Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak apeluje o poprawę w nadzorze pedagogicznym nad młodzieżowymi ośrodkami wychowawczymi. Niepokoją go zwłaszcza rażące rozbieżności między ustaleniami wizytatorów kuratoriów oświaty a rozpoznaniami zespołu kontrolnego Biura Rzecznika Praw Dziecka (BRPD).

BRPD rejestruje rosnącą liczbę zgłoszeń dotyczących naruszania praw dziecka w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, w szczególności dotyczących naruszenia prawa do ochrony przed wszelkimi formami przemocy. W liście do kuratoriów oświaty rzecznik podkreśla, że ujawnione nieprawidłowości mają charakter „nieraz bardzo drastyczny”. Zbyt często, w ocenie rzecznika, oddziaływania wychowawcze zmierzają do adaptowania wychowanków młodzieżowych ośrodków wychowawczych do życia w zamkniętym ośrodku nieraz z użyciem przemocy fizycznej i psychicznej ze strony dorosłych lub ich cichej akceptacji dla przemocy rówieśniczej.

Jednocześnie rzecznik zauważa, że kontrole doraźne przeprowadzane przez kuratorów sprawowanego nadzoru pedagogicznego nie zawsze ujawniają te nieprawidłowości. „W ocenie Rzecznika Praw Dziecka powodem takiej sytuacji jest fakt, że wizytatorzy podczas przeprowadzanych czynności kontrolnych ograniczają się jedynie do analizy dokumentacji ośrodka i rozmów z jego dyrektorem bądź pracownikami – pedagogiem lub psychologiem. Pomijani są natomiast ci, których prawa zostały naruszone – wychowankowie” – pisze Marek Michalak w liście skierowanym do wszystkich kuratoriów.

Dlatego rzecznik zdecydował się na powołanie Zespołu ds. standaryzacji pobytu dzieci w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii w zakresie edukacji, opieki i wychowania. W jego skład weszli przedstawiciele resortu edukacji, praktycy oraz naukowcy. Zespół ten przedstawił już swoje wnioski i propozycje standardów Ministerstwu Edukacji Narodowej. Jednocześnie rzecznik uczula kuratoria, aby częściej korzystały z dostępnych narzędzi, w tym anonimowych ankiet i rozmów z wychowankami przy udziale niezależnego psychologa.