PYTANIE

Moja córka uczęszcza do trzeciej klasy gimnazjum w szkole prywatnej.

Decydując się na zapisanie córki do szkoły płatnej, brałam pod uwagę czesne, które wynosiło 150 zł za miesiąc. Taką kwotę regulowałam przez pierwszy rok nauki. W klasie drugiej na wywiadówce rodzice zostali poinformowani o wzroście kwoty czesnego do 250 zł. Nie chciałam by córka zmieniała otoczenia, szkołę, kolegów i koleżanki, więc zmuszona byłam do opłacania czesnego w tej wysokości. Dowiedziałam się, że w szkole jest grupa uczniów, która nie płaci pełnej kwoty czesnego, a często są to podobno kwoty bardzo niskie. W rozmowie z dyrektorem szkoły dowiedziałam się, że część z tych osób dopłaca później różnicę, ale że są to osoby w trudnej sytuacji materialnej. jednak sytuację te ocenia się wg uznania. Nie podpisywałam żadnej umowy. Dyrektor tłumaczył się, że gdyby podpisał z rodzicami umowy, we wszelkie opóźnienia ingerowałaby firma windykacyjna. Proszę o odpowiedź, czy szkoła miała prawo podnieść czynsz, czy miała obowiązek podpisać umowę przy przyjmowaniu dziecka do szkoły, oraz czy dopuszczalne jest ustalanie innych kwot czesnego dla niektórych uczniów.

ODPOWIEDŹ

Osoby prawne i fizyczne mogą zakładać szkoły i placówki niepubliczne, w tym gimnazjum, po uzyskaniu wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego obowiązaną do prowadzenia odpowiedniego typu publicznych szkół i placówek. Szkoła podstawowa i gimnazjum może być tylko szkołą publiczną lub niepubliczną o uprawnieniach szkoły publicznej. Szkoła lub placówka działa na podstawie statutu nadanego przez osobę prowadzącą. Statut szkoły lub placówki powinien określać:

1) nazwę, typ szkoły lub cel placówki oraz ich zadania;

2) osobę prowadzącą szkołę lub placówkę;

3) organy szkoły lub placówki oraz zakres ich zadań;

4) organizację szkoły lub placówki;

5) prawa i obowiązki pracowników oraz uczniów szkoły lub placówki, w tym przypadki, w których uczeń może zostać skreślony z listy uczniów szkoły lub placówki;

6) sposób uzyskiwania środków finansowych na działalność szkoły lub placówki;

7) zasady przyjmowania uczniów do szkoły lub placówki.

Jest to wewnątrzszkolny akt prawny o charakterze ogólnym, dlatego doprecyzowanie, uszczegółowienie zapisów w nim zawartych powinno znajdować się w regulaminach, zarządzeniach, do których zapisy statutowe będą się tylko odwoływały.

Zatem szczegółowych informacji na ten temat należy szukać w statucie gimnazjum lub w innych dokumentach z niego wynikających. Nie ma przepisów prawnych rangi, co najmniej rozporządzenia, regulujących zasady odpłatności w szkołach niepublicznych, w tym gimnazjum.

Oczywiście kontrowersje może budzić fakt, że dyrektor nie wskazał dokumentu, w którym są określone stawki czesnego oraz ewentualne zasady zwalniania z opłat. Ma Pani pełne prawo do tego, aby dokładnie wiedzieć, w jakim dokumencie te informacje zostały zapisane. Jest sprawą oczywistą, że może się Pani domagać uregulowania tego w stosownej umowie. W takim przypadku każdorazowe opóźnienie nie będzie skutkowało wezwaniem do zapłaty skierowanym przez firmę windykacyjną, chyba że szkoła ma podpisaną umowę z taka firmą, z której to umowy takie prawo jej przysługuje.

Proszę sprawdzić zapisy statutu gimnazjum, który może nie zawierać przepisów nakazujących zawieranie umów z rodzicami. Zawsze może Pani zwrócić się do dyrektora gimnazjum, ale już w formie pisemnej (dla celów dowodowych), o wskazanie dokumentu, z którego wynika wysokość i zasady zwalania z czesnego.

Dariusz Skrzyński – prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy i prawa autorskiego.