Pytanie:

Czy prawo oświatowe pozbawia pracowników placówek nieferyjnych prawa do wypoczynku ? Chodzi o dwa dni wolne od pracy. Internat Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego. Placówka nieferyjna pracująca całą dobę przez cały rok. Wychowawcy w takiej placówce zatrudnieni są na podstawie Karty Nauczyciela. Tacy wychowawcy pracują w soboty niedziele i święta. Ich dni wole wyznaczane zazwyczaj w środku tygodnia ( grafik pracy ). I co ma zrobić taki wychowawca gdy ma w dniu wolnym od pracy wyznaczony zostaje termin rady pedagogicznej ? Będzie wtedy to jego 6 dzień pracy. Fizycznie podpisuje się na liście obecności. Kilka godzin spędza uczestnicząc w radzie. Jak należy ująć udział w radzie pedagogicznej w karcie godzinowej wypisywanej na koniec na koniec miesiąca ? Rada oczywiście jest obowiązkowa i udział nie jest odpłaty ale jest to szósty dzień który taki wychowawca spędza w pracy. Co kiedy podczas takiej rady zdarzy się wypadek?

Odpowiedź:

Udział w radzie pedagogicznej jest dla wychowawcy obowiązkowy ale w dniu jego pracy. Wychowawca nie jest zobowiązany do pracy w dniu kiedy są to dni ustalone jako wolne od pracy. W takiej sytuacji powinien mieć usprawiedliwioną nieobecność na posiedzeniu rady pedagogicznej. Czas pracy nauczyciela pełnozatrudnionego wynosi do 40 godzin rozłożonych na pięciodniowy tydzień pracy. Jeśli internat działa przez wszystkie dni tygodnia to zgodnie z art. 42c ust. 2 KN nauczyciel internatu korzysta co najmniej raz na dwa tygodnie z dwu kolejnych dni wolnych od pracy, z których jeden musi przypadać w niedzielę. Za zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze, wykonywane w dniu wolnym od pracy, nauczyciel otrzymuje inny dzień wolny od pracy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach zamiast dnia wolnego nauczyciel otrzymuje odrębne wynagrodzenie (art. 42c ust. 3 KN). Dzień wolny lub wynagrodzenie będzie przysługiwać nauczycielowi jeśli praca w dany dzień nie była przewidziana w harmonogramie pracy, czyli gdy wystąpiła konieczność polecenia pracy w dzień wolny od pracy wynikający z harmonogramu pracy nauczyciela w danym tygodniu. Ustalając harmonogram pracy nauczyciela należy ponadto pamiętać o zapewnieniu odpowiedniego okresu odpoczynku dobowego, tygodniowego oraz po pracy w porze nocnej. Natomiast za pracę w porze nocnej nauczycielowi będzie przysługiwać dodatek – zgodnie z art. 42b KN.

Zgodnie z § 4 ust. 3 rozporządzenia z 17.05.2001 r. w sprawie realizowania przez nauczycieli tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć wychowawczych w porze praca nauczyciela w porze nocnej jest rekompensowana poprzez zapewnienie nauczycielowi przez dyrektora szkoły:

• dnia wolnego od pracy (po zakończeniu pracy w porze nocnej trwającej co najmniej 8 godzin),
• dwu kolejnych nocy wolnych od pracy, przypadających w sobotę i w niedzielę lub w niedzielę i w poniedziałek (co najmniej raz na dwa tygodnie),
• równomiernego obciążenie nauczycieli pracą w porze nocnej.

Jeżeli jednak będzie pracował w dniu wolnym od pracy (szóstym dniu) to nie będzie uprawniony do innego dnia wolnego z art. 42c ust. 3 Karty Nauczyciela. Zwracam uwagę, że inny dzień wolny otrzymuje wychowawca jedynie wówczas, gdy realizuje zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze w dniu wolnym od pracy. Wykonywanie innej pracy w dniu wolnym od pracy (np. udział w radzie pedagogicznej) nie daje podstaw do udzielenia nauczycielowi dnia wolnego od pracy na podstawie Karty Nauczyciela. W takim przypadku należy sięgnąć do Kodeksu pracy. W przypadku wykonywania pracy  (innej niż prowadzenie zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych) w dniu wolnym od pracy dzień wolny nauczycielom przysługuje na podstawie przepisów Kodeksu pracy (art. 151³ Kodeksu pracy w związku z art. 91c KN). Co do zasady jednak nie powinien świadczyć pracy, a jego udział w radzie powinien zostać uznany za usprawiedliwiony.

Podstawa prawna:

• 42, art. 42c ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 2215 ze zm.);
• 4 rozporządzenia MPiPS z dnia 17 maja 2001 r. w sprawie realizowania przez nauczycieli tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć wychowawczych w porze nocnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 52, poz. 550)