Comenius jest programem sektorowym projektu
Uczenie się przez całe życie. Koncentruje się na edukacji szkolnej poprzez współpracę szkół i placówek edukacyjnych z różnych krajów europejskich realizujących wspólne projekty.

1. 
   

   
   Cele programu i jego odbiorcy
   

   
   

Program sektorowy Comenius oprócz realizacji celów projektu
Uczenie się przez całe życie zakłada realizację celów szczegółowych i operacyjnych.

Cele szczegółowe obejmują:

a) rozwijanie wiedzy o różnorodności kultur i języków europejskich oraz zrozumienia jej wartości wśród młodzieży i kadry nauczycielskiej,

b) pomoc młodym ludziom w nabyciu podstawowych umiejętności i kompetencji życiowych niezbędnych dla rozwoju osobistego, przyszłego zatrudnienia i aktywnego obywatelstwa europejskiego[1].

Z kolei cele operacyjne to:

a) poprawa pod względem jakościowym i ilościowym mobilności, w której uczestniczą uczniowie i kadra nauczycielska z różnych państw członkowskich,

b) poprawa pod względem jakościowym i ilościowym partnerstwa pomiędzy szkołami z różnych państw członkowskich, tak by objąć wspólnymi działaniami oświatowymi w okresie trwania programu przynajmniej 3 miliony uczniów,

c) zachęcanie do nauki nowożytnych języków obcych,

d) wspieranie tworzenia innowacyjnych i opartych na TIK (technologiach informacyjno-komunikacyjnych) treści, usług, metodologii uczenia oraz praktyk w zakresie uczenia się przez całe życie,

e) wzmacnianie jakości i wymiaru europejskiego kształcenia nauczycieli,

f) wspieranie poprawy metod dydaktycznych i zarządzania szkołami[2].

Podane cele są niezwykle istotne z punktu widzenia przygotowania projektu i wniosku aplikacyjnego. W grupie partnerów z krajów europejskich warto się zastanowić, w jaki sposób oraz w jakim stopniu planowane przedsięwzięcie projektowe odpowiada zaprezentowanym celom programu operacyjnego Comenius.

Projekty Comeniusa mogą być realizowane przez następujące rodzaje placówek (publicznych i niepublicznych):

• przedszkola,

• szkoły podstawowe,

• gimnazja,

• szkoły ponadgimnazjalne dla młodzieży,

• szkoły artystyczne I i II stopnia (prowadzące kształcenie ogólnokształcące łącznie z kształceniem artystycznym).

Z oferty Comeniusa mogą również korzystać:

· uczniowie,

· dyrektorzy szkół i placówek oświatowych,

· nauczyciele,

· osoby zarządzające systemem edukacji na szczeblu lokalnym, regionalnym i centralnym.

1. 
   

   
   Kraje realizujące Comeniusa
   

   
   

Jednym z podstawowych zadań związanych z wdrażaniem projektu Comenius jest znalezienie szkół – placówek partnerskich.

Partnerów można szukać w:

· krajach członkowskich Unii Europejskiej (27 państw, jednak nie jest wskazane partnerstwo, w którym ten sam projekt realizują na przykład dwie szkoły polskie),

· krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG/EFTA) – Islandia, Lichtenstein, Norwegia,

· Turcji (kraj kandydujący do członkostwa w UE).

Istotną kwestią jest to, w jaki sposób szukać partnerów do projektu. Można skorzystać z następujących możliwości:

· Internet

W zasobach Sieci można skorzystać z portali, które posiadają forum poszukiwania partnerów (Partner Finding Forum) do projektu – www.myeurope.eun.org, www.europeanschoolnet.org, www.eun.org, href="http://partbase.programkontoret.se/">http://partbase.programkontoret.se

Na tych stronach można się zapoznać z ofertą i oczekiwaniami szkół. Istnieje możliwość przygotowania i opublikowania oferty swojej szkoły po to, by być widocznym dla innych szkół – potencjalnych partnerów.

Duże możliwości w pozyskiwaniu partnerów daje także Akcja eTwinning. W jej ramach jest możliwa współpraca szkół w grupie międzynarodowej z wykorzystaniem mediów elektronicznych. Realizacja wspólnych przedsięwzięć Akcji stanowi podstawę kontynuacji partnerstwa m.in. w Comeniusie.

· Udział w seminariach kontaktowych w krajach europejskich

Seminaria są organizowane przez poszczególne Agencje Narodowe. Są kierowane do nauczycieli pracujących na poszczególnych etapach edukacyjnych. Dotyczą również konkretnej tematyki.

Nabór kandydatów na seminarium prowadzi Narodowa Agencja Programu
Uczenie się przez całe życie (szczegółowe informacje: www.frse.org.pl, www.comenius.org.pl).

· Partnerstwa samorządów terytorialnych

Warto zwrócić uwagę na wykorzystanie już istniejących partnerstw międzynarodowych samorządów terytorialnych. W związku z tym należałoby wystąpić do organów samorządu z zapytaniem, w jaki sposób oraz na ile mógłby się zaangażować w poszukiwanie partnerów do projektu w partnerskich samorządach.

III.
Rodzaje projektów

Program sektorowy Comenius w ramach akcji zdecentralizowanych (zarządzanych bezpośrednio przez Narodowe Agencje Programu) stwarza możliwość zaangażowania się w różne projekty.

1.
Partnerskie projekty szkół

1.1 Wielostronne

· Czas realizacji – 2 lata.

· W skład grupy partnerskiej wchodzą co najmniej 3 szkoły z co najmniej 3 różnych krajów uprawnionych do udziału w programie.

· Tematyka: szkoły wspólnie realizują dowolnie wybraną tematykę, która jest przedmiotem ich zainteresowania.

· Projekty mogą się koncentrować na udziale uczniów lub kadry zarządzającej, pedagogicznej.

· W wyniku projektu powstaną produkty końcowe, czyli różnego rodzaju materialne rezultaty, wytwory będące efektem pracy uczniów, nauczycieli, na przykład publikacje, prace artystyczne, raporty z badań itp.

· Istotnym założeniem projektu jest mobilność nauczycieli i uczniów, przedstawicieli rady rodziców, przedstawicieli władz lokalnych (wizyty w szkołach partnerskich).

1.2 Dwustronne (bilateralne)

· Czas realizacji – 2 lata.

· W skład grupy partnerskiej wchodzą maksymalnie 2 szkoły z 2 różnych krajów uprawnionych do udziału w programie.

· Projekt koncentruje się na nauczaniu i promocji języków obcych.

· Uczestniczą w nim uczniowie, którzy ukończyli 12 lat.

· Istotą jest zaplanowanie wymiany uczniów (dla grupy co najmniej 10 osób), trwającej co najmniej 10 dni (wyjazd do szkoły partnerskiej, przyjazd partnerów do szkoły polskiej).

· Tematyka: szkoły wspólnie realizują dowolnie wybraną tematykę, która jest przedmiotem ich zainteresowania.

· W wyniku projektu powstaną produkty końcowe, czyli różnego rodzaju materialne rezultaty, wytwory będące efektem pracy uczniów, nauczycieli, na przykład publikacje, prace artystyczne, raporty z badań itp.

Termin składania wniosków dla partnerskich projektów szkół w 2008 roku wyznaczono na 15 lutego. Wniosek jest składany w macierzystej Agencji Narodowej.

2.
Kursy doskonalenia zawodowego dla nauczycieli

Nauczyciele mogą się ubiegać o dofinansowanie udziału w kursach językowych i językowo-metodycznych (dla nauczycieli języków obcych) oraz tematycznych (dla nauczycieli, dyrektorów, pracowników oświaty w samorządach, wizytatorów) poza granicami kraju.

3.
Asystentura Comeniusa

Stwarza szansę na pozyskanie asystenta, studenta z zagranicy, który przyjeżdża na praktykę pedagogiczno-zawodową do szkoły. W ramach pobytu prowadzi zajęcia z języka obcego, przedmiotu, bierze aktywny udział w życiu szkoły i jej środowiska.

4.
Finanse

W nowej edycji Comeniusa kwota, którą otrzymuje szkoła, jest kwotą ryczałtową. Przyznany grant jest przeznaczony na pokrycie kosztów działań wykonywanych bezpośrednio w projekcie (w szkole), wyjazdów w ramach projektu.

Wielkość grantu jest uzależniona od:

· typu projektu,

· liczby osób biorących udział w wyjazdach.

W przypadku projektów wielostronnych wynosi:

· 8000 euro, przy założeniu co najmniej 4 mobilności (4 osób),

· 12000 euro, przy założeniu co najmniej 8 mobilności (8 osób),

· 16000 euro, przy założeniu co najmniej 12 mobilności (12 osób),

· 24000 euro, przy założeniu co najmniej 24 mobilności (24 osoby).

W przypadku projektów dwustronnych wynosi:

· 16000 euro, przy założeniu co najmniej 12 mobilności (12 osób) jednorazowo dla co najmniej 10 uczniów,

· 24000 euro, przy założeniu co najmniej 25 mobilności (25 osób) jednorazowo dla co najmniej 20 uczniów,

1, 2 Cele szczegółowe i operacyjne zostały przygotowane na podstawie decyzji nr 1720/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 15 listopada 2006 r. ustanawiającej program działań w zakresie uczenia się przez całe życie, „Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej” z 24.11.2006, L 327, s. 55.

Radosław Wróblewski - konsultant ds. edukacji europejskiej i funduszy dla edukacji w Wojewódzkim Ośrodku Metodycznym w Gorzowie Wielkopolskim