – zgodnie z art. 42b KN. Nauczycielom zobowiązanym do realizowania pensum także w porze nocnej dyrektor szkoły zapewnia:

• dzień wolny od pracy po zakończeniu pracy w porze nocnej trwającej co najmniej 8 godzin
• korzystanie co najmniej raz na dwa tygodnie z dwu kolejnych nocy wolnych od pracy, przypadających w sobotę i w niedzielę lub w niedzielę i w poniedziałek,
• równomierne obciążenie nauczycieli pracą w porze nocnej.

Natomiast w sytuacji, gdy w którykolwiek z 5 dni pracy nauczyciela przypadnie święto i nauczyciel w tym dniu wykonuje pracę, powinien być mu udzielony inny dzień wolny od pracy, a w szczególnie uzasadnionych wypadkach zamiast dnia wolnego – wypłacone wynagrodzenie ze 100% dodatkiem. Przepisy Karty Nauczyciela nie przewidują w tym tygodniu, w którym wypada święto, obniżenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczyciela. Święto (np. 6 stycznia) nie obniża tygodniowej normy czasu pracy, ponieważ przepisy KN zawierają wyczerpującą regulację czasu pracy nauczycieli i nie odsyłają do stosowania art. 130 § 2 Kodeksu pracy. W związku z tym w tygodniu, w którym przypadają dni świąteczne, nauczyciel w tych dniach może pracować, za co otrzymuje inny dzień wolny od pracy, a szczególnie uzasadnionych przypadkach zamiast dnia wolnego nauczyciel - wynagrodzenie jak za godziny ponadwymiarowe ze 100% dodatkiem, o którym mowa w art. 42c ust. 3 i 4 KN albo korzysta z dnia wolnego.

Podstawa prawna:

• 42, art. 42c ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 1762).