Pytanie:

Pracuję w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym. Pół etatu mam w gimnazjum (przedmioty: plastyka i technika), a pół w Szkole Przysposabiającej do Pracy. Niebawem ukończę kurs z ceramiki. Mam wykształcenie wyższe – licencjat z pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej z elementami pedagogiki specjalnej i resocjalizacyjnej oraz magisterium z pedagogiki ogólnej, studia podyplomowe z oligofrenopedagogiki i studia podyplomowe z plastyki dla nauczycieli.

Przez 5 lat pracowałam na cały etat w Szkole Przysposabiającej do Pracy (funkcjonowanie społeczne i osobiste oraz zajęcia kształtujące kreatywność). Obecnie zarzuca mi się, że nie mam kwalifikacji do pracy w Szkole Przysposabiającej. Do nauczania jakiego przedmiotu mam zatem kwalifikacje? Co muszę jeszcze zrobić, aby móc prowadzić w Szkole Przysposabiającej do Pracy np. zajęcia z ceramiki lub gospodarstwa domowego?

Odpowiedź:

Zgodnie z przepisem § 14 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 1264) kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolach specjalnych, szkołach podstawowych specjalnych, gimnazjach specjalnych, szkołach ponadgimnazjalnych specjalnych, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych oraz specjalnych ośrodkach wychowawczych dla dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, ośrodkach umożliwiających dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim oraz dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, a także kwalifikacje do prowadzenia zajęć rewalidacyjno-wychowawczych z dziećmi i młodzieżą z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim posiada osoba, która:

- ukończyła studia wyższe w zakresie oligofrenopedagogiki lub

- ma kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły lub rodzaju placówki, a ponadto ukończyła studia podyplomowe lub kurs kwalifikacyjny w zakresie oligofrenopedagogiki lub

- ukończyła zakład kształcenia nauczycieli w specjalności oligofrenopedagogika.

Zgodnie z przepisem § 14 ust. 2 przywołanego rozporządzenia kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolach specjalnych, szkołach podstawowych specjalnych, gimnazjach specjalnych, szkołach ponadgimnazjalnych specjalnych, specjalnych ośrodkach wychowawczych oraz specjalnych ośrodkach wychowawczych dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami niewskazanymi w przywołanym wcześniej § 14 ust. 1 posiada osoba, która ma kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolu, danym typie szkoły lub rodzaju placówki, a ponadto ukończyła:

- studia wyższe na kierunku pedagogika lub pedagogika specjalna w zakresie odpowiednim do niepełnosprawności uczniów lub

- zakład kształcenia nauczycieli w specjalności odpowiedniej do niepełnosprawności uczniów lub

- studia podyplomowe lub kurs kwalifikacyjny w zakresie pedagogiki specjalnej odpowiedniej do niepełnosprawności uczniów.

Pani ukończyła studia podyplomowe w zakresie oligofrenopedagogiki. Aby spełnić wymagania, musi Pani posiadać kwalifikacje do pracy na stanowisku nauczyciela w danym typie szkoły. Takie kwalifikacje daje Pani ukończenie studiów podyplomowych z plastyki, a więc w mojej opinii ma Pani kwalifikacje do pracy na stanowisku nauczyciela tego przedmiotu w Szkole Przysposabiającej do Pracy. Aby posiadać kwalifikacje do nauczania innego przedmiotu w tej szkole, powinna Pani ukończyć formę doskonalenia nadającą kwalifikacje do pracy w danym typie szkoły.

W wypadku gimnazjum wymagania kwalifikacyjne zostały określone w przepisach § 3 przywołanego rozporządzenia. Posiada je osoba, która ukończyła studia magisterskie na kierunku/specjalności zgodnym z nauczanym przedmiotem albo prowadzonymi zajęciami oraz posiada przygotowanie pedagogiczne lub

- ukończyła studia magisterskie na kierunku, którego zakres określony w standardzie kształcenia dla tego kierunku studiów w grupie treści podstawowych i kierunkowych obejmuje treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć oraz posiada przygotowanie pedagogiczne lub

- ukończyła studia magisterskie na kierunku/specjalności innym niż wskazany wyżej i studia podyplomowe w zakresie nauczanego przedmiotu albo prowadzonych zajęć oraz posiada przygotowanie pedagogiczne lub

- ukończyła studia pierwszego stopnia na kierunku/specjalności zgodnym z nauczanym przedmiotem albo prowadzonymi zajęciami oraz posiada przygotowanie pedagogiczne lub

- ukończyła studia pierwszego stopnia na kierunku, którego zakres określony w standardzie kształcenia dla tego kierunku studiów w grupie treści podstawowych i kierunkowych obejmuje treści nauczanego przedmiotu albo prowadzonych zajęć oraz posiada przygotowanie pedagogiczne lub

- ukończyła studia wyższe na kierunku/specjalności innym niż wskazane wyżej, a ponadto ukończyła studia podyplomowe lub kurs kwalifikacyjny w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć oraz posiada przygotowanie pedagogiczne.

Natomiast zgodnie z przepisem § 4 przywołanego rozporządzenia kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkołach podstawowych posiada osoba, która ma kwalifikacje wskazane wyżej lub

- ukończyła zakład kształcenia nauczycieli w specjalności odpowiadającej nauczanemu przedmiotowi albo prowadzonym zajęciom lub

- ukończyła zakład kształcenia nauczycieli w specjalności innej niż wskazana wyżej, a ponadto ukończyła kurs kwalifikacyjny w zakresie nauczanego przedmiotu albo prowadzonych zajęć.

Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolach i klasach I–III szkół podstawowych posiada również osoba, która ukończyła:

- studia wyższe na kierunku pedagogika w specjalności przygotowującej do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym,

- zakład kształcenia nauczycieli w specjalności przygotowującej do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym.